Summary
Samenvatting Hoofdstuk 6 en Hoofdstuk 8 Nectar vwo 4 - Biologie
- Course
- Level
- Book
Dit is een samenvatting van Hoofdstuk 6 - Soorten en populaties en Hoofdstuk 8 - Kenmerken van ecosystemen uit het nectar 4 vwo biologieboek.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
More summaries for
-
Biologie samenvatting zodat je zeker een voldoende haalt
Seller
Follow
sophietan1
Content preview
Hoofdstuk 6 - Soorten en populaties§6.1 - De verwantschap tussen soorten
Soms lijken twee dieren qua uiterlijk op elkaar, maar zijn het toch geen soortgenoten. Hun
gedrag, voedsel, voortplanting tijdstip of leefgebied zijn totaal verschillend.
Er zijn verschillende manieren om vast te stellen of individuen tot dezelfde soort behoren:
- overeenkomst in uiterlijke kenmerken
- of ze samen vruchtbare nakomelingen kunnen krijgen
- DNA-onderzoek → is de nauwkeurigste en standaard manier
Soortnamen en indeling
De binomiale naamgeving bestaat uit twee delen. De geslachtsnaam (hoofdletter) en de
soortaanduiding (kleine letter). Soms staat er nog de naam van de ondersoort of een
toevoeging achter. Een ondersoort is iets dat afwijkt van de rest van de soorten.
Taxonomie is de wetenschap die soorten indeelt in groepen. Daarbij let je vooral op
overeenkomstige kenmerken. De taxonomie plaatst organismen bijeen groepen van groot
naar klein: domeinen → rijken → afdelingen → klassen → orden → families → geslachten
→ soorten → organismen.
Ezelsbruggetje: De Rijke Amerikanen Krijgen Op Familiefeesten Grote Stukken Oliebollen.
Rassen maken geen deel uit van taxonomie. Dat komt omdat het variaties van soorten zijn.
Domeinen worden als hoogste groep gezien waarvan ze er drie onderscheiden:
- bacteriën → prokaryoten, eencelligen met celmembraan (dubbele laag fosfolipiden),
zonder kern
- archaea → prokaryoten, eencellige met een anders soort celmembraan (enkele laag
fosfolipiden met lange vetachtige (isopreen) staarten), zonder kern
- eukaryoten → cellen (dubbele laag fosfolipiden) met celkern (daarin bevindt zich
DNA)
DNA
DNA-onderzoek wordt gebruikt door biologen om tot een meer betrouwbare indeling van
soorten te komen. Zij analyseren genen voor eiwitten die in veel verschillende organismen
voorkomen. Met behulp van een moleculaire klok kunnen ze vaststellen welke soorten
verwant zijn en hoelang die soorten al op aarde aanwezig zijn.
Soorten houden zich niet aan menselijke regels
De grens tussen soorten is vaag en dat zorgt er voor dat ze soms kruisen. Als er uit zo’n
kruising levensvatbare nakomelingen komen noem je hybriden. Hybriden helpen om
familierelaties tussen soorten in kaart te brengen. Twee soorten kunnen alleen jongen
krijgen als hun DNA voor een groot deel gelijk is. Ezels en zebra's kunnen paren waardoor
er een ‘zonkey’ ontstaat. Het jong is echter wel onvruchtbaar zodat een verdere vermenging
van soorten voorkomen wordt. Bij soorten die vooral ongeslachtelijke voortplanting hebben
vervalt de regel van vruchtbare nakomelingen.
, §6.2 - Populaties
Populaties = groepen organismen van dezelfde soort in een bepaald gebied
Populatiegrootte = aantal exemplaren van de populatie
Om de populatiegrootte te bepalen is tellen erg moeilijk zeker bij grotere populaties in grote
gebieden. Om de grootte te schatten gebruiken we de vangst-terugvangst methode. Dat
werkt als volgt:
- eerst worden een aantal dieren gevangen en gemerkt (n1)
- die dieren worden weer uitgezet en opnieuw worden er een aantal dieren gevangen
(n2)
- een deel van die dieren is dan al gemerkt en die heb je dan dus twee keer gevangen
(n3)
- vervolgens gebruik je de formule
N = (n1 x n2) /n3
N = populatiegrootte
n1 = eerste vangst
n2 = tweede vangst
n3 = aantal gemerkte dieren tweede vangst
Groei van populaties
Factoren die populaties beïnvloeden:
- geboortecijfer → hoeveel er geboren worden (populatie groter)
- sterftecijfer → hoeveel er overlijden (populatie kleiner)
- emigratie → hoeveel er zijn vertrokken (populatie kleiner)
- immigratie → hoeveel er zijn ‘ingetrokken’ (populatie groter)
Gezonde populaties
De factor die de populatiegrootte het meest belemmert is de beperkende factor.
Populaties blijven stabiel door:
- beschikbare voedselvoorraad
- grootte van het territorium
- nestgelegenheid (vooral belangrijk voor vogels)
- natuurlijke vijanden (roofdieren)
- abiotische factoren → invloeden uit de niet-levende natuur: neerslag, temperatuur,
licht, bliksem, water, grondwaterpeil, mineralen, pH-waarde van de bodem, stroming,
doorzichtigheid van water.
Populaties nemen toe door:
- onbeperkte hulpbronnen: een overschot aan voedsel, daardoor krijg je een plaag die
als een stijgende lijn omhoog gaat totdat de onbeperkte bron wegvalt. Dan stort de
populatie in en blijven er meestal maar weinig over waardoor het herstel van de
populatie meestal erg lang duurt.
- weinig of geen natuurlijke vijanden.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sophietan1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.24. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
50843 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now