De economie en politee zijn sociale insttutese een sociale institte is een belangrijee sociaal
levensierrein of maaischappelije stbsysieem dai aan de behoefen van mensen iegemoei moei
eomen.
3 instittes om (sociale) risico’s af ie deeeen:u
- De (verzorings)siaai
- Familie
- siaai
7:ne1 De economieg een historisch overzicht
De economie is een sociale institte die de prodtctee disiribtte en constmpte van goederen en
diensien in een samenleving organiseeri. Goederen zijn prodtcien zoals voedsele eleding en
onderdae. Diensien besiaan tii actviieiien die mensen ien goeden eomene waaronder hei were van
welzijnswereere arisene lerarene constlianis en comptierspecialisien. De hedendaagse economie in
de wesierse wereld is vooral een diensieneconomie.
7.1.1 Landbotwrevoltte:u
Door overschoten in de landbotw gingen mensen zich specialiseren zoals hei maeen van
gereedschape foeeen van dieren en hei botwen van ondereomens. Er onisionden eleine sieden
onderling verbonden mei neiwereen van handelaren die voedsele dieren en andere goederen
vereochien. Deze 4 facioren:u
Landbotwiechnologie
Gespecialiseerde arbeid
Permanenie vestgingen
Handel
7.1.2 De indtsiriële revoltte:u
De indtsiriële revoltte zorgde voor 5 economische veranderingen
Nietwe energiebronnen
In hei verleden besiod energie tii de spiererachi van mens en dier. Toen James Wat de
sioommachine tiivond werd dai al snel vervangen. De eersie sioommachines dreven algatw
zware machines.
Hei ceniraliseren van de arbeid in fabrieeen
De door sioomerachi aangedreven machines zorgden ervoor dai hei were zich van htis naar
fabrieeen verplaaisen. Hierdoor onisiond ooe een scheiding itssen were (hei ptblieee
domein) en privé hei privaie domein).
, Fabricage en massaprodtcte
Voor de indtsiriële revoltte hielden de meesien mensen zich bezig mei hei verbotwen of
verzamelen van grondsiofen zoals graane wol en hoti. In een indtsiriële economie
verschtif hei acceni naar hei verwereen van grondsiofen ioi een grooi aanial zeer
tiilopende prodtciene zoals metbels en eleding.
Specialisate
Eetwen geleden wereie mensen ihtis en vervaardigde htn prodtcien van begin ioi eind
zelf. In een fabriee moeien arbeiders ieleens dezelfde handelingen tiivoeren en leveren ze
slechis een eleine bijdragen aan hei eindprodtci.
Loonarbeid
Fabrieeseigenaren wereen niei zelf zelfsiandig maar verrichten loonarbeid. Zij siellen htn
arbeiders ier beschieeing (iegen beialing) aan mensen die onbeeende voor htn zijn en die
zich vaae meer om htn machines dan om htn arbeiders beeommeren.
De indtsiriële revoltte zorgde voor ialloze nietwe prodtcien op een marei die zich vooridtrend
tiibreidde. Dii leidde ioi een verhoging van de levenssiandaard. Maar de voordelen werden in hei
begin ongelije verdeeld sommige fabrieeseigenaren waren rije en alle arbeiderse hei groie gedeelde
van de bevoleinge leefde op de grens van armoeden. Kinderen wereie voor weinig in fabrieeen of
eolenmijnen. Na een tjdje richte de arbeiders een vaebond op die opewam voor de belangen van de
arbeiders. In de loop van de 19e eetw zien we de volgende verandering:u
Kinderarbeid werd verboden in Nederland via hei einderweije van Van Hotien tii 1874. Er werden
ooe minimtmlonen ingevoerd en de veiligheid van de werepleeeen werden verbeierd. In Nederland
wordi in 1901 de eersie ongevallenwei ingevoerd (Schwiters 1991) en groier deel van de bevoleing
volgde langer onderwijs en erijgi meer politeee rechien.
7.1.3 de informaterevoltte en de postndtsiriële revoltte
Vanaf de jaren 70 van de vorige eetw onisiond een; postndtsiriële economie:u een prodtctesielsel
dai gebaseerd is op diensiverlening en een geavanceerde iechnologie. De atiomatsering leidde ioi
een afname van hei aanial in hei prodtcte werezame mensen. Hei aanial adminisirateve en
managers namen ioe. Dii tjdpere wordi gemareeerd door een verschtiving van indtsiriële naar
diensiverlenende arbeid. De derde iechnologische doorbraae was de comptier. De informate
revoltte heefe nei zoals de indtsiriële revoltte van 2 eetwen eerdere nietwe prodtctesoorien en
wijzen van commtniceren geinirodtceerd en hei earaeer van de arbeid veranderd. We etnnen drie
groie veranderingen noemen:u
1. Van concreie prodtcien naar ideeën.
Hei indtsiriële tjdpere werd geeenmerei door de prodtcte van goederene i hei
postndtsiriële tjdpere wereen mensen mei symbolen:u comptierprogrammaitrene
schrijverse fnancieel analisiee reclamemaeers.
2. Van mechanische vaardigheden naar commtnicateve vaardigheden
In hei indtsiriële tjdpere moesien mensen over mechanische vaardigheden beschieeen;
informaterevoltte vraagi om commtnicateve vaardigheden:u praiene schrijven en
, comptiervaardigheden. Voor mensen die efectef etnnen commtnicerene onisiaan er
nietw mogelijehedene mensen die deze vaardigheden missen hebben minder eansen.
3. Van fabrieeen naar waar dan ooe.
Tijdens hei indtsiriële tjdpere werd hei were vooral in fabrieeen en bedrijven verrichi.
Danezij de comptieriechnologie etnnen mensen vrijwel overal htn were verrichien. De
afgelopen jaren is als gevolg hiervan hei nietwe wereen in opeomsi (HNW). HNW gaai er
vantii van plaais- en tjdonaaaneelije wereen. De grenzen itssen privé en were vervagen.
Economische sectoreng
De drie revolttes:u
1. Landbotw revoltte
2. Indtsiriële revoltte
3. Informate revoltte
Landbotw revoltte:u
Technologiee gespecialiseerd arbeide permanenie vestgingen en handel
Informate revoltte:u
Van prodtcien naar ideeën/symbolene commtnicate vaardighedene ‘hei nietwe wereen’ (comptiers
eic.)
7.1.4 economische secioren
De drie genoemde revolttes weerspiegelen een verschtiving in hei evenwichi itssen de drie
economische secioren in een samenleving.
Primaire sectorg
Hei deel van de economie dai grondsiofen aan de naittrlijee omgeving ontreei. Hier ean je deneen
aan landbotwe veeieelie visserij en veefoeeerij. Deze secior is hei grooisie in lage ineomenslanden.
Secundaire sectorg
Hei deel van de economie dai grondsiofen in goederen omzei. Hier ean je deneen aan hei rafneren
van olie en hei bewereen van meialene om er bijv gereedschap van ie maeen. De globalisering van de
indtsirie beieeend dai er in alle landen wel spraeen is van banen in de sectndaire secior.
Tertaire sectorg
Hei deel van de economie waarin hei niei zo zeer om goederen gaai maar om diensien. Deze secior
groeii door de indtsirialisering . voorbeelden van banen zijn:u horecae vereoope adminisiratee
gezondheidszorg en reclame.
7.1.5 Wereldeconomie:u
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller socialworkleiden. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.