Neuronale en hormonale regulatie
hoorcollege
Hoorcollege 1: introductie
Homeostase:
- Het onderhouden van het interne milieu ondanks veranderingen in het externe milieu
- Twee homeostatische controlecentra:
Zenuwstelsel (centraal en perifeer)
Endocriene systeem (hormoonproducerende organen)
2 manieren van signaaloverdracht:
- Elektrische signalen via zenuwcellen (neurotransmitters en synapsen)
- Hormonen via de bloedbaan
Veel actuele gezondheidswetenschappelijke problematiek vindt zijn oorzaak in het zenuwstelsel
of in het endocriene systeem
- Psychiatrische en neuronale aandoeningen (ADHD, schizofrenie)
- Hormonale aandoeningen (diabetes, vruchtbaarheidsaandoeningen)
- Gecombineerde oorzaak
,Hoorcollege 2: neuronale communicatie
Zenuwcel is een gepolariseerde cel (uitlopers)
- Axon wordt gebruikt om signalen door te geven (maakt contact met andere cellen)
- Dendrieten ontvangen signalen
Op de dendrieten zitten uitstulpsels: dendritische spines → contactplaatsen met de
axonale boutons
- De contactplaatsen tussen axonale boutons en dendritische spines heten synapsen
- Doorgeven signaal via neurotransmitters
- Alle zenuwcellen hebben maar 1 axon
Klassen van zenuwcellen:
- Aantal uitlopers/neurieten
Unipolair (alleen een axon of dendriet), bipolair (1 axon, 1 dendriet), multipolair
Unipolaire cellen hebben 1 uitloper (maar deze kan splitsen in een ontvangende en
doorgevende kant) → wordt ook wel een pseudo unipolaire cel genoemd
Door het cellichaam gaan de signalen heel lastig: bij unipolaire cellen zit het cellichaam
buiten de route zodat het signaal snel kan worden doorgegeven (bijv. pijnneuronen)
- Vorm van dendrieten/boom van dendrieten
Pyramide cellen, stellate cellen, Purkinje cellen
- Lengte van het axon
Projectie neuronen, interneuronen (korte
neuronen, ook wel schakelneuronen)
- Functie
Afferente neuronen (bijv. sensorische
neuronen, signaal naar hersenen),
efferente neuronen (bijv. motor
neuronen, signaal van hersenen)
- Transmitter secretie
Glutamatergisch, dopiminergisch,
cholinergisch etc.
Langste axon:
Grote pootzenuw: axon van 1 meter lang
(ongeveer)
Takje nervus vagus die larynx innerveert loopt
om de aorta heen → deze zenuw is bij dieren
met een lange nek heel lang
,Menselijk brein bevat ongeveer 3-5 x 1011 (300 – 500 miljard neuronen)
- 1,6 x 1011 in de cerebrale cortex
- 1011 kleine granule cellen in het cerebellum
- We kunnen geen zenuwcellen aanmaken
Er zijn 10 keer meer gliacellen in het brein → hebben een ondersteunende functie (zeer
belangrijk)
- Gliacel type 1: oligodendrociet
Hebben uitlopers waarmee ze een isolerend laagje
maken rondom axonen → isoleren elektrisch signaal van
omgeving
Alleen in het centrale zenuwstelsel (hersenen +
ruggenmerg)
o In perifere zenuwstelsel zorgen de cellen van
Schwann voor myeline (zorgen allemaal voor een
klein stukje myeline)
- Gliacel type 2: astrocyten
Hebben uitlopers waarmee ze in het brein de bloedvaten bedekken → sluiten
bloedvaten af van de hersenen (dit heet de bloed-hersenbarrière)
Maken contact met zenuwcellen (met name synapsen) → kunnen de manier waarop
zenuwcellen met elkaar praten beïnvloeden
- Gliacel type 3: microgliacel
Vormen het immuunsysteem van de hersenen, worden niet in de hersenen gemaakt
Multipele scelerose: ontsteking van myeline → signaal kan niet goed worden doorgegeven
Neuronen zijn exciteerbare cellen:
- Exciteerbare cellen kunnen actiepotentialen genereren
- Actiepotentialen zijn snel en korte omkering in membraan
potentiaal die actief verspreiden over het celoppervlak →
door middel van verplaatsen van geladen deeltjes
Intracellulaire opnames:
- We maken contact met de binnenkant van de cel via een elektrode, hierbij kan je ook
gebruik maken van een referentie-elektrode aan de buitenkant van de cel
- Er is wel een vergroter voor nodig
, 3 verschillende type signalen:
- Rustpotentiaal: spanningsverschil over de celmembraan
wanneer het neuron in rust is (er is een vast
spanningsverschil van ongeveer -70 mV)
Hoe wordt het in stand gehouden?
o Kalium is positief geladen en cel bevat
kaliumkanalen (meeste kalium zit aan de
binnenkant van de cel) → kaliumkanaal is passief
en staat altijd open (kalium van binnen naar buiten, want concentratiegradiënt)
o Buitenkant van de cel: Na+ en Cl-
o Eiwitten hebben een negatieve lading in de cel (kunnen neuronen weinig mee)
o Elektrostatische kracht: voorkomt dat kalium naar buiten wil door een positieve
lading van de kalium ionen die zich al buiten de cel bevinden
- Gegradeerde potentiaal: kleine afwijking van de rustmembraanpotentiaal → betekent
nog niks voor de cel
- Actiepotentiaal: gegradeerde potentiaal kan leiden tot de actiepotentiaal → wordt
gebruikt om mee te communiceren, kunnen zich verplaatsen naar het uiteinde van het
axon (op het moment dat dit gebeurt worden neurotransmitters vrijgegeven)
Hoe wordt het in stand gehouden?
- Kalium is positief geladen en cel bevat kaliumkanalen
(meeste kalium zit aan de binnenkant van de cel) →
kaliumkanaal is passief en staat altijd open (kalium
van binnen naar buiten, want concentratiegradiënt)
o Elektrostatische kracht: voorkomt dat kalium
naar buiten wil door een positieve lading van
de kalium ionen die zich al buiten de cel
bevinden
o Evenwichtspotentiaal voor Kalium = -90 mV
o Elektrostatische kracht en diffusie kracht zijn constant in strijd met elkaar
- Eiwitten hebben een negatieve lading in de cel (kunnen neuronen weinig mee)
- Buitenkant van de cel: Na+ en Cl-
- Ook passief kanaal voor natrium
- De gecombineerde evenwichtspotentiaal voor kalium en natrium komt uit op -70 mV
- Zenuwcellen hebben ook een natrium-kalium pomp: deze pompt actief te veel naar
buiten gestroomde kalium naar binnen en te veel naar binnen gestroomde natrium naar
buiten
o Deze pomp is essentieel om de rustpotentiaal op peil te houden
o Voor ieder molecuul ATP gaan 2 kaliumionen naar binnen en 3 natriumionen
naar buiten
o Hersenen gebruiken de meeste ATP
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sterre2022. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.98. You're not tied to anything after your purchase.