II. Algemene lichaamsbouw (zie tekeningen)
2. Korte inleiding op de embryologie
Algemeen
o Teloleciet ei
o Discoidale klieving
Ontstaan kiemschijf aan animale pool vn ei
o Ectoderm & endoderm rond dooier
o Embryo nr boven in dooiermassa
Extra-embyonaal gelegen
Mesoderm groeit wr coeloomholte ontstaat
o Embryo
Omgeven dr ectoderm
Neurale buis
Chorda
Oerdarm uit endoderm
Links en rechts epimeren, mesomeren en hypmeren met een coeloomholte
Diplo
o 2 primaire kiemlagen
Endoderm
Ectoderm
Triplo
o 3 primaire kiemlagen
Endoderm
Mesoderm
Ectoderm
o Protostomata
Zygote morula (spiraalklieving) blastula (gastrulatie) gastrula vorming
ectoderm, mesoderm en endoderm
Acoelomata, pseudocoelomata, coelomata
Blastoporus vormt de mond, anus groeit later door
o Deuterostomata
Radiale klieving
Blastoporus vormt anus, mond groeit later door
Amphioxus (lancetvisje)
Vorming neurale plaat, chorda op het mesoderm neurale plaat wordt neurale
plooi; chorda onder de neurale plooi met 3 mesoderm coeloomholtes links en rechts
en endoderme darm tussen beide en onder de chorda neurale plooi vergroeid
met vorming neurale buis en daarrond cristae neuralis; hier onder ligt de chorda;
coeloomholten zijn gesplitst in een vanboven naar onder epi-/myomeer,
meso-/nefromeer en hypomeer
Amphibia (kikker)
Zygote blastocoel gastrula met bovenaan ectoderm; onderaan endoderm en
beide verbonden met elkaar door een laag mesoderm bottlecellen gaan naar
binnen richting ectoderm en trekt meso- en endoderm mee nr binnen met vorming
vn dorsale en ventrale lip, blastocoel, blastoporus en oerdarm verdikking boven
de chorda die mesodermaal is; endoderm ligt in ectoderm onder mesoderm
vorming neurale kam; chorda komt boven de darm te liggen met links en rechts een
coeloomholte
Reptilia/Aves (kip)
Heel klein stipje verzameling cellen boven aan ei ectoderm boven de notochord
met erlangs 2 coeloomholten en eronder het endoderm beide coeloomholten
vormen invaginaties en bestaan nu uit nog 3 aan elkaar hangende delen: myo-,
1
, nefro- en hypomeer; ectoderm gaat langs de notochord lichte omhooggaande
lobben vormen lobben worden groter en groeien over de notochord en de
neurale buis heen en de coeloomholte volgt hierin 2 lobben vergroeien met
elkaar; somato- en splangnopleura vergroeien boven en onder met elkaar; de darm
vormt rond de dooier gevormde structuren: chorion, amnion, amnionholte en de
dooierzak uitgroeien allantoïs (opvangreservoir vn foetale urine) uit de darm met
vorming vn allantoïs membraan verdere uitgroeiing v/d allantois
Mammalia
Loopt ongeveer gelijkend als de repitlia en aves
Minder dooier
Allantois groeit uit en dan vast aan de placenta en krijgt een andere functie
3. Structuur en functie bij Vertebrata
3.1. De ontwikkeling, een algemene schets
Neurale buis 3, later 5 hersenblaadjes
Cristae neuralis zenuwstelsel
Chorda
o Onder achterste hersenblaasje – staart
o Embryonale steunelement vervangen dr wervelkolom + enkele niet-functionele restanten
Endoderm
o Omgeeft oerdarm
Vooraan afgesloten dr stomodeale membraan
Achteraan afgesloten dr cloacale membraan
Medioventraal in verbinding met dooierzak
o Halsstreek (voor nr achterliggend)
Kieuwspleten
Zwemblaas (vissen) of longen (longvissen/tetrapoda)
3 endodermale uitwassen
Lever
Pancreas (vn 2 uitwassen)
o Overblijvende endoderm vormt mucosa vn spijsverteringsbuis
o Amniota
Staartstreek: allantois (stapelplaats vr excretieproducten)
Ectoderm
o Bekleed embryo uitwendig
o Vormt epidermis en zijn derivaten
o Amniota
Ectodermale plooi, vanuit extra-embryonaal gebied, over het embryo
Buitenste blad: chorion
Binnenste blad: amnion
Embryo in met vocht gevulde ruimte, amnionholte
Metamerisatie
o Wel
Epi-/myomeren
Meso-/nefromeren
Neurale lijsten
o Niet
Hypomeren coeloomholtes, gaan ventraal onder de darm in elkaar over 1 grote
lichaamsholte; boven de darm blijft een mesenterium over
Splanchnopleura levert submucosa en muscularis (binnenste, somatopleura is
buitenste)
, Plooivorming
o Achter de kop somatopleuraal mesoderm opgestuwd septum transversum
Opdeling in voorste en achterste lichaamsholte
Voorste
o Tertapoda: ontstaan hart en uitgoeiing longen
o Amniota: scheiden vn voorste pleuro-pericardiaal coeloom vn buikholte dr
middenrif met zijn oorsprong in septum transversum die ook de
mesodermale elementen v/d lever geeft
Kopstreek
o Mesoderm
Ontstaan epimeren onduidelijk
Geen coeloom rond voorste deel v/d darm
3.2. Verdere ontwikkeling v/d epimeren
Rompstreek
Virtuele spleet met binnenste en buitenste helft
Proces
o Sclerotomen vallen uiteen in individuele cellen migratie vorming skeletelementen
o Condensaties rond de chorda wervels
o Overblijvende deel epimere epitheliale reorganisatie dermomyotomen dermatoom valt
uiteen migratie onder ectoderm onderhuids bindweefsel
o Overblijvende delen epitheliale reorganisatie myotoom elk metameer groeit
verntraalwaards uit elk deel heeft epaxiaal en hypaxiaal deel leveren de skeletspieren
3.3. Het spierstelsel
Dwarsgestreepte, willekeurige skeletspieren
o Uit myotoomgedeeltes epimeren
o Metamere aanleg
Groei spinale zenuwen uit neurale buis ruggenmerg
o Dorsale takken contact met epaxiale delen
o Ventrale takken contact met hypaxiale delen
o Verbindingen blijven, ook tijdens migraties uitmaken of de spieren epi of hypaxiaal zijn
Ledenmaten
o Kleine stompjes dr mesenchymwoekeringen ingroeiing hypaxiale elementen
o Tetrapoda
6-7 metameren
Myotomen vn cervicale metameren voorpoten
Myotomen vn sacrale metameren achterpoten
Kopstreek
o Mesoderm
Kieuwbogen
Gemengde oorsprong
Hypodermale en hypaxiale elementen vn aantal occipitale somieten
Kieuwboogmesoderm aangezichtspieren en spieren vn tong en farynx
o Kop oorspronkelijk uit 7 metameren bij de Gnathastomata, vermoedelijk herleid nr 4 bij haaien en
amfibieën
o Epimeren
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller phoebe03. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.95. You're not tied to anything after your purchase.