Samenvatting Gezondheidspsychologie
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1: wat is gezondheidspsychologie?
1.1 wat is gezondheid?
1.2.1 geschiedenis van de gezondheid
1.2.2 de humeuren
1.2.3 het ontstaan van de wetenschappelijke benadering
1.2.4
1.3.1 het biomedische model
1.3.2 bio psychosociaal model van gezondheid
1.4 gezondheidspsychologie
1.4.1 psychologische factoren
1.4.2 sociale factoren
Hoofdstuk 2
2.1 fysieke gezondheid van de Nederlander
2.2 psychologische gezondheid van de Nederlander
2.3 preventie versus curatie
2.3.1 curatie
2.3.2 preventie
2.4 culturele achtergrond in gezondheid en ziekte
Hoofdstuk 3 Gedragsverandering: modellen en methoden
3.1 modellen van gedragsverandering
3.1.1 Health belief model (HBM)
3.1.2 Theorie van beredeneerd gedrag (TPB)
3.1.3 Het transtheoretisch model
3.1.4 Health Action Process Approach-model (HAPA-model)
3.2 Methoden van gedragsverandering
3.2.1 Motiverende gespreksvoering (MGV)
3.2.2 Cognitieve Gedragstherapie (CGT)
3.2.3 Acceptance and Commitment Therapy (ACT)
Hoofdstuk 1: wat is gezondheidspsychologie?
In de breedste zin van het woord gaat gezondheidspsychologie over het gebied waar gedrag en
gezondheid elkaar raken. Meer specifiek zou je kunnen zeggen dat de gezondheidspsychologie
onderzoekt hoe biologische, sociale en psychologische factoren invloed uitoefenen op de gezondheid
en ziekte.
1.1 wat is gezondheid?
Mensen zien gezondheid als onderdeel van wie ze zijn. Je kan ook kijken naar gezondheid als bezit.
Tot slot kan gezondheid gezien worden als onderdeel van ons gedrag.
De WHO definieert gezondheid als: een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk een
maatschappelijk welzijn en niet slechts de afwezigheid van ziekte of andere lichamelijke gebreken.
De definitie die Huber en collega’s hanteren is: Gezondheid is het vermogen om je aan te passen en
eigen regie te voeren in de aanwezigheid van fysieke, mentale en sociale uitdagingen in het leven. (In
dit boek wordt deze definitie gehanteerd)
1.2.1 geschiedenis van de gezondheid
In de bronstijd werden er schedels gevonden met gaten erin, er is een conclusie getrokken dat deze
gaten werden veroorzaakt door een soort instrument dat een trepanatie heet. Dit werd gedaan
omdat men in deze tijd geloofden dat er kwade geesten via dit gat naar buiten zouden kunnen gaan.
Later in de middeleeuwen geloofden men dat er een insect via het oor of de neus de schedel
binnenkwam en daar veranderde in een steen of kei deze conclusie werd afgeleid bij een onderzoek
bij paarden waar horzels naar binnen vlogen via de oren en allerlei klachten veroorzaakten.
1.2.2 de humeuren
De oude Grieken zagen lichamelijke aandoeningen als een onbalans tussen vier lichaamssappen:
bloed, gele gal, zwarte gal en slijm. Zo werden ook de sappen aan bepaalde aandoeningen
, gekoppeld, de zwarte gal werd gekoppeld aan depressiviteit. Tot diep in de middeleeuwen geloofden
men in deze theorie die bedacht is door Hippocrates'.
De humeuren worden ook wel gekoppeld aan de seizoenen van het jaar, de elementen water, vuur,
aarde en lucht en aan zekere eigenschappen. Bloed zou warm en vochtig zijn en slijm koud en
vochtig. Gele gal was warm en droog, zwarte gal was koud en droog.
1.2.3 het ontstaan van de wetenschappelijke benadering
Het ontstaan van wetenschappelijke benadering begon natuurlijk in de tijd van de verlichting, dir was
rond 1800. De oude niet onderbouwde ideeën werden vervangen door een meer rationele
bandering. Onder de Franse bezetting werd via een grondwetswijziging een gecentraliseerd
gezondheidsstelsel ingevoerd met een gecentraliseerd opleidingsbeleid voor alle geneeskundige.
1.2.4
Wetenschappelijke inzichten. In de negentiende eeuw werden er veel uitvindingen gedaan, een paar
worden hieronder besproken.
Ziekteverwekkers
Louis Pateur ontdekte de micro-organismen, hierop baseerde hj de theorie van de ziekteverwekker.
Dit is van de negentiende eeuw misschien wel een van de grootste uitvindingen aller tijde. Deze
ziekteverwekkers zijn aanwezig in de lucht en kunnen voedsel (rotting) aantasten. Op basis van deze
ontdekking ontwikkelde pasteur zijn pasteurteckniek waarbij als je voedsel kortstondig verhit het
product veel langer houdbaar is zonder beschadiging aan het voedsel. Dit had een positief effect op
de volksgezondheid.
Stethoscoop
René Laennec voelde zich er niet fijn bij om zijn hoofd tegen een jonge patiënt zijn hoofd op haar
borstkast te leggen om haar hartslag te luisteren en rolde een stuk papier op om te luisten naar de
hartslag. Hij ondervond dat hij zo vele malen beter de hartslag kon horen en zo ontstond de eerst
stethoscoop. Stethoscoop is Grieks voor borstkijker. De stethoscoop heeft grote gevolgen gehad voor
de diagnostiek van hart en longen.
Aspirine
De natuurlijke voorganger van aspirine wordt al jaren niet meer gebruikt. De werkzame natuurlijke
stof is natriumsalicylaat dat een ontstekingsremmende en pijnstillende werking heeft. Franse
scheikundige Charles Henri Leroux wist de werkzame stof salicine te isoleren uit de natuurlijke bron,
later werd salicine verbeterd naar salicyzuur en vervolgens werd dat weer aangepast met behulp van
een extra acetylgroep waardoor de stof acetylsalicyzuur ontstond. Aspirine wordt nog steeds
veelvuldig gebruikt ter voorkoming van beroerten en hartinfarcten.
Röntgentechniek
Natuurkundige Wilhelm Conrad Röntgen ontdekte een nieuwe vorm van straling die door alle zachte
materialen heen ging maar niet door harde. Zo kom men een ‘schaduw foto’ maken. Wilhelm werd
geprezen voor zijn ontdekking.
1.3.1 het biomedische model
Het biomedische model werd officieel in 1910 door Flexner geponeerd. Het model stelt dat
gezondheid uit balans van drie factoren bestaan.
1. Het menselijk lichaam
2. De omgeving
3. Ziektekiemen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller studiexoxo. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $2.68. You're not tied to anything after your purchase.