Complottheorieën van Armageddon tot QAnon (RE2V23001)
All documents for this subject (1)
Seller
Follow
LukasVonhout
Reviews received
Content preview
Aantekeningen Complottheorieën van
Armageddon tot Qanon
Lukas Vonhout
Hoorcollege 1
Etymologie, de term.
Wat betekent ‘conspiratio’
➔ Samen ademen.
Het woord ‘spiritus’ zit in het woord wat betekent ademen. Dit samen ademen verwijst naar
het gebeuren van iets wat je niet helemaal zeker weet.
- Samenzwering of complot → zit het woord ‘samen’ in, een plot is een verbond. Het is
dus iets waarin er een verbond is gemaakt en een samenballing aanwezig is.
Er is echter een verschil tussen een ‘waan’ en een complot.
Waan= dit is het vermoeden van een irreële influistering, dit is een psychologisch iets
en is anders dan een complot. Een waan is iets individueels.
Complot = is iets van meerdere mensen.
- Con-spirituality → verwijst naar de populariteit van complottheorieën onder mensen
met een new age achtergrond. Dit is vooral na covid. De integriteit van het eigen
lichaam gaan hier samen met overheidswantrouwen.
Deze termen kunnen ook gebruikt worden om iemand monddood te maken.
In de populaire cultuur kom je het idee dat ‘’everything is connected’’ telkens terug naar
voren.
Complot denken kun je alleen als buitenstaander benoemen, een complotdenker zal dit nooit
over zichzelf zeggen. Er zit dus een discrepantie tussen de complotdenker en de gene die
denkt dat de andere een complotdenker is, het kan dan ook beschuldigend zijn.
Voorbeeld 1: bodegraven 2021
Bij Bodegraven worden er bloemen en kaartjes gelegd bij de graven van 2 kinderen. Dit loopt
uit de hand, de totale begraafplaats ligt vol met bloemen en kaartjes. Bepaalde kaartjes zeggen
hebben het over Joost Knevel. Knevel claimde hervonden herinneringen te hebben, er zijn dus
plotselinge herinnering die zij decennia lang hebben verdrongen. Knevel claimde dat hij op
het schoolplein in Bodegraven rondliep en zag hoe Jaap van Dissel 2 kinderen vermoorden op
het schoolplein.
Op het Red Pill Journal staat Joost Knevel als held en is Jaap van Dissel de vijand. Hier komt
het idee van rituele kindermoorden in Bodegraven naar voren.
Gevolgen→ journalist kreeg een brandbom op zijn deur.
Voorbeeld 2: Pizzagate 2016
De emails van John Podesta (campagneleider Clinton) werden gelekt via wikileaks. Er
worden geheime boodschappen ‘ontdekt’ in deze mails. Het zou gaan over kindermisbruik en
child trafficking. Dit werd verspreid op twitter. In de kelder van Comet Ping Pong Pizzeria in
Washington zou er kindermisbruik plaatsvinden.
,Gevolg → iemand loopt met wapen de pizzeria binnen en komt er dan achter dat er geen
kelder is.
Context van deze complot theorie = presidentiële verkiezingen, narratief landde bij
antidemocraten.
Complottheorieën zijn van alle tijden.
- 1e eeuw v.g.t → keizer Nero pleegt zelfmoord in 68.
Er waren theorieën rond over zijn dood, zo zou hij niet echt dood zijn en verborgen zijn.
Daarnaast zou hij opstaan uit de dood en zijn troon opnieuw claimen.
In het bijbelboek openbaring (13:1-3) uit jaar 70-90 is dit complot theorie van Nero
opgenomen.
Definities
- Minimalistisch → ‘a conspiracy theory is the explanation of an event that cites
conspiring agents as a salient cause’
- Maximalistisch → ‘een specifieke vorm van des- of misinformatie, waarbij mensen de
overtuiging hebben dat bepaalde gebeurtenissen of situaties in het geheim en achter de
schermen zijn gemanipuleerd door machtige groepen met verkeerde bedoelingen’
In de maximalistische definitie wordt erg veel ingevuld, bij minimalistisch definitie wordt
teveel open gehouden.
In de wetenschap wordt onderscheid gemaakt tussen de verschillende complot theorieën:
- Event conspiracy theories → het ontkennen van een specifieke gebeurtenis, bv 9/11
is niet door Al Qaida gepleegd.
- Systemic conspiracy theories → integreren van een gebeurtenis in een breder
narratief. Voorbeeld 9/11 is door Amerika gepleegd OMDAT zij Irak wilden
aanvallen en in het Midden Oosten binnenvallen.
- Superconspiracy theories → het integreren van mondiale gebeurtenissen in een
narratief waarbij een groep mensen onzichtbaar de touwtjes in handen heeft.
Voorbeeld, illuminatie etc.
Er zijn een aantal algemene lijnen te vinden in de interpretatie:
- Complot denken neemt toe in tijden van sociale crises. Context is dus belangrijk.
- Sociale onzekerheid configureert met complotdenkerij.
- Complotdenken neemt toe in tijden van nieuwe media. Denk aan sociale media maar
ook boekdrukkunst.
- Wantrouwen in epistemische instituties, overheid, media, politiek etc.
- Zekere consistentie van thema’s zoals kindermisbruik etc. deze themas komen van tijd
tot tijd terug.
Elementen in complottheorieën:
- Narrativiteit (wat is het verhaal en wat maakt het overtuigend, dit is het archief van
een cultuur waarin thema’s zijn opgeslagen) en sociale verbondenheid (is ook een
sociaal netwerk).
Er zijn ook bepaalde perspectieven:
, o Conceptuele, wie noemt wanneer wat een complot theorie
o Historische, archief van thema’s, recycling
o Morele, wat is goed en kwaad
o Sociale, verbinding morele motieven met historische thema’s en sociale zorgen
Thema’s in cursus:
Schijn en werkelijkheid
Ongemakkelijkheid van ‘de waarheid’
Wat is waar? Wanneer is iets waar? Wanneer is iets waar voor wie?
Sociale epistemologie: wanneer is ‘x is waar’ waar? Wanneer accepteer je iets als
waar?
Karl Popper
Stelt dat complot theorieën een bedreiging zijn van open samenleving. Hij spreekt over een
conspiracy theorie of society → er wordt vanachter de schermen gestuurd door boosaardige
elite.
De kritiek van Popper was:
1. Overdreven nadruk op intentional action. De boosaardige elite heeft de intentie om
bepaalde zaken te sturen, manipuleren. Dit is in theorieën wordt er vanuit gegaan dat
dit lukt, Popper stelt dat deze intentional action vaak niet lukt.
2. Overschatting van structurele oorzaken en onbedoelde effecten. Complotten
mislukken bijna altijd.
Kritiek op Popper is → niet alle complottheorieën zijn malafide, sommige iwllen ook juist
troostrijk zijn (Elvis didn’t die).
Richard Hofstadter
Complot theorieën winnen aan populariteit binnen een democratie wanner:
1. Er wantrouwen bestaat tegenover political rulers
2. Er ook wantrouwen bestaat tegenover politieke oppositie
3. Gevoel niet vertegenwoorigd te zijn, kwetsbaar voor alternatieve perspectieven.
4. Gevoel van bedreiging van cultuur, familie, land, groep etc.
Hoorcollege 2
Actor-network theory
Is meer een methode, een manier van kijken dan dat het een theorie over onze werkelijkheid
is.
De theorie gaat er vanuit dat mensen sociale situaties zijn.
Het is een horizontale benadering(sociale context) ipv een verticale benadering. Het gaat om
de oppervlakte waarin mensen met elkaar interacteren.
De situaties die zich voldoen zijn volgens deze theorie relaties. Hierin zijn dingen ook
onderdeel van situaties. Dingen doen er dus toe, de manier je met elkaar spreekt, hoe je
spreekt en wat je zegt.
Processen, dingen, ideeën(taal en woorden) zijn onderdeel van sociale situaties en interacties:
➔ Dit zijn allemaal actoren.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller LukasVonhout. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.68. You're not tied to anything after your purchase.
