Chemo-, photo-, thermo-, mechano-, noci- (pijnREC – meestal vrij zenuwuiteinde), proprio-
(houding lichaam id ruimte),osmo-, baro- receptoren
Locatie:
- Somatosensorische sytemen
= receptoren die voorkomen in gewrichten, huid, spieren, ingewanden
- Speciale sensoren
= bvb fotoreceptoren, haarcellen
Antwoord type na prikkeling:
- Tonische receptor
= antwoorden contnue na prikkel
- Fasische receptoren
= antwoorden enkel wnr prikkel toegedient – enkel bij verandering – niet bij
aanhouden prikkel
o Bv lichaampje Vater pacini:
Druk gevoeligheid
Neemt enkel verandering waar
Neemt af wnr druk constant blijf
Meeste receptoren fasisch
Antwoordt sterkst bij verandering omgeving
1. Bv fotoreceptoren:
Passen zicht à à het contnue licht – bij verandering – opnieuw
aanpassen
Morfologie:
- Vrije zenuwuiteinden
o Al dan niet omgeven door kapsel
o Bv lichaampje Vater Pacini:
= zenuwuiteinde met kapseltje rond
o Bv pijnreceptoren:
= enkel vrije zenuwuiteinde
- Speciale receptor cellen
o Haarcellen, fotoreceptoren,..
, Sensorische transductie
a) Vrije zenuw
- Prikkel thv sensorisch gedeelte
- Potentaal verandering opgewekt
= generator potentiaal
- Drempel bereikt in acteve zone (rood)?
- AP w opgewekt + w vtgl over zenuw
- NT vrijzetng
Bv. lichaampje v Vater Pacini, pijnzenuw
b) Acteve zone = de hillock
- Generator potentaal opgewekt id acteve zone/hillock
c) Specifeke receptor
- Prikkel id groene zone
- Depolarisate receptor potentiaal
- Geen AP – enkel een receptor potentaal (zijn meestal kleine cellen)
De cellen vuren zelf geen AP
- Verandering in Ca
- Bepaalt #NT die w vrijgezet
- NT in synaptsch contact w omgezet in EPSP
- In acteve zone drempel bereiken
- Wel AP actef over zenuw geleidt naar CZS
Bv. fotoreceptor, haarcel
Analoog naar digitale omzetting
Analoog signaal
zwak = generator of receptor pot die w omgezet
naar AP
Waarnemen hoe sterk je prikkelt:
Hoe groot generator/receptor pot was
prikkel
AP is altjd even groot
Prikkel weerspiegelt dus enkel in freq vd AP
over die aferente zenuwbaan
sterk Sterk analoog signaal: w omgezet in hoge freq & omgekeerd
AF modulate = amplitude-frequente
- Niet enkel bij vrije zenuwuiteinden
- Ook bij specifeke receptorcellen
o Bv hard geluid:
Hoge decibels – sterk receptor potent in haarcel
Sterke depolarisate
Veel NT vrijzetng
Hogere freq v AP over gehoorzenuw naar hersenen
, o Bv zacht geluid
Depolarisate kleiner – NT vrijzetng kleiner – lagere freq
2. Sensorische codering
1. Modaliteit & submodaliteit
a. Zoutsmaak waarnemen
2. Intensiteit + graad
a. Hoe intensief is de smaak?
b. Snelheid waarmee de smaak veranderd
c. Ook bv tast: 2 keer drukken kan 2x zacht & 1x hard & 1x zacht
3. Locatie
a. Waar iemand bv knijpt
4. Duur
Stimulus modaliteit
1. Modaliteit coderen:
a. Smaakrec, fotorec, tastrec
2. Submodaliteit
a. Ruik: miljoenen geurstofen
Toch niet vr elke geur een spec cel? anders veel te grote neus
Labbeled line niet mogelijk fjn getuned
1. Wel bij druk
Wel populaton codering Breed getuned
1. Groep recept bv voor citroen andere groep vr banaan
2. Mogelijke overlap tss de groepen
Hoe weten welke geur we ruiken?
De populate cellen die actef zijn
b. Smaak:
o Op tong: 1 soort cellen die zoet detecteren = labbeled line
Stimulus intensiteit
- frequente v AP – AF modulate
Sterke prikkel:
Grotere receptor – generator potentaal
W omgezet in hogere freq AP
amplitude receptor/generatorpot evenredig met stmulus intensit.
(zie grafek)
beperkt door omkeerpotentaal
Op bepaalt moment: nog sterker prikkelen potent neemt
niet verder toe (=knik id curve)
Bv. 1 a aferente zenuwvezel – spierspoeltjes
Druk – generator potentaal – depolar
Nooit verder depolar dan -10mV
-
Je moet altjd onder omkeerpot van mech gestuurde
-
kanaaltjes blijven
- Tijd tussen AP gebruiken om intensiteit te
coderen:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller phaedralocquet. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.80. You're not tied to anything after your purchase.