Samenvatting Geslaagd in eerste zit! Religie, zingeving en levensbeschouwing. Prof Jan de Volder
41 views 0 purchase
Course
Religie, zingeving en levensbeschouwing (A08C2A)
Institution
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Slagen voor een faire prijs! Als je deze samenvatting kent, dan zal je slagen op jouw examen. Deze samenvatting is opgesteld obv de cursus en aangevuld met de hoorcolleges.
Rol religie neemt af wnr welvaart toeneemt in een moderne geindividualiseerde SL met liberale
democratie. Religie nt bestand tegen proces v modernisering met processen zoals urbanisatie,
rationalisering, individualisering, democratisering. Belang v godsdienst neemt af op maatschappelijk
niveau en individueel niveau.
Glücksmann: ‘troisieme mort de dieu’ stelde dat grote rampen v 20ste E geloof in een god een
definitieve knauw heeft gegeven.
Nuancering Cox: ‘religie in stad vd mens’ stelde dat in stedelijke contexten religie hardnekkiger was dan
hij had verondersteld. Ook meer nuancering door Casanova: debat secularisering heeft verfijning
nodig. Verwarring want 3soorten secularisering:
1. Scheiden v pol en religie sfeer: elk heeft haar autonomie (bv
kerk vs staat)
2. Vermindering belang religie: vooral decline in
geïnstitutionaliseerde religie
3. Privatisering v religie: spreekt vr zich
Taylor: ‘secular age’: vlgns hem is secularisatie nt zomaar afwezigheid religie. Seculiere staat is
belangrijk vr samenleven verschillende godsdiensten mogelijk te maken. Doelstelling: seculiere staat
bevorderen v wederzijds respect en gewetensvrijheid. Middel: is scheiding tss kerk en staat.
Republiekeins model (frans) legt nadruk op middelen en liberale model (angelsaksisch) legt nadruk op
doel en pragmatische omgang met middelen. In de praktijk continuum hiervan. Verzuiling geeft unieke
invulling aan seculiere staat: lijkt als het ware verkaveld vlgns ideologie.
Desecularisatie
Rond eeuwwisseling nieuw concept: secularisatie heeft nt enkel tt verdwijnen v godsdienst geleid, mr
atheïsme is op zijn retour. Term door Berger in ‘desecularization of the world): stelt onomwonden dat
secularisatiethese verkeerd was. Twee oorzaken dat hij eerst deze these hanteerde:
1. Sociologen keken vrl nr tendenzen in west europa:
secularisatie gaat hier almaar voort, was uitzondering tov rest
vd wereld wr religie aan revival bezig was.
2. Academische bias: seculiere wetenschappers vertoeven in
bubbel waarin ze zonder na te denken uitgangspunten
overnemen. Ze zagen nt meer de werkelijkheid: terugkeer v
religie.
, Gilles Kepel: ‘la revanche de dieu’ over oorlog joegoslavie. Een vd eerste die deze revival
gesignaleerd had. Later ook hoofdredacteurs vd Economist (woolridge en micklethwait) met ‘god is
back’.
Terugkeer met breukjaar 1978: iraanse revolutie. Khomeini kon theocratie installeren. Zelfde
jaar werd Johannes paulus 2 verkozen tot paus.
Malouf en Graziano stellen breuklijn nog vroeger: opkomst islam fundamentalisme na
nederlaag arab vs isr in Zesdaagse oorlog.
Val vd muur had dez evolutie kracht gegeven. Increase in godsgeloof periode 1981-2007, vrl in
ex-commies landen. Globaliserin en migratiestromen zorgde vr opmars religie in seculier west europa,
vrl inde steden.
Alain de botton: ‘religie vr atheisten, heidense gebruiksgids’ religie is nuttig vr sociale cohesie.
Habermas: marxist, aanhanger v secularisatiethese. Gesprekken met ratzinger (later
benedictus 16) om ook religieuze argumenten in ms debat te laten spelen. Stelde dat de formele
beslissing de religieuze argumenten zoveel moest vertalen in rationele termen.
Hersecularisatie
Trend in meeste landen is weer omgedraaid. Grootst in VS. Vlgns inglehart is dit vrl gevolg v
schaamteloos gebruik en misbruik v religie in pol strijd in VS. Uitzondering op regel is INDIA,
voornamelijke orthodoxe O-eu landen bulga moldavie en rusland, en nieuw zeeland. In china
aanwijzing belang stijgt. In enkel islamlanden egyp en irak neemt af.
Globalisering
Einde v KO w vaak aangeduid als begin v globalisering. Wereldwijde vrijhandel als praktijk en ideologie
verspreid ddr communicatiemogelijkheden. Leidde ook tot een afbrokkelen v vertrouwde culturele
omgeving, leidde tt verlies vertrouwde kaders, Unheimlichkeit, ontworteling. Godsdiensten moeten
zich herpositioneren en herstructureren.
Clash of civilizations samuel huntington
Grote these: niet waar dat na einde KO de wereld evolueert nr een vreedzaam samenleven omdat de
democratie en vrije markt hebben gewonnen. Integendeel: nu conflict O en W beslecht zijn, zijn oude
beschavingen motor v conflicten. Hij beschouwt godsdienst als de determinerende factor vr een
beschaving. Daarom past zijn theorie in terugkeer v religie. In ieder beschaving is er dominante
mogenheid bv usa, rusland in orthodox, SA/iran in islamwereld, etc. Hij zweert multiculturalisme af,
omdat er nood is aan religieus geinspireerde Leitkultur. Hij wijst ook interventies in andere
beschavingen om bv waarden uit te dragen of verdedigen wijst hij af.
, 9/11 illustreerde in ogen van veel mensen het gelijk v huntington: botsing westerse wereld en
islamwereld.
Kritiek op huntington:
• Overdreven simplificatie
• Heel veel conflicten intern een beschaving
• Te weinig oog vr andere oorzaken
• Band tss cultuur en godsdienst w dr globalisering steeds
losser. Secularisatie + globalisering = deterritorialisering
• Weinig oog vr uniformiserende processen dr globalisering etc
Godsdiensten vs globalisering
Barber: met boek ‘jihad vs mcworld’ is globalisering vral amerikanisering? Gaan deze reacties tegen
dat beschavingsmodel zich radicaliseren? Globaliserring dwingt culturen en godsdiensten om zich te
herpositioneren en identiteit heruit te vinden.
Naast internet is migratie meest kenbaar fenomeen v globalisering. Leidde in heel wat SL’en, vrl in
steden tot superdiversiteit: nt enkel op cultureel, taalkundig, etnisch vlak, mr ook religieus en
levensbeschouwelijk. W vaak onderschat. Superdiversiteit dus nt enkel over komst v islam
In internat relaties ook terugkeer v religie. Tt vr kort werd geopolitiek enkel als econ en pol gezien.
Vandaag zou dit nt meer kunnen: opkomst v radicaal islamisme.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller studeerstrever. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.24. You're not tied to anything after your purchase.
