Burgerlijk proces recht
Examen
MC: “uitdagend” → mengelingen van verschillende onderdelen + mengeling van burgerlijk + publiek procesrecht
Open vragen =/= papegaaien maar inzicht!
Deel II (actoren van justitie) en deel III (bevoegdheid) zijn zelfstudie
Vertrouwen van de burger in justitie
2002: zeer weinig vertrouwen vanwege Dutroux-zaak
Belangrijkste pijnpunten:
- Juridische taal is onvoldoende duidelijk
- Niet alle beslissingen zijn rechtvaardig
- De behadeling van een rechtszaak duurt in het algemeen te lang
Geen (betrouwbare) informatie over doorlooptijden
Aantal afgehandelde burgerlijke en commerciële zaken zou meer bedragen dan de instroom aan nieuwe zaken
→ gerechtelijke achterstand zou dalen ...
... maar geen (betrouwbare) informatie over het aantal hangende zaken
Rolrechten zijn laag in België in vergelijking met EU-landen (maar rechtshulp is beperkter dan in buurlanden)
- Cass.: +- €750, Hof van Beroep: +-: €400
Door het gebrek aan gegevens is er geen volledig beeld van de efficiëntie van de Belgische justitie
België staat onder verscherpt toezicht van het Comité van Ministers van de Raad van Europa vanwege de
buitensporig lange rechtsgang in burgerlijke zaken in eerste aanleg
Hertekening van het gerechtelijk landschap
Historiek
1985 - 2013: dertig jaar discussie
Eerste bendecommissie (1991): vraag naar coördinerende magistraten op nationaal niveau
,Octopusakkoord (1998) = de 8 democratische partijen van toen (Vlaams Belang van toen niet) hadden een
overeenkomst: ze kwamen overeen om het OM verticaal te gaan herstructureren via onder meer de oprichting
van een federaal parket. Op hetzelfde moment gaat men gaan nadenken over hoe de rechtbanken horizontaal
geïntegreerd kunnen worden. De verschillende rechtbanken die in 1 arrondissement bestaan zou men tot 1
rechtbank willen hervormen. Door deze schaalvergroting kan je de mensen beter inzetten op de plaatsen waartoe
ze behoren. Dat was het idee maar dit is nog maar een denkoefening. Er moest meer mobiliteit zijn en tegelijk
moesten er meer middelen zijn voor Justitie
2000: HRJ wordt operationeel
… DUS: Drie krachtlijnen (1 april 2014):
1: Schaalvergroting
Die schaalvergroting heeft dus gewerkt, deze was vooral bedoeld om de gerechtelijke achterstand bij te
benen. Dit heeft niet direct vruchten afgeworpen. Wat wel zou kunnen werken is een betere dienstverlening via
specialisatie → Zaakverdelingsreglement (art. 186 Ger. W.). Bepaalde diensten binnen die arrondissementen
gaan zich verdiepen in bepaalde materies.
In art. 186 Ger.W. ga je zowel voor burgerlijke als voor strafzaken zien welke materies kunnen toebedeeld
worden aan bepaalde afdelingen die zich daarin kunnen verdiepen, expertise opbouwen en daarna beter
gewapend zijn om degelijke uitspraken te vellen omdat magistraten echt de tijd krijgen om zich in de zaken te
verdiepen. In burgerlijke zaken speelt dit een minder grote rol. Men wou dus een doorgedreven specialisatie
2: Mobiliteit
Binnen de hertekening van het gerechtelijk landschap vormde de mobiliteit van de magistraten en het
gerechtspersoneel een belangrijk aandachtspunt. Met hun vlotte circulatie binnen een rechtsgebied of
arrondissement kan efficiënt worden ingespeeld op incidentele of structurele behoeftewijzigingen inzake
menselijk potentieel.
➔ Horizontale mobiliteit: magistraten worden subsidiair benoemd in andere kantons en arrondissementen
van het rechtsgebied, zodat hun tijdelijke inschakeling in een ander kanton of arrondissement geen
overplaatsing meer is en hun instemming bijgevolg niet is vereist.
➔ Verticale mobiliteit: mits toestemming van de betrokken magistraat is zijn mobiliteit ook mogelijk naar
een instantie waarin de betrokkene niet is benoemd. Bv. van een gerecht in eerste aanleg naar het HvB
en omgekeerd.
3: Autonoom beheer
Hiermee beoogt de wetgever een snelle, toegankelijke en moderne justitie mogelijk te maken. Voortaan zal het
beheer van de rechterlijke orde gebeuren door 2 colleges, nl. het college van hoven en rechtbanken en he
college van het openbaar ministerie, elk met zijn eigen steundienst.
De minister van Justitie zal met beide colleges een beheersovereenkomst sluiten, die afspraken bevat rond de te
behalen doelstellingen en de werkingsmiddelen die daaraan worden gekoppeld. De colleges verdelen op hun
beurt de toegekende werkingsmiddelen onder de verschillende rechtscolleges op basis van de beheersplannen.
MAAR: we zijn hier tot op de dag van vandaag nog steeds niet aan toegekomen
,Algemeen
Verzelfstandiging van het beheer: via een overdracht van verantwoordelijkheid voor het beheer over budget en
personeel van de rechterlijke macht vanuit de FOD Justitie naar de rechterlijke orde toe, is het de ambitie van de
wetgever om een snelle, toegankelijke en moderne justitie te realiseren
Verzelfstandiging: niet de UM bepaalt de uitgaven van justitie, maar RM beslist dit zelf, wanneer die
verzelfstandigt
Deadline (2018) werd niet gehaald: hoofdstukken IV (Beheersovereenkomsten en beheersplannen (art. 185/4-
185/7 Ger.W.) en V (Financieel beheer (art. 185/8 Ger.W.)) zijn nog steeds niet in werking getreden
Deze bepalingen zijn nog steeds niet in werking getreden
Proces is (nog steeds) gestagneerd, onder meer omdat er vooralsnog geen betrouwbaar instrument voor het
meten van de werklast beschikbaar is aan de hand waarvan de middelen optimaal over de rechtbanken kunnen
worden verdeeld
Gerechtelijke arrondissementen vóór (27) en na (12) 1 april 2014
Ontdubbeling rechtbank te Brussel (N/F) resulteert in 13 rechtbanken van eerste aanleg
, Werklastmeting – Autonomie
Er is uiteindelijk geen werklastmeting gekomen
Een van de redenen daarvan is de achterdochtigheid van rechters t.a.v. elkaar
Art. 352bis Ger.W. [W. 29 november 2001, BS 8 december 2001]: “De Koning stelt, na advies van de Hoge Raad
voor de Justitie, de wijze vast waarop de werklast van de rechter en van het openbaar ministerie wordt
geregistreerd, alsook de wijze waarop deze geregistreerde gegevens worden geëvalueerd”.
48,35 % magistraten > 50 jaar
Ongelijke werkbelasting:
- Beroepsmagistraat arbeidsrechtbank: 140 zaken/1VTE (= voltijdse eenheid)
- Beroepsmagistraat ondernemingsrechtbank: 833 zaken/1VTE
Een belangrijk aantal magistraten nam vervroegd pensioen
Daling aantal magistraten? (kaders (W. 1953) niet volledig opgevuld)
Magistraten vervangen door referendarissen of door gerechtelijke attachés
Deze werken immers tegen lager loon
Dat zijn mensen die deelnamen aan het examen en de stage hebben doorlopen maar (nog) geen rechter zijn
Versnelling rechtspleging – Herwaardering eerste aanleg
Potpourri en de civiele rechtspleging
Het justitieplan van Koen Geens:
“De basisdoelstelling is de garantie van een kwaliteitsvolle rechtspraak binnen een redelijke termijn aan
een redelijke kostprijs. Justitie moet inzetten op haar kerntaak en dit is in de eerste plaats de beslechting
van rechtsgeschillen op een kwaliteitsvolle manier en binnen een redelijke termijn. (...). Om deze
doelstelling te realiseren worden ingrijpende aanpassingen doorgevoerd in de burgerlijke procedures om
deze efficiënter, minder omslachtig en sneller te laten verlopen”.
In het bijzonder is het de ambitie om het aantal zaken in hoger beroep te verminderen en te komen tot
meer proceseconomie in verband met hoger beroep, verstek en bemiddeling”.
Dit beleid wierp vruchten af: een relatief sterke daling van instroom. Impact van andere factoren
(kostprijs, bv. 21 % BTW op advocatenkosten) mag evenwel niet uit het oog worden verloren”
Impact op de civiele rechtspleging
Burgerlijke rechtbanken: cijfers volgens nieuwe berekeningswijze, niet vergelijkbaar met eerdere jaren
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller student1232131. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.60. You're not tied to anything after your purchase.