Les 1: Grondbeginselen van de natuurwetenschap
All documents for this subject (3)
Seller
Follow
lotta_1991
Reviews received
Content preview
Les 3 Voedingsleer
Macronutrienten = Koolhydraten, eiwitten en vetten.
Micronutrienten = Vitaminen, mineralen, spoorelementen, isofavonen en ioactieve
stoffen.
Behalve macro- en micronutrienten heeft het lichaam ook zuurstof, water en eweging
nodig. Water zorgt voor een snelle afvoer van afvalstoffen, het op temperatuur houden
van het lichaam, transport van voedingsstoffen en het aanvullen van dagelijks verlies
van vocht.
Beweging zorgt voor de optimalisering van orgaan en lichaamsfuncties. Voldoende
eweging zorgt ook voor lijdschap door de aanmaak van dopamine.
Macronutrieten
Grote voedingsstoffen waar het lichaam dagelijks meer dan 1 gram van nodig heeft.
Koolhydraten
Ook wel sacharine of suikers genoemd.
Verschillende soorten koolhydraten:
- Monosachariden of enkelvoudige suikers, ijvoor eeld fructose, glucose en
galactose
- Disachariden of tweevoudige suikers, ijvoor eeld sucrose (tafel suiker estaande
uit glucose en fructose), lactose (melksuiker estaande uit glucose en galactose) en
maltose (maltsuiker estaande uit glucose en glucose)
- Polysachariden of meervoudige suikers, ijvoor eeld zetmeel ( estaande uit
meerdere eenheden glucose)
Voedingsvezel ofwel pre iotica ehoren ook tot koolhydraten maar kunnen niet door
het lichaam opgenomen worden vanwege de chemische structuur. Ze stimuleren
selectief de groei en/of activiteit van een of meer soorten acteriën in de dikke darm.
De voedingsvezels evinden zich in de celwand van planten en niet in dierlijke
producten. Bronnen van voedingsvezels zijn; graanproducten, fruit, aardappelen,
zilvervliesrijst, gedroogde vruchten, noten, peulvruchten en tuin onen.
Bij ewerkte producten zoals witte rijst of wit rood zijn de voedingsvezels verwijderd.
Onderscheiding van 2 soorten voedingsvezels:
* In water oplos are vezels
Zitten in groenten, fruit en peulvruchten. Ze werken positief op de stoelgang en een
positieve invloed op het verlagen van cholesterol- en glucosegehalte in het loed.
Dia etici kunnen dus ook profteren van het glucoseverlagende effect van deze
voedingsvezels. Inuline is een water oplos aar vezel en komt voor in wortels van
planten, ijvoor eeld de artisjok. Inuline werkt zeer positief op de stoelgang.
* Niet in water oplos are vezels
Deze vezels werken als een spons die zich volzuigt met water, waardoor de
ontlasting zacht en soepel lijft. Ze verhogen door inding van water het volume van
de maaginhoud en verkorten de doorgang van het verteringskanaal.
Deze vezels evinden zich in volkoren graan producten.
Aan evolen hoeveelheid vezels per dag is 14 gram per 1000kcal.
Koolhydraten en energie
Koolhydraten zijn de grootste ron van energie voor het lichaam. Ze worden tijdens
het spijsverteringsproces opgesplitst tot glucose wat het lichaam kan opnemen. In de
cel wordt de glucose omgezet van voedingsenergie naar ioenergie. De overtollige
glucose wordt in de spieren en lever omgezet tot glycogeen (energievoorraad). Als er
,meer glucose wordt aangevoerd dan ge ruikt kan worden of opgeslagen kan worden
zal het als vet opgeslagen worden en neemt het gewicht toe.
Bronnen van Koolhydraten
Zijn: Aardappelen, rijst, pasta, peulvruchten, fruit, groeten en granen.
Koolhydraten in de vorm van zetmeel komt voor in aardappelen, rijst, pasta, granen
en peulvruchten. Fructose komt voor in fruit en in melk komt lactose voor. Sucrose
een enkelvoudig suiker komt voor in frisdrank, koek, snoep etc. De kans op toename
in gewicht is groot ij het nemen van grote hoeveelheden enkelvoudige suikers uit
koek en snoep etc omdat deze suikers direct worden opgenomen in het loed en wat
het lichaam niet kan ge ruiken word opgeslagen als vet. Bij meervoudige suikers doet
het lichaam er langer over om dit af te reken en de kans is groter dat er dan alleen
glycogeen over lijft en geen overtollige glucose. Glycogeen wordt dan opgeslagen in
de lever en spieren.
Geraffineerde Koolhydraten
Zijn industrieel ewerkte koolhydraten waar ijna alle gunstige stoffen uit zijn
verwijderd en kunstmatig op smaak worden ge racht met kleur en smaak stoffen.
Het zijn lege koolhydraten zonder voedingswaarde. Ze vormen een grote elasting op
het lichaam en kunnen allerlei vage klachten veroorzaken zoals hoofdpijn,
vermoeidheid, jeuk enz.
Koolhydraten en Bloedglucosespiegel
De suikerspiegel is een maat voor de hoeveelheid glucose die opgelost is in het loed
en word uitgedrukt in mmol/l. Normale waarde ligt tussen de 4 en 6 mmol/l. Bij
dia etici ligt de nuchtere waarde oven de 7 mmol/l.
Glykemische index zegt iets over de snelheid waarmee koolhydraten worden verteerd
en als glucose in het loed worden opgenomen.
Eiwitten
Ook wel proteïne genoemd. Ze zijn opge ouwd uit koolstof, waterstof, stikstof,
zuurstof en zwavel.
Het zijn de ouwstenen van elk leven organisme. Eiwit is essentieel voor groei,
ontwikkeling en instandhouding van het lichaam. Eiwitten zijn elangrijk voor de
op ouw van spieren, organen, loed en enzymen. Eiwitten kunnen ook omgezet
worden in vet en zo in het lichaam worden opgeslagen.
Voedingseiwitten worden afge roken tot aminozuren die vervolgens opgenomen
kunnen worden in de cellen.
Van de 22 aminozuren zijn er 9 essentieel wat etekend dat het lichaam ze niet zelf
kan aanmaken. Deze aminozuren zijn nodig voor het lichaam en kunnen alleen via
voeding worden opgenomen. De niet essentiele aminozuren kan het lichaam zelf
aanmaken of synthetiseren uit andere aminozuren.
Alle enodigdheden moeten in het lichaam aanwezig zijn en wel tegelijkertijd in de
juiste hoeveelheden. Alleen op deze manier kunnen ze worden omgezet naar
volwaardig lichaamseiwit dan zijn functie kan uitvoeren. Als er ook maar 1 aminozuur
tekort is zal het aanmaakproces van eiwit sterk eperkt worden of geheel ophouden.
In het lichaam vind voortdurend op ouw en af raak van eiwitten plaats. Belangrijke
ronnen van eiwitten zijn; vlees, vis, noten, soja en zuivel.
Alleen eiwitten uit ei, soja, quinoa en hennepzaad evatten essentiele aminozuren.
Per kilo lichaamsgewicht is er 0.8 gram eiwitten nodig. Volges de gezondheidraad
moet elke volwassenen er 10 proteïne uit calorieën afkomstig zijn.
Vegetariers en veganisten he en meer eiwit nodig om alle essentiele aminozuren
innen te krijgen.
Bij epaalde aandoeningen of verwondingen is extra eiwit nodig om het eschadigde
weefsel weer te kunnen op ouwen.
, Vetten
Vetten ofwel lipiden estaan uit koolstof, waterstof en zuurstof. Ze zijn een elangrijke
energie ron en vervullen uiteenlopende functies. Wanneer alle indingen van de
koolstofatoom ezet zijn door koolstof wordt een vetzuur verzadigd genoemd. Als niet
alle indingen ezet zijn wordt het vetzuur onverzadigd genoemd.
Normaal gesproken estaat het lichaam van een man voor 10-20% uit vet. Een
vrouwen lichaam estaat normaal gesproken uit 20-30% vet. Het extra vet ij
vrouwen heeft een elangrijke functie namelijk voldoende energiereserve ieden
tijdens zwangerschap en orstvoeding.
Het lichaam komt op 2 manieren aan vetten namelijk 5% exogeen (via voeding) en
95% endogeen (zelf aangemaakt door de lever, darmen, testes)
Belangrijkste functies van vetten:
• Ze vormen een onderdeel van het celmem raan, dat onder andere stevigheid geeft
aan alle cellen in het lichaam
• Vetcellen om organen dienen als stootkussen
• Vet zorgt voor het isolerend vermogen en houdt hiermee de lichaamstemperatuur op
peil.
• Vetten dienen als energie reserve
• Vetten ver eteren de vloei aarheid van het loed
• Vetten zorgen voor normale groei
• Vetten dragen ij een een goed werkend hormoonsysteem
• Vetten spelen een rol ij het afweersysteem
• Vetten zorgen voor gezonde loedvaten
• Vetten zijn elangrijk voor een gezond zenuwstelsel
• Vetten zijn noodzakelijk voor de aanmaak van vitamine D
3 groepen van vetten:
• Tryglyceriden - verzadigde en onverzadigde vetten
Verzadigde vetten
Zijn op kamer temperatuur in vaste vorm zoals:
- Palmolie (plantaardig vet) wordt verwerkt in margarine, frituurolie, chips, soepen,
sauzen en koekjes
- Stearine zuur (dierlijk vet) komt voor in kaar en zuivelproducten
- Kokosolie wordt vaak in frituurvet ge ruikt.
Verzadigde vetten he en als functie het ieden van escherming an organen,
vasthouden van lichaamswarmte door isolerend vermogen en ze dienen als energie
reserve. Vitamine A, D en E worden in vetweefsel opgeslagen. In de lever wordt
verzadigd vet omgezet tot cholesterol.
Een teveel aan verzadigde vetten slaat het lichaam op. Dit kan arteriosclerose tot
gevolg he en wat een levens edreigende situatie kan veroorzaken zoals een
hartaanval.
Onverzadigde vetten
- Omega 3 vetzuren, werken cholesterol verlagend, houden het loed dun en
verlagen een verhoogde loeddruk. Komt voor in Plantaardige lijnzaad olie (alfa-
linoleenzuur), Vis (EPA en DHA).
- Omega 6 vetzuren
Linolzuur ofwel CLA komt voor in sesamzaad, noten, granen, zonne loem olie. Zij
verlagen het cholesterol.
GLA is gamma linoleenzuur en is aanwezig in teunis loemolie, zonne loemolie enz.
GLA werkt vaatverwijdend, loeddrukverlagend, remt ontstekingsreacties, gaat
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lotta_1991. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.