Ontwikkelingsfasen:
• prenataal
• babytijd
• peuter- en kleutertijd
• schooltijd
• adolescentie
• opkomende volwassenheid
• volwassenheid
• ouderdom
1.1 HISTORIEK: VROEGE DENKERS
1) Plato
• bijzondere talenten vroeg opsporen zodat opvoeding en scholing op ontwikkeling ervan gericht
kunnen worden (Politeia, 4de eeuw v.Chr.)
2) Aristoteles
tabula rasa
• mens wordt geboren als een onbeschreven blad
3) John Locke (1632-1704)
empirisme
• werkt tabula rasa idee verder uit
• ontwikkeling gebeurt onder invloed van de omgeving, die vormgeeft aan het gedrag van het kind
• "Iedereen kan alles worden."
(An Essay Concerning Human Understanding, 17de eeuw)
4) Jean-Jacques Rousseau (1712-1778)
=> nativisme
• kinderen worden geboren met inherent potentieel en talenten, die zich ontvouwen naarmate ze
opgroeien.
• rol van opvoeding
• begeleiding geven aangepast aan maturiteitsniveau
• gelegenheid tot exploratie bieden
2
,• aanmoedigen om de natuurlijke interesse te volgen
(Emile, 18de eeuw)
1.2 START VAN DE WETENSCHAPPELIJKE ONTWIKKELINGSPSYCHOLOGIE
1) Charles Darwin (1809-1882)
=> evolutietheorie
• parallel tussen de ontwikkeling van individuen binnen een soort en hoe de soort zelf ontwikkeld is
• schreef een babybiografie over het eerste levensjaar van zijn zoon
• systematische observatie van kinderen
• start wetenschappelijke studie van ontwikkeling
(On the Origin of Species by Natural Selection, 19de eeuw)
2) Stanley Hall (1844-1924)
• geïnspireerd door Darwin: ontogenese als herhaling van fylogenese
• ontwikkeling als rijpingsproces (reeks genetisch bepaalde gebeurtenissen die zich automatisch
ontvouwen, zoals een bloem)
• "Men kan de typische wildheid van kinderen maar beter toelaten tot een jaar of twaalf"
• stichter Child Study Movement
• adolescentie periode "storm en stress"
• eerste gebruik van vragenlijsten, normatieve benadering
3) Arnold Gesell (1880-1961)
• leerling van Stanley Hall
• bijnaam "father of child development"
• bestudeerde 10.000 kinderen via observatie en ouderinterviews
• "Als we effectieve hulpmiddelen gebruiken, onthult het kind zichzelf aan iedereen die stopt en
luistert naar wat het zegt en die met ziende ogen kijkt naar wat het doet."
• Gesell Developmental Schedules
• informeerde ouders over wat op welke leeftijd verwacht kan worden
4) Alfred Binet (1857-1911)
• Franse psycholoog
• eerste intelligentietest op vraag van het ministerie van onderwijs
• stimuleerde interesse in individuele verschillen in ontwikkeling
=> deze wetenschappers hadden een gemeenschappelijk doel: groei, verandering en stabiliteit tijdens
(vooral) kindertijd bestuderen
=> start van de wetenschappelijke studie van ontwikkeling
=> aanvankelijk sterke klemtoon op erfelijke sturing → 'genetische psychologie'
=> gaandeweg uitwerking nieuwe onderzoekstechnieken + ontwikkeling statistische technieken en
onderzoek paradigma’s
=> ook theorievorming kreeg nieuwe impulsen
=>pedagogiek: klemtoon op rol van opvoeding in ontwikkeling & behaviorisme: invloed van
ervaringen
=> 'genetische psychologie' → ontwikkelingspsychologie
3
, 1.3: 4 KERNVRAAGSTUKKEN
1)
continuïteit
• geleidelijke ontwikkeling
• kwantitatieve verschillen
• prestaties op bepaald niveau vloeien voort uit die op de vorige niveaus.
discontinuïteit
• ontwikkeling in aparte stappen of stadia
• kwalitatieve verschillen
• elk stadium levert gedrag op dat qua inhoud en hoedanigheid anders is dan gedrag in eerdere
stadia.
2)
kritieke periode
• bepaalde soorten omgevingsstimuli noodzakelijk
• indien niet: onomkeerbare gevolgen
gevoelige periode
• extra ontvankelijk voor bepaalde soorten omgevingsstimuli
• optimale periode om bepaalde vermogens te ontwikkelen
3)
één universeel traject
• opeenvolging van stadia in universeel patroon.
• iedereen zelfde stadia rond zelfde leeftijd.
vele mogelijke trajecten
• door unieke combinaties van persoons- en omgevingskenmerken veel mogelijke trajecten.
=> gerelateerd aan de verschillende factoren die een rol spelen in ontwikkeling
=> sommige factoren beïnvloeden grote groepen individuen op gelijkaardige wijze (normatieve
gebeurtenissen)
• historisch bepaald
• leeftijdsgebonden
• sociaal-cultureel bepaald
~ universele aspecten
=> andere factoren spelen specifiek een rol in het leven van een bepaald persoon (niet-normatieve
gebeurtenissen)
~ unieke aspecten
4)
nature
• ontwikkeling vooral het resultaat van het zich geleidelijk ontvouwen van voorbestemde genetische
informatie (=maturatie)
nurture
• ontwikkeling vooral bepaald door omgevingsfactoren van diverse aard (biologisch, sociaal,
maatschappelijk)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jannemievis. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.38. You're not tied to anything after your purchase.