Summary
Samenvatting Begrippen biologie havo 5: vetering, transport, regeling
- Course
- Level
Biologie begrippen van: vetering, transport, regeling
[Show more]
Seller
Follow
suereitsma
Content preview
Voedingsvezels en darmperistaltiek:Voedingsvezels zijn nodig voor een goede darmperistaltiek, wat de bewegingen van de darmen
betreft, om de spijsvertering te bevorderen.
Indicatoren:
Indicatoren zijn stoffen of verschijnselen die een bepaalde toestand aangeven, zoals bijvoorbeeld de
kleurverandering van een stof bij een chemische reactie.
Weg van voedingsstoffen in het spijsverteringsstelsel:
Mond (kauwen en enzymatische vertering) -> Slokdarm -> Maag -> Dunne darm (vertering en
opname) -> Bloedbaan (opname in het bloed) of dikke darm (uitgescheiden).
Functies organen spijsverteringsstelsel:
Mond: Kauwen en enzymatische vertering
Maag: Mechanische en chemische vertering
Dunne darm: Verdere vertering en opname van voedingsstoffen
Dikke darm: Waterabsorptie en vorming van ontlasting
Functies van zoutzuur:
Activatie van spijsverteringsenzymen
Doden van schadelijke micro-organismen in voedsel
Functie van gal:
Emulgeren van vetten, waardoor ze beter verteerbaar zijn.
Darmperistaltiek:
Darmperistaltiek verwijst naar de golvende samentrekkingen van de darmwand die voedsel door het
spijsverteringsstelsel duwen.
Verslikken:
Verslikken treedt op wanneer voedsel per ongeluk in de luchtpijp terechtkomt in plaats van in de
slokdarm, wat kan leiden tot hoesten en ademhalingsmoeilijkheden.
Vertering van koolhydraten, vetten en eiwitten:
Koolhydraten worden afgebroken tot glucose in de mond en dunne darm met behulp van enzymen
zoals amylase.
Vetten worden afgebroken tot vetzuren en glycerol in de dunne darm met behulp van enzymen zoals
lipase.
Eiwitten worden afgebroken tot aminozuren in de maag en dunne darm met behulp van enzymen
zoals pepsine en trypsine.
Werking van de maagportier:
De maagportier regelt de afgifte van voedsel van de maag naar de dunne darm. Het zorgt ervoor dat
de dunne darm niet overweldigd wordt met te veel voedsel op een gegeven moment.
Diarree en dikke darm:
Bij diarree wordt onvoldoende water uit de ontlasting gehaald door de dikke darm, waardoor de
ontlasting vloeibaar blijft.
Functie van de poortader:
De poortader verbindt de darmen met de lever en transporteert voedingsstoffen rechtstreeks van de
darmen naar de lever, waar ze verder worden verwerkt. De organen die verbonden zijn via de
poortader zijn onder andere de maag en de darmen.
, Transport in planten:
Houtvaten: Transporteren anorganische sapstroom (water en zouten) van wortels naar bladeren.
Bastvaten: Transporteren organische sapstroom (organische stoffen zoals glucose en water) van
bladeren naar wortels.
B. Bastvaten:
Organische sapstroom (glucose en water) van bladeren naar wortels.
C. Houtvaten:
Anorganische sapstroom (water en zouten) van wortels naar bladeren.
D. Ligging houtvaten en bastvaten in vaatbundel:
In een vaatbundel liggen houtvaten aan de binnenkant en bastvaten aan de buitenkant.
E. Functie van huidmondjes:
Huidmondjes reguleren de gasuitwisseling (zoals zuurstof en koolstofdioxide) en waterverlies in
planten.
F. Bouw en werking van het hart:
Het hart bestaat uit atria en ventrikels. Atria ontvangen bloed, ventrikels pompen bloed. De
hartkleppen voorkomen terugstroom van bloed.
G. Sinusknoop:
Ligt in de rechterboezem van het hart en genereert elektrische impulsen die de hartslag reguleren.
H. Functie van kransslagaders:
Kransslagaders voorzien het hart van zuurstofrijk bloed en voedingsstoffen.
I. Hartinfarct:
Oorzaak: Onvoldoende bloedtoevoer naar een deel van het hart.
Gevolg: Beschadiging van het hartweefsel.
J. Dotteren:
Medische procedure waarbij een vernauwde slagader wordt geopend met een ballon om de
bloedstroom te herstellen.
K. Verschillen tussen slagaders, aders en haarvaten:
Slagaders: Voeren bloed van het hart weg.
Aders: Voeren bloed naar het hart.
Haarvaten: Uiterst kleine bloedvaten waar uitwisseling van stoffen met weefsels plaatsvindt.
L. Bloeddruk en stroomsnelheid:
In slagaders: Hoge druk, snelle stroomsnelheid.
In aders: Lagere druk, lagere stroomsnelheid.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller suereitsma. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53022 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now