Samenvatting Psychologie, een inleiding - Inleiding Psychologie H10
3 views 0 purchase
Course
Inleiding Psychologie
Institution
Inleiding Psychologie
Book
Psychologie, een inleiding
De samenvattingen zijn overzichtelijk, efficiënt en duidelijk.
Heb er veel tijd in gestoken en hoop dat jullie er ook wat aan hebben!
(8e herziende editie
Persoonlijkheid De psychologische kenmerken die een zekere continuïteit verlenen aan het
gedrag van een individu in verschillende situaties en op verschillende momenten.
,10 | Inleiding
Het begrip persoonlijkheid slaat op de psychologische eigenschappen die een zekere
continuïteit verlenen aan het gedrag van een individu in verschillende situaties en momenten. →
De persoonlijkheid vormt als het ware een rode draad in ons leven, als die draad onverhoopt
breekt, kan er een persoonlijkheid inconsequenties gaan vertonen, denk daarbij aan een manisch-
depressieve psychose, schizofrene of de meervoudige persoonlijkheidsstoornis.
De persoonlijkheidsleer is dus ook de psychologie van individuele. → Hoe gaat een psycholoog te
werk als hij inzicht wil krijgen in de persoonlijkheid? → Mary Calkins
Dit hoofdstuk bevat een aantal theoretische verklaringen over wat persoonlijkheid precies is.
Sommige theorieën leggen de nadruk meer op aangeboren factoren, en de andere op
aangeleerde factoren. → Sommige theorieën zijn speciaal geschikt voor een speci eke
problemen, zoals die zich voordoen in de volgende situaties.
• Als je snel een overzichtelijk beeld wilt hebben van de huidige persoonlijkheidskenmerken van
een individu → Theorieën over temperamenten, trekken of typen. (10.2)
• Als je een manier zoekt om iemand te begrijpen → Psychodynamische, humanistische,
existentiële of de sociaal-cognitieve persoonlijkheidstheorieën. (10.3)
• Als je geïnteresseerd bent in de manier waarop individuen elkaar begrijpen, welke ideeën
mensen van elkaar hebben → impliciete persoonlijkheidstheorieën. (10.4)
• Als je je afvraagt of mensen elkaar overal ter wereld op dezelfde manier begrijpen →
crosscultureel onderzoek naar de persoonlijk (10)
10.1 | Door welke krachten wordt de persoonlijkheid gevormd?
We kunnen persoonlijkheid beschouwen als de ‘standaardinstellingen' van ons unieke patroon
van motieven, emoties en percepties, in combinatie met aangeleerde schema’s die we toepassen
om onszelf en onze wereld te begrijpen.
Persoonlijkheid is ook de collectieve term voor de eigenschappen die ons maken tot wie we zijn.
→ Dit alles ingebed in de context van onze cultuur, sociale relaties en ontwikkelingsniveau’s.
Onze persoonl kheid bestaat uit vr wel alle aspecten van ons wezen.
Kernconcept | De persoonlijkheid wordt gevormd door de gecombineerde krachten van biologische,
situationele en psychologische processen, die allemaal in een context van sociaal-culture
ontwikkelingsfactoren zijn ingebed.
ij ij fi
, Persoonlijkheid als de psychologie van de gehele persoon
We kunnen persoonlijkheid beschouwen als de doorsnede van alle psychologische kenmerken en
processen die ons menselijk maken, en er tegelijkertijd voor zorgen dat ieder mens uniek is.
Biologie, menselijke natuur en persoonlijkheid
Als twee laboratorium ratten in een kooi worden geplaatst waarvan de bodem herhaaldelijk onder
stroom wordt gezet, zullen de ratten elkaar aanvallen.
Iets dergelijks zien we bij mensen die uithalen naar elk geschikt doel als ze pijn lijden.
→ Zo raakten in 1994 in het Afrikaanse land Rwanda, waar al lang sociale spanningen waren,
twee bevolkingsgroepen slaags in een verbijsterend bloedbad waarbij vermoedelijk driekwart
miljoen mensen om het leven kwamen.
Dit zijn voorbeelden van wat Sigmund Freud displacement (verschuiving) van agressie noemde.
→ Soms noemen we dit verschijnsel het aanwijzen van een zondebok.
Een hypothetisch geval van displacement van agressie is de suggestie van William Jams, dat de
weigering van Harvard om Mary Calkins de graad te geven die ze had verdiend, genoeg was om
alle vrouwen te bewegen tot terroristische actie.
→ Natuurlijk kan geweld, moord of genocide nooit worden gerechtvaardigd, maar misschien
kunnen deze vormen van agressie wel worden verklaard.
Volgens David Barash (2007) is de menselijke geschiedenis het verhaal van mensen die op
pijnlijke of bedreigende situatie’s hebben gereageerd door naar het dichtstbijzijnde doel uit te
halen. → Degenen die dat deden, hadden een duidelijk evolutionair voordeel ten opzichte van
degenen die het rustig ‘ondergingen’ → omdat ze minder kans hadden een volgende keer zelf
slachto er te worden.
Displacement van agressie is niet de enige menselijke eigenschap die in onze biologie lijkt te zijn
ingebouwd. → De meeste mensen geven voorkeur aan genot, vooral als het gaat om seksueel
genot, boven pijn.
De duidelijke menselijke neiging tot seks en agressie klopt met het idee van Darwin, dat we
nakomelingen zijn van een lange lijn voorouders die waren gemotiveerd o te overleven en zich
voort te planten.
ff
, Sigmund Freud nam dit idee over en betoogde alles wat we doen, voortkomt uit een op seks
gebaseerd ‘overlevingsinstinct’ en een ‘instinctieve’ neiging tot verdediging en agressie.
→ Volgens andere theoretici is de persoonlijkheid ook op andere motieven gebaseerd, zoals
sociale motieven, die ongetwijfeld enige basis hebben in de biologie. → Ze verklaren zij: wij
mensen zijn ‘sociale wezens’
Uit de moderne neurologie en evolutionaire psychologie blijkt dat het onjuist is te veronderstellen
dat al het menselijke gedrag door slechts enkele basis motieven wordt veroorzaakt.
→ Het beeld dat in de wetenschap naar voren komt, is veel complexer.
Onze hersenen lijken te bestaan uit een verzameling ‘modulen’. Deze modulen hebben zich
gespecialiseerd in (aangepast) de realisatie van een speci ek doel.
→ Elk motief is een afzonderl ke module in de hersenen, en de manier waarop een motief ons
beïnvloed, vormt een deel van de eenheid die we ‘persoonl kheid’ noemen.
De e ecten van nurture: persoonlijkheid en de omgeving
Ondanks het feit dat de genetica steeds meer inzicht biedt in het verband tussen erfelijkheid en
gedrag, is het toch duidelijk dat ons gedrag voor een belangrijk deel gevormd wordt volgens de
principes van het behavioristische conditionering, cognitief leren en sociale psychologie.
Welke omgeving heeft de sterkte invloed? Veel persoonlijkheidstheoretici leggen de nadruk op
ervaringen opgedaan in de vroege jeugd. Vanuit dit perspectief wordt je eigen persoonlijkheid in
sterke mate door je ouders gevormd, niet alleen door hun genen, maar ook de omgeving die ze je
geven.
Persoonlijkheidspsycholoog Walter Mischel (2003) heeft gesuggereerd dat alle andere e ecten,
met inbegrip van alle aangeboren eigenschappen, door deze invloeden uit de omgeving worden
overstemd. → De vraag of hij gelijk heeft, word de persoon-situatiecontroverse of het persoon-
situatiedebat genoemd.
De e ecten van nurture: karakter en psychische processen
We moeten al onze ervaringen door een reeks interne mentale ‘ lters’ laten lopen; deze lters
vertegenwoordigen kernelementen van je persoonlijkheid.
Stel je voor: dat je een extravert persoon bent, die het liefst in gezelschap van andere mensen
verkeerd. → In dat geval zul je je ervaringen vanuit een extravert standpunt interpreteren.
De dimensie introvert-extravert is een voorbeeld van een beschrijvende persoonlijkheidstheorie:
bij dit type theorie ligt de nadruk op de betrekkelijk stabiele persoonlijkheidskenmerken of
karaktertrekken van een individu.
Andere theorieën, zogenaamde procestheorieën, gaan verder dan beschrijving. → Zij verklaren de
persoonlijkheid in termen van de interne persoonlijkheidsprocessen die we bestuderen →
motivatie, perceptie, leren en ontwikkeling → en op basis van bewuste en onbewuste processen.
Sociale en culturele bijdragen aan de persoonlijkheid
Volgens crosscultureel psycholoog Juris Draguns (1979) is het concept persoonlijkheidstheorie
een westerse uitvinding. → De meest controversiële en invloedrijke theorieën over persoonlijkheid
zijn ontwikkeld door mensen die zijn opgeleid in het denkkader van de westerse sociale
wetenschappen.
De kader heeft een ingebouwde bias richting individualisme en een uniek ‘zelf’. Andere culturen
benaderen het probleem van verschillen tussen mensen op een geheel andere manier.
→ De meeste niet-westerse perspectieven op persoonlijkheid zijn stevig geworteld in religie.
ff ij fi ij fi fffi
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller talhakara. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.60. You're not tied to anything after your purchase.
