Summary
Samenvatting Seneca maatschappijwetenschappen vwo 5 Hfst 5 en 6
- Course
- Level
- Book
Samenvatting over hoofdstuk 5 en 6, politieke theorie(5) en politiek in de praktijk(6). Goedgekeurd door meerde MAW docenten.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
mijntjevanderwal
Content preview
Maw vwo 5 seneca hfst 5 en 65.1 staatsvorming
Staatsvorming= hoe de overheid is ontstaan en hoe de burgers politiek gesocialiseerd worden.
Een staat heeft:
1. Een groep burgers
2. Grondgebied
3. Gewelds/belastingsmonoply (de overheid heeft als enige het recht om geweld te gebruiken als het
moet om het volk te beschermen/de overheid heeft als enige het recht om de belasting te heffen om
voor betere collectieve goederen te zorgen.)
Een staat is het bestuur van een samenleving en is soeverein (ze heeft de hoogste macht)
Deze macht wordt verdeeld in twee soorten soevereiniteit:
1. Interne: inwoners van de staat/het grondgebied accepteren dat de staat als de hoogste macht wordt
gezien
2. Externe: andere staten accepteren dat de inwoners van de staat de staat zien als de hoogste macht
Hierbij komt het non-interventiebeginsel kijken: het principe dat andere landen/staten zich niet mengen met
interne zaken van een staat.
Dit beginsel is ontstaan vanuit het idee dat vorsten zoals Karel en Filip niet zomaar meer mochten ingrijpen bij
andere staten om geloofsovertuigingen op te leggen etc. (dit beginsel leidde tot het einde van
godsdienstoorlogen)
Een staat heeft dus macht in een land en dankzij het gewelds/belastingsmonoply werken mensen mee aan het
tot stand komen van collectieve goederen. Staatsvorming is een onderdeel in het proces van rationalisering,
omdat middelen doelgericht worden ingezet om zo efficiënt en effectief mogelijke resultaten te bereiken (zoals
onderwijs en stevige dijken.)
Het statensysteem: de regeling van onderlinge verhoudingen tussen staten
Het proces van staatsvorming:
- Late middeleeuwen: urbanisatie (verstedelijking) en toename handel
- Ontdekking nieuwe werelddelen (kolonisatie)-> nieuwe grondstoffen/afzetmarkten
- Vergrote welvaart/sterkere economische positie burgers
- Meer belastinginkomsten vanuit burgerij->in ruil: veiligheid, vrije handel en inspraak.
- Feodale stelsel verdwijnt-> ontstaan van politieke eenheden zoals in NL:
De Statenvergadering
Rationalisering is een belangrijk onderdeel van staatsvorming geweest. Het is eigenlijk het proces van een
traditionele naar een rationele samenleving. Mensen ging meer na denken over hoe de politieke macht zo
effectief en efficiënt mogelijk kon worden ingezet.
Ambtenaren werden effectiever ingezet en er kwam een ambtenarenapparaat (een bureaucratie die de staat
steunde bij het functioneren van belasting ophalen, handel drijven en oorlog voeren. Ook kwam er meer
wetenschap over het heelal en de aarde etc. wat “de werkelijkheid ordent en systematiseert.” Rationalisering
heeft bij staatsvorming geleid tot veranderingen van de politieke macht.
Waar er eerst traditioneel soevereinen (zoals absolute vorsten), de politieke macht hadden, had rationalisering
gezorgd voor processen die hebben geleid tot wat we nu een moderne staat noemen:
1. Depersonalisering: macht ligt niet in de handen van de persoon, maar van de functie (macht en gezag
is losgekoppeld van de persoon) bijv. docent voor klas wel bepaalde macht, buiten school niet. Of, na
het aftreden heeft Rutte geen macht meer
2. Formalisering: politieke macht werd steeds minder informeel omdat regels daadwerkelijk ook werden
vastgelegd nu. Vroeger gebeurde dit niet en hadden vorsten meer van die
“traditie/gewoonterechten.” Sommige van die tradities zijn nu vastgelegde wetten geworden (dit
proces heet codificatie.) Formele regels bepalen het ‘openbare leven’ en de wet beperkt hiermee de
politieke macht.
3. Integratie: de staat en de samenleving gaan steeds meer samenwerken en raken verbonden
(verzorgingsstaat, ze zorgen voor elkaar).
, 5.2 politieke socialisatie
- Socialisatie: de manier waarop iemand wordt gevormd tot sociaal wezen, tot een lid van een groep. Hij
neemt de normen en waarden van de cultuur van die groep in zich op(internaliseert).
- Politieke socialisatie: hoe mensen de regels of normen leren die in een groep bestaan om met
politieke macht om te gaan. Mensen leren hierbij dus hoe macht vanuit een politiek oogpunt is
verdeeld, ze leren de regels over het besturen van een groep of samenleving.
(Politieke) socialisatoren zijn o.a.
1. Je gezin en directe omgeving
2. De media (vooral in deze tijd)
3. Je sociaaleconomische klasse
Binnen deze 3 invloeden wordt de politieke cultuur geleerd.
In Nederland is de politieke cultuur er vooral een van overleg (polderen). Veel kinderen hier worden opgevoed
met een overlegcultuur.
Het politieke systeem: in nl de parlementaire democratie (in andere landen een ander politiek systeem.)
De politieke cultuur leidt natuurlijk ook tot politieke opvattingen rondom bijv. zwarte piet, vuurwerk, klimaat,
drugs etc.
Politieke modellen:
1. Poldermodel: overleg tussen de overheid, werkgeversorganisaties en vakbonden om tot een
compromis te komen. (Hierbij is ook de sociale wetgeving belangrijk: wetgeving om zwakkeren in de
samenleving te beschermen.)
2. Conflictmodel: de mensen kiezen voor de strijd om eigen doelen en belangen te behalen.
3. Harmoniemodel: hebben we in NL, tegenovergesteld van conflictmodel. Nadruk ligt hier op de
overlegcultuur.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mijntjevanderwal. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.95. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now