5.2.9 criteria leerstofordening begrijpend lezen
Omschrijving: Manieren om de leerstof begrijpend lezen te ordenen en in tjd door de schooljaren
heen) aan bod te laten komen.
Toelichtng: Bij begrijpend lezen is er sprake van een concentrische opbouw, wat betekent dat over
alle leerjaren heen vaak dezelfde inhouden en actviteiten aan bod komen. De opbouw zit hem meer
in de complexiteit van de aangeboden teksten. Ook worden de actviteiten moeilijker en abstracter.
Daarnaast neemt de mate van sturing door de leraar steeds meer af, terwijl de eigen sturing van de
leerling steeds meer toeneemt.
Stellen
6.2.7 didactisch model stelles
Omschrijving: Een model waarmee de leraar zijn stelles kan ontwerpen en uitvoeren, rekening
houdend met alle relevante aspecten van het schrijfproces.
Toelichtng: Voor het ontwerpen en uitvoeren van een stelles kan de leraar gebruikmaken van
stellessen uit de taalmethoden. Vaak moet er dan nog wel wat worden aangepast om de les geschikt
te maken voor de eigen groep, bijvoorbeeld het onderwerp van de tekst en de schrijfnstructe. Een
andere mogelijkheid is gebruik te maken van een didactsch model voor een stelles. Zo’n model geef
de leraar een kader dat hij zelf invult, bijvoorbeeld het ‘fasenmodel schrijfonderwijs’ van de SLO
Hoogeveen 1993):
1. Oriëntatie op de schrijfopdracht of schrijfactiiviteit
De leerlingen worden met een voorbeeldtekst, een verhaal, een voorwerp of iets dergelijks
geprikkeld tot het schrijven van een eigen tekst. Bovendien krijgen ze steun bij het vinden van stof
voor hun eigen tekst. Heel belangrijk is het dat kinderen al pratend, in interacte met elkaar, het
schrijven voorbereiden.
2. Formulering ivan de schrijfopdracht
De leerlingen krijgen informate over de schrijfaak doel, publiek, tekstsoort). Ze krijgen steun bij de
structuur van de tekst doordat er mogelijke inhoudselementen worden genoemd. Ook is er aandacht
voor de manier waarop het schrijven kan worden aangepakt.
3. Hulp tijdens het schrijiven
Het praten over het schrijven zelf en over de te schrijven tekst is een belangrijke actviteit. Door
vragen aan de schrijver te stellen, help je hem op weg. De dialoog met de schrijver is zo belangrijk,
omdat een mondelinge verwoording vaak al de oplossing voor schrijfproblemen biedt.
4. Bespreken en herschrijiven ivan de tekst
Wellicht de belangrijkste fase in het proces van leren schrijven. Na het doen volgt nu de refecte op
het doen. De teksten worden besproken en zo ervaren kinderen dat een tekst in interacte met
anderen tot stand komt, dat een tekst nooit per defnite goed of fout is, maar dat er altjd aan kan
worden gesleuteld.
5.Verzorgen en publiceren ivan de tekst
Er is pas aandacht voor verzorging waaronder correcte spelling) als alle andere communicateve
aspecten van de tekst in orde zijn. Het is wezenlijk dat een tekst wordt gepubliceerd, dat er wat mee
wordt gedaan, dat er een echt publiek voor is.
NB. Het eigenlijke schrijven door de leerlingen vindt plaats in fase 3. Daar doorlopen zij individueel
het hele schrijfproces: oriënteren, schrijven en refecteren. Desgewenst biedt de leraar hierbij een
helpende hand
, 6.2.11 criteria leerstofordening stellen
Omschrijving: Manieren om de leerstof van het stelonderwijs te ordenen en in tjd door schooljaren
heen) aan bod te laten komen.
Toelichtng: Bij de ordening van de leerstof in het stelonderwijs worden verschillende criteria of
werkwijzen gehanteerd. Een aantal voorbeelden:
Ordening op basis ivan tekstsoort
Door de jaren heen kunnen verschillende tekstsoorten worden geoefend. De ene tekstsoort
bijvoorbeeld een verslag van een gebeurtenis) is eenvoudiger dan de andere bijvoorbeeld een
routebeschrijving).
Ordening op basis ivan publiek
Uiteindelijk moet de leerling voor verschillende soorten publiek kunnen schrijven. In het algemeen is
het makkelijker om voor een bekend publiek bijvoorbeeld je klasgenoten) te schrijven dan voor een
onbekend publiek bijvoorbeeld de baas van een winkel).
Ordening op basis ivan schrijfdoel
In het stelonderwijs worden verschillende schrijfdoelen geoefend. Het ene doel de lezer informate
geven) is makkelijker dan het andere de lezer overhalen iets te doen).
Ordening op basis ivan schrijfivaardigheden bepalen doel, publiek en tekstsoort; verzamelen,
selecteren en ordenen inhoud; structureren, formuleren, enzovoort). Per schrijfopdracht hoeven niet
per se alle schrijfvaardigheden expliciet aan bod te komen. Vaardigheden als doelgerichtheid en
publiekgerichtheid zijn moeilijker dan bijvoorbeeld inhoud verzamelen, en komen dus pas later aan
bod.
Taalbeschouwing
8.2.1 grammatica ivan het Nederlands
Omschrijving: De leraar kent, als voorbeeld voor zijn leerlingen, de zinsdelen en woordsoorten in
complexe zinnen.
Toelichtng: Om leerlingen te onderwijzen in zinsontleden en woordbenoemen, en oefeningen en
zinnen hiervoor op bruikbaarheid te kunnen beoordelen, is kennis van zinsontleden en
woordbenoemen noodzakelijk.
In de Cito-taaltoets voor de pabo worden de volgende zinsdelen onderscheiden:
- onderwerp;
- werkwoordelijk gezegde;
- naamwoordelijk gezegde;
- lijdend voorwerp;
- meewerkend voorwerp;
- voorzetselvoorwerp;
- bijwoordelijke bepaling.
Verder worden in de Cito-taaltoets ook délen van zinsdelen bevraagd, namelijk:
- de persoonsvorm;
- het naamwoordelijk deel;
- het werkwoordelijk deel van het naamwoordelijk gezegde;
- de bijvoeglijke bepaling.
Om leerlingen met grammatca en spelling te helpen, is echter meer kennis van de Nederlandse
grammatca nodig. Zo is in samengestelde zinnen sprake van meer persoonsvormen, wat van belang
is om te weten voor de juiste spelling van deze werkwoorden. En in bijvoorbeeld de zin: Jim aait de
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller janssenmaike. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.