Summary
samenvatting arts en maatschappij 1
- Course
- Institution
notities + informatie slides van alle lessen van arts en maatschappij 1
[Show more]
Seller
Follow
geneeskundeUA
Reviews received
Content preview
Arts en Maatschappij 1Inhoud
1 Diversiteit ........................................................................................................................................................ 1
Inleiding diversiteit ................................................................................................................................ 1
Arts-patiënt in de maatschappij ........................................................................................................ 1
Van caleidoscoop tot kruispuntdenken ............................................................................................. 1
Van ijsberg tot kijken naar ziekte/gezondheid .................................................................................. 2
Van bewustzijn naar een eerlijke gezondheidszorg .......................................................................... 3
Superdiversiteit als nieuwe realiteit ...................................................................................................... 4
Wat verandert de transitie naar superdiversiteit voor het samenleven in onze steden & erbuiten?
4
Waarom kan het concept van superdiversiteit helpen om deze realiteit (beter) te begrijpen? ....... 5
Na-oorlogse migratiegeschiedenis in grafiek: immigratie én emigratie............................................ 5
De superdiversiteit van de 21ste eeuw ............................................................................................. 6
Superdiversiteit als (omstreden proces van) normalisering van diversiteit ...................................... 7
Welke toekomstscenario’s? .............................................................................................................. 9
Besluit .............................................................................................................................................. 10
Migratie en gezondheid ....................................................................................................................... 10
Gezondheidszorgverschillen ............................................................................................................ 10
Hoe ervaren migranten gezondheid(szorg)? ................................................................................... 12
2 Medische psychologie ................................................................................................................................... 13
Ontwikkeling ........................................................................................................................................ 13
Inleiding ........................................................................................................................................... 13
Infant en peuter .............................................................................................................................. 19
Peuter- en kleutertijd ...................................................................................................................... 25
De schooltijd .................................................................................................................................... 29
Adolescentie .................................................................................................................................... 35
Jongvolwassenheid .......................................................................................................................... 39
Volwassenheid ................................................................................................................................ 43
Ouderdom ....................................................................................................................................... 46
De normale persoonlijkheid ................................................................................................................ 47
Wat is persoonlijkheid? ................................................................................................................... 47
Verschillende theorieën .................................................................................................................. 48
Samenvatting................................................................................................................................... 54
Impact van ziekte en gezondheid ........................................................................................................ 55
Ziektegedrag en ziektebeleving bij kinderen en jongeren............................................................... 55
Psychosomatiek bij kinderen en adolescenten ............................................................................... 59
, Psychologische aspecten van somatische ziekten bij kinderen en adolescenten ........................... 62
3 Medische sociologie ...................................................................................................................................... 65
Aanzet tot definitie van verslaving ...................................................................................................... 66
Algemeen ........................................................................................................................................ 66
Basisbegrippen en definitie Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM) ........... 66
Criteria voor middelenafhankelijkheid en -misbruik volgens de DSM-IV ........................................ 67
Criteria ICD-10 ................................................................................................................................. 68
DSM-5 .............................................................................................................................................. 68
Informele controlemechanismen ........................................................................................................ 70
Tekst prof. Decorte – inhoud........................................................................................................... 70
Drugsepidemiologie in België .......................................................................................................... 71
Studies naar gecontroleerd gebruik ................................................................................................ 71
Cocaïne-onderzoek in Antwerpen (1996-1999) .............................................................................. 73
Implicaties voor het drugbeleid in België ........................................................................................ 74
Gezondheidspromotie, ziektepreventie en evaluatie .......................................................................... 75
Inleiding ........................................................................................................................................... 75
Memorandum VIGeZ ....................................................................................................................... 76
Het begrip gezondheid .................................................................................................................... 76
Evolutie van het begrip gezondheidspromotie en preventie .......................................................... 76
De lezing van Prof. Hjort .................................................................................................................. 80
Tabakologie.......................................................................................................................................... 81
Resultaten Gezondheidsenquête 2018: België ............................................................................... 81
Resultaten Leerlingenbevraging ...................................................................................................... 81
Interventies ..................................................................................................................................... 81
Tabaksbeleid.................................................................................................................................... 81
24 uur stoppen met roken............................................................................................................... 84
WHO en roken ................................................................................................................................. 84
Stoppen met roken .......................................................................................................................... 84
Preventie ......................................................................................................................................... 84
E-sigaret........................................................................................................................................... 85
Luk Joossens, een beetje cynisch ................................................................................................ 90
Jongeren en alcohol ............................................................................................................................. 90
Schadelijke effecten alcohol ............................................................................................................ 90
5 dimensies van Star Quality ........................................................................................................... 90
Letsel Informatie Systeem (LIS) ....................................................................................................... 91
Onderzoek Voorlichting Advisering ................................................................................................. 91
Misvattingen.................................................................................................................................... 91
Effecten alcohol bij kinderen ........................................................................................................... 92
Onderzoek heeft aangetoond ......................................................................................................... 92
Casussen .......................................................................................................................................... 92
, Belangrijke lessen ............................................................................................................................ 94
Samenvattend ............................................................................................................................. 95
Leerstoel Reinier de Graaf .......................................................................................................... 95
Het verhaal van Adam en Eva .............................................................................................................. 96
Intoxicatie/vergiftiging .................................................................................................................... 96
High of toch niet? ............................................................................................................................ 97
Hoe detecteren? ............................................................................................................................ 104
Casus (Jorens PG et al. Intensive Care Medicine 1996) ................................................................. 105
Doe dit niet ... combinaties ........................................................................................................... 105
Relatinegebruik bij studenten............................................................................................................ 106
Oneigenlijk rilatinegebruik ............................................................................................................ 106
Gebruik van medicatie .................................................................................................................. 106
Doctoraatsonderzoek naar oneigelijk gebruik bij studenten ........................................................ 106
Conclusie en aanbevelingen .......................................................................................................... 113
Rioolwater als informatiebron voor druggebruik .............................................................................. 114
Achtergrond .................................................................................................................................. 114
Staalname ...................................................................................................................................... 115
Analyse .......................................................................................................................................... 115
Terugrekening ............................................................................................................................... 115
COWAT-project.............................................................................................................................. 115
Brussel – Temporele variaties ....................................................................................................... 116
Europese vergelijking .................................................................................................................... 116
China.............................................................................................................................................. 117
Onderzoek in Lier .......................................................................................................................... 117
Besluit ....................................................................................................................................... 118
4 Medische ethiek (bio-ethiek) ...................................................................................................................... 118
Introductie ......................................................................................................................................... 118
Wat is bio-ethiek? ......................................................................................................................... 118
Wat is filosofie? ............................................................................................................................. 118
Wat is ethiek? ................................................................................................................................ 119
Waarom zijn we ontvankelijk voor moraliteit? ............................................................................. 119
Wat is bio-ethiek? ......................................................................................................................... 119
Morele theorieën ............................................................................................................................... 120
Utilitarisme .................................................................................................................................... 120
Deontologie ................................................................................................................................... 120
Rechtvaardigheid........................................................................................................................... 121
Deugdenleer .................................................................................................................................. 122
Zorgethiek ..................................................................................................................................... 122
Bioethische praktijk ........................................................................................................................... 123
Principebenadering ....................................................................................................................... 123
, Hoe doen we aan bio-ethiek? ....................................................................................................... 123
Het reflectieve evenwicht ............................................................................................................. 124
Een bio-ethisch onderzoeksproject ............................................................................................... 124
Een medisch-ethisch dilemma....................................................................................................... 124
Syllabus
- Ontwikkeling (55p)
- Persoonlijkheid (27p)
- Ziektebegrip en Ziektebeleving bij kinderen en jongeren (22p)
- Bio-ethiek (26p)
,1 Diversiteit
Leerdoelen
- De student kent het theoretisch concept van het kruispuntdenken/ caleidoscoop en bias
- De student begrijpt het explanatory interview model van Kleinman en kan het toepassen.
- De student denkt na over zijn/haar eigen visie op gezondheid & ziekte en hoe deze visie tot stand is
gekomen.
- De student is er zich van bewust hoe de verschillende dimensies van identiteit en ieders normen en
waarden, de ideeën over gezondheid, ziekte en gezondheidszorg kunnen beïnvloeden en past dit inzicht toe
op een concrete casus.
- De student kan op een respectvolle en sensitieve manier observeren, interageren en rapporteren over
mensen die met gezondheidszorg in contact gekomen zijn.
- De student kan uitleggen hoe gezondheidsverschillen kunnen ontstaan en wat een 'rechtvaardige'
gezondheidszorg is.
- De student kent het concept ‘superdiversiteit’
- De student begrijpt de kwantitatieve, kwalitatieve dimensies en een ‘normalisering’ van ‘superdiversiteit’
- De student kan reflecteren over gezondheid en migratie en gezondheidsverschillen bij migranten
- De student kent het concept van ‘Sahlgren en Whitehead’ en kan reflecteren over de determinanten van
gezondheid bij mensen met migratieachtergrond
- De student kan reflecteren over belevingsaspecten van gezondheid en ziekte en drempels in de zorg voor
mensen met migratie-achtergrond
Inleiding diversiteit
Arts-patiënt in de maatschappij
De relaties in de maatschappij kan je op verschillende niveaus bekijken. Zo is de arts-patiënt relatie op micro
niveau en de arts-patiënt relatie in de maatschappij is het macro niveau. Aan deze relaties hangen metaforen
vast.
van micro naar macro, van arts-patiënt naar arts-patiënt in de maatschappij:
- van caleidoscoop naar kruispuntdenken
- van ijsberg naar kijken naar ziekte/gezondheid
- van bewustzijn naar eerlijke gezondheidszorg
Van caleidoscoop tot kruispuntdenken
Dimensies van identiteit
Identiteit heeft heel veel verschillende dimensies:
- etniciteit
- klasse
- levensfase
- talent/handicap
- religie
- sekse (gender)
- seksuele oriëntatie
- (beroeps)socialisatie
- …
Verschillen en gelijkenissen hangen af van de context, situatie en interactie. Elke beweging van de caleidoscoop
brengt een verschillend beeld, identiteit is dus heel dynamisch. Zo worden de verschillende dimensies van
identiteit opgedeeld in interdynamische en intradynamische dimensies.
1
, interdynamische dimensies = binnen een verschillende persoon zijn er verschillende identiteiten, de plaats
waar je bent bepaald welke identiteit je laat zien
-> bv. onze professor is naast professor ook nog dokter, mama, ….
intradynamische dimensies = binnen één dimensie kunnen de identiteiten ook nog variëren
-> bv. onze professor komt uit Indonesië maar woont in België waar ze ook geboren is, van de situatie hangt
het af van waar ze zich afkomstig voelt
Het is heel belangrijk om op een holistische manier te denken. Dat betekent dat je heel
het plaatje bekijkt en dat je dus rekening houdt met de verschillende dimensies van
identiteit. Dat betekent ook dat je tijdens een sociale amnese sensitief moet vragen
naar de achtergrond.
Ook is het belangrijk om te beseffen welke privileges je hebt. Deze privileges dragen
namelijk een verantwoordelijkheid mee om andere mensen te helpen.
Kruispuntdenken
Kruispuntdenken betekent dat al je verschillende identiteiten kruisen en dat punt is je
positie in de maatschappij. Een voorbeeld is: ‘handicap maakt niets uit’. Dat is een foute
uitspraak want ze hebben meer drempels en hindernissen in hun leven bv. minder kans op
de arbeidsmarkt, liefde, … dus het maakt wel uit. Al die aspecten maakt dat zij een ander
kruispunt van hun identiteit hebben. Je moet dus altijd denken vanuit professioneel
gedrag. Je bent verantwoordelijk voor alle verschillende mensen. Als je bijvoorbeeld een
groep hebt met één iemand in een rolstoel moet je absoluut rekening houden met die
persoon, je moet bijvoorbeeld je praktijk hier aan aanpassen.
Kruispuntdenken kan je op verschillende manieren bekijken:
- beschrijvend = sociale ordeningstypes/dimensies
~ sturen ons gedrag/denken
~ dynamisch, contextgebonden
- betekenis
~ reële impact
~ voordelen/nadelen (‘privileges’)
~ dynamisch
- multidimensionaal perspectief = kijken hoe dimensies op elkaar inspelen
Van ijsberg tot kijken naar ziekte/gezondheid
IJsberg
De ijsberg zorgt ervoor dat je je bewust bent van de wateren van iemand
anders. Het bepaalt hoe je naar iets kijkt en hoe je erover denkt,
iedereen heeft namelijk een ander referentiekader. Iedereen is hetzelfde
maar toch uniek. Zowel de arts als de patiënt heeft een eigen ijsberg, een
eigen referentiekader. De kloof tussen patiënt en hulpverlener/arts kan
groter zijn (of botsen) naarmate de perspectieven verschillen.
De ijsberg doet ons beseffen dat de mens zoveel meer is dan dat
hij/zij prijsgeeft. Er is zoveel onder het water bij elke persoon. Ook
bepaald de verschillende culturen een deel van je ijsberg. Het geheel
van gebruiken, waarden en normen van een bepaalde groep, op een
bepaalde plaats, in een bepaalde tijd bepaald ook een deel van je
ijsberg.
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller geneeskundeUA. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $16.66. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now