Summary
Samenvatting - Bijzondere thema's
- Course
- Institution
Samenvatting bijzondere thema's van Sociaal werk, afstudeerrichting maatschappelijk werk.
[Show more]
Seller
Follow
chlobemus
Content preview
Bijzondere thema’s in MWInhoud
Thema: Dwang........................................................................................................................................1
1.1 Emancipatie vs controle: het eeuwige spanningsveld..................................................................2
1.1.1 Historiek..............................................................................................................................................................................................2
1.2 SW in België: rol van overheid & arbeidersbewegingen...............................................................2
1.2.1 Actuele ontwikkelingen......................................................................................................................................................................3
1.2.2 Dwang: quid est?................................................................................................................................................................................5
1.3 Hoe omgaan met ‘onvrijwillige’ cliënten?....................................................................................7
1.3.1 De professionele relatie......................................................................................................................................................................7
1.3.2 Rolverduidelijking...............................................................................................................................................................................8
1.3.3 Pro-social modeling..........................................................................................................................................................................10
2 Thema: macht....................................................................................................................................12
2.1 Gastcollege Prof. Svensson.........................................................................................................12
2.2 Macht als concept.......................................................................................................................17
2.3 Macht in het sociaal werk...........................................................................................................17
2.3.1 Enkele linken met de SW praktijk.....................................................................................................................................................19
2.4 Street- level bureacracy..............................................................................................................20
2.5 Conclusie....................................................................................................................................20
3 discretionaire ruimte.........................................................................................................................21
3.1 Link macht – discretionaire ruimte.............................................................................................21
3.2 Hoe inzetten?..............................................................................................................................21
3.3 Samenvattend.............................................................................................................................22
4 motivatie & motiverende gespreksvoering........................................................................................23
4.1 Wat is motivatie?........................................................................................................................23
4.1.1 Dynamisch proces: stadia van gedragsverandering.........................................................................................................................24
4.2 Motiverende gespreksvoering....................................................................................................26
4.2.1 Willen................................................................................................................................................................................................27
4.2.2 Kunnen..............................................................................................................................................................................................29
4.2.3 Klaar zijn............................................................................................................................................................................................29
4.3 Enkele reflectievragen................................................................................................................29
THEMA: DWANG
Outline:
• Historisch perspectief op dwang in SW: het eeuwige spanningsveld tussen emancipatie &
controle
• Actuele maatschappelijke en beleidsevoluties en impact op het MW
• Dwang: quid est?
• Het continuüm (lijn, balans) tussen vrijwilligheid en dwang
• Hoe omgaan met dwang? Hoe werken met ‘onvrijwillige’ cliënten?
1
,1.1 EMANCIPATIE VS CONTROLE: HET EEUWIGE SPANNINGSVELD
• Onder het motto ‘onderwijs is herhaling’: even rewind naar SW I
• ‘eeuwig’: spanningsveld is er altijd geweest en zal er altijd zijn
• Illustratie: ‘dwang’ bij 2 belangrijke founding mothers van het SW: Octavia Hill & Mary
Richmond
1.1.1 Historiek
Octavia Hill (1838-1912)
• Victoriaans Londen, East End: extreme armoede
• Contra charitas van de Poor Law
Octavia Hill wou hier mee breken, vond het niet oké en vond dat het mee onderdeel
uit maakte van het probleem.
• Medeoprichter van de Charity Organisation Society (COS)
Opgericht als reactie uit onachting contra charitas
• ‘Anything for nothing’ – ‘foolish almsgiving’
Enerzijds de huur ophalen van de verhuurders, anderzijds gesprekken voeren.
Ondersteunen van mensen enerzijds (dak boven het hoofd) = emancipatie anderzijds
moeten mensen hier iets voor terug doen, ging ze mensen controleren. = controle
• Gettovorming als oorzaak van armoede & sociale problemen
• Focus op huisvesting – friendly visiting
Marry Ellen Richmond (1861 – 1928)
• Illinois, Verenigde Staten
• Gevormd door persoonlijke ervaring (armoede)
Vanuit de ervaring opzoek naar hoe ze iets kon betekenen
• Betrokken bij Amerikaanse tweelingdochter van de Charity Organisation Society (COS) –
friendly visiting
• Social illness - social diagnosis – social treatment
Medische wetenschap
• What is social casework? (1922)
• Non-interference except in essentials
MW’ers moeten vooral ondersteunend werken, behalve in bepaalde specifieke
situaties. Deze hadden vooral te maken met situaties waarin mensen een gevaar
betekende voor zichzelf, voor anderen, de gemeenschap in gevaar bracht.
Wanneer dit gebeurd moeten we controlerend en disciplinerend tussenkomen
1.2 SW IN BELGIË: ROL VAN OVERHEID & ARBEIDERSBEWEGINGEN
• Na WO I: België in puin (infrastructuur én sociaal)
• Emile Vandervelde: 1920 eerste opleiding SW in België
Overheid
Toenmalig minister van justitie
Hij wou naast het disciplinerende aspect ook het emancipatorische binnenbrengen
De eerste 4 MW’ers werkten in de gevangenis, zij moesten ondersteuning bieden
aan wat de mensen doormaakten maar zij moesten ook de gedetineerden
heropvoeden.
2
, • Arbeidersbewegingen: 1921 – 1922 oprichting eigen opleidingen
Arbeid
Emancipatorisch belangrijk: opkomen voor de rechten die onderdrukt werden door
de machthebbers.
• ‘Dubbele rol’ van in het begin verankerd in onderwijs & praktijk
Enderzijds ondersteunen van individuen
Anderzijds controleren individuen om ze in een kader in de samenleving te laten
passen.
• Na WO II: zorg voor welzijn als individuele én collectieve verantwoordelijkheid.
• Ontwikkeling van de verzorgingsstaat (overheid neemt meer verantwoordelijkheid op)
• Pendelbeweging tussen disciplinering en emancipatie
Controle: vaak bij de economie
• Jaren ‘70 en ‘80: SW onder vuur – verzakelijking
Evidentie vanuit sociaalwerkonderzoek
• O.a. Juhila & Roivainen: twee archetypes van SW (theoretische dichotomie)
Hoe het sociaal werk ontstaan is en hoe het vandaag is onderscheiden we twee
oervormen van het sociaal werk
o Enerzijds controle, discipline, dwang
o Anderzijds emancipatie
• Ontelbare publicaties met betrekking tot de ontologie van het SW (o.a. Payne, 1996; 2005;
2014; Howe, 1987; Dominelli, 2002; Garrett, 2013; enz.) cf. SW II
• In de praktijk: steeds mengvormen Enkel onderscheid in de theorie
Dwang is overal, ook in die vormen van sw waar men pretendeert waar het niet aanwezig is en dus
vrijwillig lijkt/ zou zijn.
1.2.1 Actuele ontwikkelingen
Laatste jaren: toenemend appèl op SW in aanpak maatschappelijke problemen
– Criminaliteit
o MW’ers zijn betrokken op de manier waarbij de samenleving omgaat met
criminaliteit
– Overlast
o Sociaal werk wordt geappelleerd: bv samenlevingsopbouw luchtbal gaan
hiermee aan de slag. Bv. Opbouwwerkers die in gesprek gaan met de
hangjongeren, gasboetes
– Intrafamiliaal geweld (cf. beleidsplan minister Demir)
o Heel erg hard aanwezig in de actualiteit de laatste tijd, sociaal werk moet
hier de oplossing voor bieden.
– Armoede & sociale exclusie
3
, o Armoedebestrijding, kinderarmoede halveren, mensen uit sociaal isolement
halen --> MW’ers worden hier voor ingezet: controle (bv. Sociale fraude) en
emancipatie. (bv. leefloon: bewijzen dat ze geen ander inkomen hebben)
– Schoolverzuim
o MW’ers gaan met de leerlingen in gesprek.
– Arbeidsparticipatie
o MW’ers zorgen voor arbeidsactivering,…
– Inburgering (cf. Vlaams regeerakkoord)
o Nieuwkomers moeten zich inburgeren inburgeringstrajecten zijn MW’ers
bij betrokken.
Twee manier van bekijken op deze zaken:
• Positief (naïef?): toenemend geloof in maatschappelijke relevantie van SW
Uiting van vertrouwen, waardering
• Anderzijds: spanningsveld tussen emancipatorische doelstellingen van SW en de
beheersingslogica van de SL groeit
• Vraag: is dit per definitie een probleem?
In heel wat sectoren van het SW vinden we toepassingen van ‘dwang’:
– Justitiële context (typevoorbeeld)
– Jeugdhulpverlening;
– Verslavingszorg;
– Schuldhulpverlening (overnemen budget / voorwaarden voor hulp)
– Psychiatrie; (bv gedwongen opnamen)
– Arbeidstrajectbegeleiding; (verwachten dat ze solliciteren op elke job)
– Inburgering (verplichtingen bv taalcursussen)
Daarnaast: taalgebruik in de context van SW wijst op ambiguïteit: verzinnen van veel nieuwe
termen omdat we niet weten hoe we het moeten plaatsen duidt op een worsteling
– Gewapende zorg
– Bemoeizorg
– Conditionele hulpverlening (gekoppeld aan voorwaarden)
– Gedwongen hulpverlening (HV wordt opgelegd)
– Aanklampende hulpverlening
– Voorwaardelijke hulp
– Justitieel welzijnswerk
– Gerechtelijke hulpverlening
= concepten die uitdrukken dat het spanningsveld tussen emancipatie als doelstelling van datgene
dat we als sw’er doen en controle heel sterk aanwezig zijn.
Dwang is overal, verwijzing naar actuele ontwikkelingen:
• Evolutie naar alternatieve vormen van bestraffing;
Bv: werkstraf, enkelband (elektronisch toezicht), weekend in gevangenis
doorbrengen, probatie,..
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller chlobemus. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.86. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67163 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now