1. Goede spijsvertering: belangrijk
- Opname van voedsel door de darm
- In maag en darmen: voorbereiding voor opname door inwerken van fermenten op het voedsel
- Vertering van voedsel begint in de mond:
o Voedsel verkleinen
o Mengen met speeksel
→ Voorwaarde voor goede spijsvertering: goed gebit
2. Rol bij het spreken
- Bepaalt het uiterlijk van de persoon
- Afwijkingen in tand- en kaakstand: invloed op
o Kauwfunctie
o Spraak
o Uiterlijk
3. Tanden en kiezen: nuttig doch niet noodzakelijk ?
4. Kauwen?
5. De mens is een sociaal wezen:
- Belang van contacten: uiterlijk
- Belang van gesprek: spreken
6. Mogelijkheid tot vervanging van tanden en kiezen?
- Ja maar Duur
- Tanden en kiezen vroeg verliezen heeft gevolgen:
o Goed functionerend kunstgebit op oudere leeftijd: moeilijker
o Mensen zijn wel gelukkig met kunstgebit:
- Vooraleer tanden en kiezen zijn verloren gegaan:
o Functiestoornis
o Pijn
o Behandelingen
7. Voortijdig verlies van melktanden en – kiezen is erg:
- Ze zijn niet vervangbaar
- Nood aan goede voeding en spijsvertering voor het jonge kind
- Vroegtijdig verlies van melkelementen: mogelijks afwijkingen in stand van blijvende elementen
8. Waarom zijn tanden en kiezen van belang?
- Ze behoren tot onze mond, ons lichaam
- Gezonde tanden en kiezen dragen bij tot
o De algemene gezondheid
o Het ‘welbevinden’ van de mens
2
,2. MONDGEZONDHEID
Definitie van mondgezondheid= ‘Gezondheid is een toestand van een volledig lichamelijk geestelijk en sociaal welbevinden en
niet slechts de afwezigheid van zieke of lichamelijk gebrek’
GEBITSZIEKTES
Betekenis van de definitie WHO voor gebitsziektes:
Gebitsziektes:
- Biologische processen
- Vroegste fase klinisch niet vast te stellen
- Oorzakelijke processen spelen zich buiten het lichaamsweefsel zelf af
- Deze oorzakelijke processen zullen in de loop van de ziekte waarneembare pathologische veranderingen veroorzaken
Bewustwording gebitsziekte is afhankelijk van kennis en belangstelling van patiënt en observator
- Bewustwording in een zeer laat stadium (kiespijn, losstaande tanden)
- Chronisch proces wordt niet ervaren als ziekte (bloedend tandvlees)
- Laattijdige hulpvraag
Dus: er is een verschil tussen zich niet ziek voelen en gezond zijn
- Mensen die objectief een slecht gebit hebben kunnen zich wel gezond voelen en het ook zijn volgens de definitie van
WHO.
- Mondgezondheid is moeilijk te definiëren.
- Moeilijkheid: personen die volgens objectieve maatstaven niet ziek zijn overtuigen alvorens hulp te kunnen bieden
(voorlichting)
3. DOELSTELLING VAN DE PREVENTIEVE TANDHEELKUNDE
Gezondheid van de mond (en dus de mens) behoeden en bevorderen
- Voorkomen van afwijkingen
- Voorkomen van verergering van afwijkingen
Preventieve tandheelkunde: niet iets nieuws:
- Chinees geschrift van 2800 jaar voor christus
- Verhandeling over voeding van aanstaande moeder
Preventieve tandheelkunde: beter: preventieve gebitszorg of preventieve mondgezondheidszorg
Doelstelling:
- Voorkomen van ziekte
- Voorkomen van verergering van ziekte
- Gevolgen van ziekte te beperken
- Voorkomen van ziekte
- Elimineren van oorzaken
- Gezonde cliënt
Kan gericht zijn op:
1. Gemeenschap
2. Groep
3. Individu
Preventie op grote of kleine groepen
- Voorlichtend
o Algemeen: voeding en gezondheid
o Gerichte voorlichting: voorlichting over een specifiek voorbeeld : bv. noodzaak van tandsteenverwijdering en
snoepbeperking
- Andere maatregelen
o Drinkwaterfluoridering
o Spoelen met een fluoride-oplossing op scholen
Preventie gericht op het individu:
- Voorlichting over de wenselijkheid van snoepbeperking
- Voorlichting over de wenselijkheid van periodiek onderzoek
- Het geven van een individuele mondhygiëne instructie
- Verwijderen van tandsteen
- Polijsten
2. SECUNDAIRE PREVENTIE:
- De gezondheid is reeds gestoord
- Vroegtijdige diagnose en vroegtijdige behandeling
- Voorbeelden:
o Bite-wing röntgendiagnostiek
o Behandelen van beginnende cariës (witte-vleklaesies) dmv lokale fluoride-applicaties en extra instructie in het
reinigen van verdachte plaatsen
o Opsporen van risico’s
Opsporen van risico
- ‘Case-finding’: programmatische aanpak
- Casuïstieke preventie en anticiperende hulpverlening
o Tijdens tandartsenbezoek: inschatten van een risico
o Individuele basis
3.TERTIAIREPREVENTIE:
- Het beperken van de schade aan de gezondheid
- Rehabiliteren
- = Curatieve en restauratieve tandheelkunde
4
,ROL VAN PREVENTIE IN DE CURATIEVE EN RESTAURATIEVE TANDHEELK UNDE
- Inbrengen van een preventieve denkwijze, attitude en basisfilosofie
o Bij elke behandeling realiseert men zich dat deze moet bijdragen tot het totale welbevinden van de patiënt
o De behandeling moet bijdragen tot het langer gezond of functioneel zijn van het gebitselement en het gebit als
geheel
- !!!! Iedere behandeling houdt dus preventie in
2 andere vormen van preventie
1. ‘Primaire primaire’ preventie
- Pre-eruptief effect van fluoride
- Onderdrukken van cariogene bacteriën bij moeders : overdracht naar de kinderen wordt op deze manier kleiner
2. Preventie van recidief en iatrogene schade
- Preventie van recidief: Secundaire cariës en niet genezen van het parodontium na intensieve behandeling : zie later
bij cariologie en parodontologie
Preventie van iatrogene schade:
- Conserverende thk: kleine caviteitspreparaties en gebruik van composietfissuurlakrestauraties ipv Ag restauraties
- Prothetiek : correctie van te lange prothese randen
- Voorkomen van overbelasting om het parodontium te sparen : en tandstand afwijkingen te voorkomen
- Materiaalkunde: restauratiematerialen met een uitzettingscoëfficiënt gelijk aan die van glazuur zullen beter
voldoen dan die met een ander coëfficiënt
- Orthodontie: situatie om cariës en paroproblemente voorkomen+
ENKELEBEGRIPPEN:
Doe-preventie: preventieve handelingen die door de cliënt tandarts of mondhygiënist worden uitgevoerd (tanden poetsen,
lokale fluoride-applicatie, enz)
Probleemgebieden: meest voorkomende aandoeningen: Cariës & Parodontale aandoeningen
Oorzaak:
- Tandplaque & Voedingsresten
- Witte beslag op gebitselementen langs en soms op het tandvlees
- Levende en dode micro-organismen
- Stofwisselingsproducten van die micro-organismen
- Speekselelementen
5
,5. ETIOLOGISCHE FACTOREN EN VERBETERING VAN DE SITUATIE
Etiologie: oorzaak, ontstaansgeschiedenis
Onduidelijk verschil tussen primaire en secundaire preventie
Oorzakelijke factor van cariës en parodontale aandoeningen
- Onvoldoende mondhygiëne
- Onvoldoende gebruik van fluoride tandpasta
- Frequent gebruik van suikers tussen de hoofdmaaltijden
Verbetering: wijziging van het gedrag van het individu
- Lange termijn: veel voorlichtende inspanningen
- Preventie door de overheid: actieve medewerking van de mensen niet nodig:
o Drinkwaterfluoridering: is dit de enige oplossing? Zie ook later: fluor
o Echter: gebruik van fluoridetandpasta
o Parodontale problemen: deze maatregelen niet gekend
- Voor een gedeelte van de bevolking zijn er nog andere collectieve maatregelen gewenst:
o Duurder
o Arbeidsintensief
o Noodzakelijke inzet van de mensen
6. ONDERZOEK
- Preventie
- Beschermen de werking van fluoride
- Voeding
- Speeksel
- Sulcusvloeistof
- Tandstand
- Mircro-organismen
Maatregelen moeten voor de bevolking aanvaardbaar zijn
- Hoge kost
- Ingrijpende gedragsverandering vereist zijn: voor verdere verbetering
- Accent: voorlichting
- Duur
- 1998: 20gulden per persoon per jaar
- Aanvullend: kosten van andere algemene maatregelen
- Bvb.spoelen met fluoride op school
- Moeilijkheid bij preventieve behandeling
o Resultaten bij het individu zijn slecht meetbaar
o De handelingen zijn niet verifieerbaar
o Er wordt een grote mate van vertrouwen en volharding gevraagd
o Bewijs van effectiviteit moet worden gevonden in de resultaten van onderzoek
WELKE FACTOREN BEPALEN DE KOSTEN:
Wie doet wat?
Client of zorgverlener?
- Minst duur: cliënt doch hulp van professionals nodig
- Professionals: Huisarts, verpleegkundige, vroedvrouw, tandheelkundig preventief medewerker, wijkverpleegkundige,
consultatiebureauarts, ...
→Preventie: doel: kosten te sparen
- Voor tandheelkunde: bijzonder
- Preventie van succes: als de cliënt een leven lang een gezond, natuurlijk gebit heeft voor de tanden
Een geheel leven een gaaf en gezond natuurlijk gebit:
- Gebieden met waterfluoridering: kostenbesparing voor de jeugdzorg (meer kost voor de volwassenen)
- Inzet van de cliënt : kan met minimum aan kosten het hele leven blijven beschikken over het natuurlijke gebit :
o Regelmatige reiniging met fluoridetandpasta
o Verstandig voedingsgedrag
- Kosten/baten: Baten moet ruimer worden gezien dan winst van geld: Betere (mond) gezondheid mogelijk.
7
, LES 2: MONDHYGIËNE 1
1. INLEIDING
Mondhygiëne: niet ‘nieuw’
- Oude geschriften en vondsten in graftomben
- Oude China en Egypte, Mesopotamiërs en Azteken
In hoger ontwikkelde landen:
- Tientallen jaren voorlichting: in de loop van de geschiedenis evolutie in mondhygiëne
- Reden om de tanden de poetsen
- Voorkomen van tandbederf
- Voorkomen van tandvleesontsteking
In niet hoogontwikkelde landen:
- Nauwelijks voorlichting.
- Causale verband tussen tandplaque en tand- en mondziekten is onbekend.
Reden om aan mondhygiëne te doen:
- Verwijderen van voedselresten
- Voorkomen van verkleuringen
- Kosmetische redenen
- Frisse adem
- Religieuze overwegingen
- Gewoonte
- Onderdeel van dagelijkse routine
- Geen duidelijke reden
- Traditie : frisse adem en fraaie tanden
2 MEEST VOORKOMENDE ZIEKTEN IN DE MOND:
- Cariës Parodontale ontstekingen
8
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lvitte0. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.91. You're not tied to anything after your purchase.