Summary
Samenvatting Q1: Gezondheid en Gedrag
- Course
- Institution
Alle informatie van HC, RC, WG etc. van de module Gezondheid en gedrag Q1 in 1 samenvatting.
[Show more]
1 review
By: sharwig • 6 year ago
Seller
Follow
de99
Reviews received
Content preview
Q1: Gezondheid en gedragLeerdoelen
Hoofddoel
Je kunt het biopsychosociale model beschrijven en toepassen om gezondheid en ziekte te
verklaren
Deeldoelen
- Je kent de gangbare definitie(s) van gezondheid en ziekte en je kunt de betekenis van deze
definities voor gezondheid en ziekte uitleggen
- Je kunt het symptoomperceptiemodel beschrijven en je kunt dit toepassen om de
symptoomperceptie van een individu te verklaren
- Je kunt sociale determinanten van gezondheid en ziekte beschrijven en je kunt deze toepassen
om gezondheid en ziekte van (groepen) individuen te verklaren
Definitie gezondheid
“Gezondheid is een toestand van volledig fysiek, geestelijk en sociaal welbevinden en niet
louter het ontbreken van ziekte of gebreken” (WHO, 1948). Vanaf het begin was er kritiek op
deze definitie. De levensverwachting is toegenomen, maar die winst gaat gepaard met een
toename van chronische ziekten. In die omstandigheid werkt het streven naar een toestand van
compleet welbevinden medicaliserend. Het is ook de vraag of de patiënt met dit WHO-ideaal van
gezondheid gediend is. Bij een ongunstige diagnose of chronische problematiek hebben mensen
in veel gevallen het vermogen om zich, na een fase van schrik of psychische shock, toch aan te
passen aan de situatie en een manier te vinden om met het vooruitzicht op bijvoorbeeld een
beperking om te gaan. Daarmee is ‘gezondheid’ geen statisch gegeven, maar eerder een
dynamisch ingevuld begrip. Voor het beleid in de zorg is het van belang hoe gezondheid
gedefinieerd is; beleid wordt op basis hiervan geformuleerd en geëvalueerd. Uiteindelijk werden
de hoogindicatoren van gezondheid ingedeeld in 6 categorieën: lichaamsfuncties, mentale
functies en beleving, spiritueel-existentiële dimensie, kwaliteit van leven, sociaal-maatschappelijk
functioneren en dagelijks functioneren. De brede invulling van de definitie gezondheid die deze 6
categorieën met zich meeneemt wordt ook wel de positieve gezondheid genoemd. De definitie
die later hieruit voort vloeit is “Gezondheid is het vermogen zich aan te passen en een eigen
regie te voeren, in het licht van de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het
leven” (Huber, 2011). ‘Volksgezondheid’ wordt wel omschreven als de ‘omvang en spreiding
van gezondheid en ziekte in de bevolking’. Hierbij stellen we ons de ziekte en gezondheid van
alle individuen in de bevolking voor, om daarmee via optellen en middelen diverse maten voor de
frequentie van die verschijnselen in de bevolking te berekenen. Voorbeelden daarvan zijn
epidemiologische maten als incidentie en prevalentie (WHO definitie). We kunnen
‘volksgezondheid’ ook definiëren als de mate waarin een hele bevolking in haar collectief
welbevinden of functioneren wordt belemmerd door het vóórkomen van ziekte, letsel en/of
gebrek. Een dergelijke betekenis klinkt door in een uitspraak van toenmalig premier Lubbers, die
in de jaren tachtig van de vorige eeuw naar aanleiding van de hoge arbeidsongeschiktheidscijfers
verklaarde: ‘Nederland is ziek.’ Hiermee bracht hij zijn mening tot uitdrukking dat het aantal
arbeidsongeschikten zo hoog was dat het (economisch) functioneren van de hele Nederlandse
bevolking eronder leed (nieuwe definitie).
Sociaaleconomische gezondheidsverschillen
Sociaaleconomische gezondheidsverschillen (SEGV) zijn verschillen in gezondheid en sterfte
tussen mensen met een hoge en mensen met een lagere (sociaaleconomische) positie in de
maatschappij. Een hogere sociaaleconomische status betekent meer toegang tot middelen
op bijna elk levensterrein: van woon- en werkomstandigheden tot gezondheidsinformatie en
gedrag, de zogenaamde sociale factoren. Sociaaleconomische gezondheidsverschillen ontstaan
voor een belangrijk deel door risicofactoren die buiten het gezondheidsdomein liggen, zoals
minder gunstige werk- en woonomstandigheden.
Pagina 1 van 5
, Biopsychosociaal model
Je kan de biologische, psychologische en sociale mechanismen niet los van elkaar zien. Ziekte en
gezondheid zijn altijd combinaties van de drie. Het biopsychosociale model geeft de arts
gelegenheid om een ziekte in integrale zin te analyseren en maakt het mogelijk bij het vaststellen
van een behandeling rekening te houden met de thuissituatie, de school of werkomstandigheden.
Zo ontstaat een verbreding van het traditionele biomedische model van gezondheid en ziekte. De
nadruk in het biopsychosociale model ligt op het leren begrijpen van het patiëntperspectief. Dit is
een noodzaak voor echte patiëntgerichte zorg. Heel praktisch gezien komt het biopsychosociale
model in de dagelijkse praktijk van de arts dus neer op aandacht voor de: somatiek, cognities,
emoties, gedragsmatige en sociale aspecten van de klacht (SCEGS).
De premedische fase
De periode die begint met het voelen van iets wat kan duiden op een gezondheidsprobleem en
die eindigt met het besluit naar een arts te gaan, noemen we de premedische fase. Mensen
voelen altijd verschillende alledaagse sensaties zoals de hartslag en het borrelen van de darmen.
Deze sensaties zijn vertrouwd en passeren meestal ongemerkt. Soms ontstaan er sensaties die
minder alledaags/vertrouwd zijn, deze schrijft men vaak toe aan iets onschuldigs (slecht slapen).
Pas als deze sensaties heviger of langer zijn of heel anders voelen gaat men denken aan een
probleem met de gezondheid. Op dit moment, als je gaat denken aan een medisch probleem
als oorzaak van de sensatie, spreken we van een symptoom. Als het symptoom ernstig is, lang
duurt of veel angst oproept, ontstaan de neiging dit te uiten als een klacht. Het uiten van een
klacht (klagen) heeft als doel dat de ander de klacht hoort en erop reageert (communicatieve
functie). Een klacht bestaat uit een inhouds- en een betrekkingsaspect. Het inhoudsaspect heeft
betrekking op wat de klager letterlijk zegt en het betrekkingsaspect gaat over de bedoeling die de
klager heeft met het meedelen van de klacht (verwachting/hoop). Het betrekkingsaspect is vaak
verborgen en moet worden afgeleid uit non-verbale uitingen en houdingen. Het gesprek over de
klacht kan uiteindelijk leiden tot het wel of niet naar een arts gaan.
Medicalisering
Onze (westerse) biomedische cultuur heeft een grote invloed op het ervaren van klachten en het
klagen daarover door patiënten. Die cultuur bevordert het door een medische bril kijken naar
allerlei lichamelijke en emotionele gewaarwordingen. Alledaagse sensaties of gedragingen worden
dan voorzien van een medisch label en vervolgens behandeld; ze worden gezien als ziekte.
Illness en disease
Illness (klachten) hoort thuis in de wereld van het ervaren en wordt ook wel omschreven als de
betekenis van klachten voor het leven van de patiënt. Disease (ziektemodel) hoort thuis in de
wereld van de medische theorie en wordt omschreven als de betekenis van klachten voor de
arts in termen van pathologie. Illness heeft betrekking op de persoonlijke ervaring van een als
afwijkend bestempelde sensatie, lichamelijk of psychisch, en omvat behalve de sensatie ook de
gevoelens van de patiënt, zijn angsten en bedenkingen, veronderstelde dreigingen en gevolgen
voor dagelijks leven en relaties. Disease is de medische verklaring van artsen voor de klachten
van de patiënt in de zin van objectiveerbare en meetbare biomedische afwijkingen van het
normale fysiologische functioneren. Het lastige is dat niet alle illness te verklaren is vanuit de
disease. De voorspellende waarde van klachten voor een ziekte is in het algemeen dus laag.
Hierdoor is het normaal dat voor veel klachten geen verklaring wordt gevonden in de zin van
ziekte.
Pagina 2 van 5
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller de99. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.26. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75323 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now