Samenvatting/ cursustekst van de hoorcolleges en slides van prof. Vande Voorde met alle te kennen informatie voor haar deel van het vak Economie van de gezondheidszorg (master biomedische wetenschappen)
LES 1 : ZIEKTEVERZEKERING
WAAROM EEN VERZEKERING TEGEN RISICO OP ZIEKTEKOSTEN AFSLUITEN?
BASISIDEE VERZEKERING
Ziek worden is een toevallig gebeuren op individueel niveau. Op groepsniveau zijn de risico’s voorspelbaar (bijv.
30%).
Risico-overdracht: transfer van fnancieel risico van individu naar verzekeraar tegen betaling premie
Risico-pooling: Verzekeraar kan risico dragen doordat veel verzekerden dit doen
Voorwaarde: risico’s moeten onafankelijk zijn Slechts klein gedeelte van de verzekerde risico’s
mag aanleiding geven tot een uitkering omwille van dezelfde gebeurtenis. De risico’s moeten dus
onderling onafankelijk zijn zodat er geen cumulate optreedt.
Vb. schade veroorzaakt door oorlog of burgeroorlog wordt niet vergoed.
SOLIDARITEIT
Door middel van verzekeringen worden risico’s gedeeld. Dat gaat gepaard met inkomensoverdrachten.
KANSSOLIDARITEIT - EX POST
Overdracht van mensen die geen naar mensen die wel schade geleden hebben (toeval) in een homogene
groep. Risico’s die individueel niet kunnen worden gedragen worden zo op collecteve basis gedragen door een
premie te bepalen die aansluit bij het gemiddelde risico in deze groep.
SUBSIDIERENDE SOLIDARITEIT – EX ANTE
Mensen met verschillende risico’s in een heterogene groep betalen toch zelfde premies Overdracht van
mensen die meer naar mensen die minder betalen dan de actuarieel faire premie (premie af. van risico) VOOR
het optreden van de schade.
Vb. Jongeren betalen op voorhand een premie die hoger is dan hun risico t.o.v. ouderen die een relatef lage
premie betalen. Anders zouden de premies onbetaalbaar worden voor ouderen.
a) Risicosolidariteit
Premie is onafankelijk van het risicoprofel verzekerde: mensen met lage risico’s dragen mee de
lasten van mensen met hoge risico’s
b) Inkomenssolidariteit
Premie is afankelijk van inkomen van verzekerde: mensen met een hoger inkomen kunnen mede de
lasten dragen van mensen met een lager inkomen
Belang van beschikbaarheid van informate (niet altjd beschikbaar). Verzekeraar bepaald gemiddelde
premie.
In België
Bij sociale zekerheid voert men geen inter-individuele premiediferentate door, men streef naar
subsidiërende solidariteit op een inkomenssolidaire (sociale bijdragen en inkomen zijn op elkaar afgesteld) en
een risicosolidaire (geen premiediferentate af van risico) manier.
EQUIVALENTIEPRINCIPE
Indien risicofactoren observeerbaar zijn is premiediferentate onvermijdelijk op een private verzekeringsmarkt
en is risicosolidariteit onhoudbaar.
,ADVERSE SELECTIE
Door ex ante informate assmmetrie tussen verzekerde en
verzekeraar. Indien geen optmale premiediferentate
mogelijk is:
Voor persoon met laag risico is premie te hoog en verwacht
nut te laag, persoon sluit geen verzekering af
Gemiddeld risico verzekeraar stjgt en premie moet
duurder worden voor de hoge risico’s. Uiteindelijk wordt
verzekeren onmogelijk
OPLOSSING
Invoeren van verplichte verzekering
Eventueel in combi met uniforme premie = communits ratng
Gevaar voor risicoselecte: Verzekeraars gaan bepaalde personen aantrekken/afstoten o.b.v. risico
BEGRIPPEN
Π = kans om ziek te worden
Ys = Beschikbaar inkomen indien ziek
Yh = Beschikbaar inkomen indien gezond
E = verwacht
U = nut dat inkomen oplevert: Ratoneel individu wil zoveel mogelijk nut, persoon zal verzekering afsluiten
afankelijk van het verwacht nut.
SINT PETERBURG PARADOX
Onder Sint-Petersburgparadox verstaat men in de economie een kansspel met oneindig grote verwachte
opbrengst, waaraan een weldenkend persoon toch niet bereid zal zijn deel te nemen.
De kans op voordeel bij veel events wordt zeer klein tegenover de winst die erbij wordt gemaakt.
Vb. Als je elke dag de fetst is de kans reëel dat je ooit een ongeval krijgt.
Oplossing = nutstheorie
NUTSTHEORIE
Risicogedrag bepaalt in belangrijke mate welke beslissingen mensen nemen.
1. Risicoaversie: U (Es) > EU Ik haat risico’s
2. Risiconeutralliteit: U (Es) = EU
3. Risicopreferente: U (Es) < EU Ik hou van risico’s
,Stel, je bent risico-avers en iemand vraagt of je een lotje wil kopen. Een gezonde persoon met een hoog
inkomen zal die niet doen omdat de kans op winst exponenteel verminderd (st petersburgparadox) en omdat
het nut van 100 euro meer lager zal zijn als het nutsverlies bij vermindering van hetzelfde bedrag. Hoe minder
inkomen, hoe groter de nutsveranderingen zullen zijn. Hoe meer naar rechts hoe minder nut meer inkomen
dus heef. Op het buigpunt (verwacht inkomen en nut) zal het nut van verwacht inkomen en verlies gelijk zijn.
Dit it tot risicopreferente, hier is de verwachte winst steeds van meer waarde dan het verlies
risico-aversie = meest realistsche veronderstelling
Dalend marginal nut van inkomen
Marginaal nut van extra inkomen < marginal nut van idem inkomenverlies
Zeker inkomen wordt verkozen boven loterij (50% kans op winst en op verlies)
BESLISSING VERZEKERING
Individuele beslissing voor het afsluiten van een verzekering gebeurd op basis van het risico, inkomen,
risicoaversie en verzekeringspremie
VERZEKERINGSCONTRACT
Een overeenkomst waarbij een partj, de verzekeraar, zich tegen betaling van een vaste of veranderlijke premie
tegenover een andere partj, de verzekeringsnemer, verbindt tot het leveren van een in de overeenkomst
bepaalde prestate in het geval zich een onzekere gebeurtenis voordoet waarbij, naargelang van het geval, de
verzekerde of begunstgde belang heef dat die zich niet voordoet.
Verzekeringscontracten veranderen de variante van de inkomstenverdeling van het individu (meer constant
inkomen bij ziekte en gezondheid)
THEORIE VAN DE OPTIMALE ZIEKTEVERZEKERING
BASISMODEL ZONDER ADMINISTRATIEKOSTEN
, Individu: Bij onzekerheid: ratoneel gedrag waarbij individuen het verwacht nut trachten te maximeren, dit nut
is afankelijk van het beschikbaar inkomen.
Verwacht inkomen:
Verzekeraar:
Risicopooling wet van de grote aantallen
Perfecte concurrente maximeer verwachte winst
Indien geen administratekosten: actuarieel faire premie = verwachte uitkering
TOTALE PREMIE
= Pf + Pr
= maximale premie die persoon wil betalen voor afsluiten van verzekeringscontract. Dit zal enkel gebeuren als
het nut met verzekering groter is als het nut zonder verzekering.
Max nutsniveau = U (Yh)
Verwacht nut zonder verzekering =
Gelijk verwacht nut met en zonder verzekering bij gegarandeerd
inkomen s*: dus verzekering gaat niet meer premie vragen want dan zit je in een lager
inkomensniveau als zonder verzekering.
Hoe meer je naar rechts op de concave functe gaat, hoe kleiner het marginaal nut dus hoe minder
verschil in nu. Deze mensen zijn minder bereid om een hoge premie te betalen it tot de mensen links
op de concave functe, die zijn meer bereid om premie te betalen.
ACTUARIEEL FAIRE PREMIE
INDIVIDU: verwacht verlies zonder verzekering
VERZEKERAAR: verwacht winst gelijk aan nul (perfecte concurrente en geen admin kosten)
RISICOPREMIE
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller hacro. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.38. You're not tied to anything after your purchase.
