Samenvatting van het boek Neuropsychologische diagnostiek: de klinische praktijk (Hendriks, Kessels, et al). De volgende hoofdstukken zijn samengevat: H2, H3, H4, H5, H6, H7, H8, H9, H11, H12, H16 en H17.
Regels ter beoordeling van klachten
De Wet BIG oordelen of de klacht gegrond is aan de hand van twee normen
1) werd er gehandeld in strijd met de zorg die een ‘goed beroepsbeoefenaar behoort te
betrachten ten opzichte van de patient en de naaste van de patient’?
2) is er op andere wijze ‘in strijd met het belang van een goede uitoefening van de
individuele gezondheidszorg’ gehandeld?
Klachtenprocedure
Klagers moeten een direct belang hebben bij de zaak die zij aanhangig maken. Dit directe
belang hoeft echter niet aanwezig te zijn als het vertrouwen in de
psychologiebeoefening als zodanig in het geding is. Anonieme klachten worden
afgewezen.
Klagers moeten hun grieven schriftelijk en met argumenten onderbouwd indienen. De
aangeklaagde psycholoog wordt verzocht om binnen een bepaalde termijn een
verdediging te schrijven: het verweerschrift. Deze tekst wordt (via het College van
Toezicht) weer teruggestuurd naar de aanklager met het verzoek een repliek te
schrijven. Die repliek komt weer terecht bij de verweerder; deze krijgt gelegenheid tot
dupliek. Er worden dus in totaal 4 teksten geproduceerd.
Bij gegrondverklaring van de klacht wordt een maatregel opgelegd: waarschuwing,
berisping, schorsing voor bepaalde tijd uit lidmaatschap of een ontzetting uit
lidmaatschap. Er kan ook een voorwaardelijke maatregel opgelegd worden.
Hele procedure mag je gebruikmaken van een jurist, maar is niet verplicht. College van
Toezicht heeft het recht om zelf nog overtredingen naar voren te halen die de
oorspronkelijke klager over het hoofd zag, maar ook hier mag de aangeklaagde zich
weer verdedigen.
Soorten regels
Vier basisprincipes uit de NIP-code:
verantwoordelijkheid
integriteit
respect
deskundigheid
Sommige regels zijn slechts een herhaling van verplichtingen die in de wetgeving zijn
neergelegd (zoals dat patienten het recht tot inzage in dossier hebben). Andere regels
vormen een uitwerking van waarden die in de samenleving breed worden
onderschreven (zie waarden hierboven). Sommige regels formuleren doelen die
nagestreefd moeten worden; deze regels specificeren dan vooral een
inspanningsverplichting (‘de psycholoog zorgt ervoor dat er geen misbruik wordt
gemaakt van de resultaten van zijn beroepsmatig handelen’). Andere regels zijn te lezen
als een norm, waaraan het handelen gemakkelijk te toetsen valt.
Belang van het individu
Een kenmerk van beroepscodes is: het accent ligt op de belangen van individuele
clienten of patienten. Aantal rechten:
patienten kunnen zelf beslissen of ze aan professionele relatie willen meewerken
, om deze beslissing te nemen, behoren zij van te voren zo goed mogelijk
geinformeerd te worden over wat de psycholoog wil gaan doen
de relatie mag op elk moment verbroken worden
psychologen mogen daarentegen hun patient niet zomaar in de steek laten,
behalve als er geen goede gronden meer bestaan om de patient verder te helpen.
Dient wel voor goede doorverwijzing te zorgen.
Geen geheimen; psychologen moeten met duidelijke en eenduidige
vraagstellingen werken
Informatie over patienten moet beschikbaar zijn voor patienten; zij mogen ook
vernietiging eisen
Gegevens blijven vetrouwelijk
Informed consent: patient geeft toestemming nadat zij alle informatie heeft gekregen
over (doel) onderzoek
Informatie dient het liefst zowel mondeling als schriftelijk gegeven te worden
Eenduidigheid
De neuropsycholoog die een patient diagnosticeert, moet helder zijn over het doel van
de diagnose. Een diagnose is bedoeld om een vorm van behandeling te kunnen kiezen,
moet niet tegelijkertijd als doel hebben om een werkgever in staat te stellen een lastige
werknemer te lozen of om iemands uitkering te weigeren. Wie met verborgen agenda’s
werkt, handelt in strijd met de principes van integriteit.
Methode van onderzoek (joho)
Onder het basisprincipe deskundigheid valt ook dat men het beroepsmatig handelen
moet kunnen verantwoorden in het licht van de stand der wetenschap. Bij behandeling
van klachten zal het College van Toezicht van het NIP marginaal toetsen: de vraag of de
aangeklaagde psycholoog zich binnen de grenzen van het aanvaardbare bewoog. Ook bij
klachten over de inhoud van een rapport zal het College van Toezicht marginaal toetsen.
Dit houdt nu in dat het College zich afvraagt of het rapport in redelijke mate
aanvaardbaar is voor goed geschoolde vakgenoten in vergelijkbare situaties Van een
redelijk aanvaardbaar rapport mag in elk geval het volgende worden verwacht:
Er ontbreekt geen vraagstelling, en deze is specifek
Er staat duidelijk aangegeven op welke wijze de vraagstelling is aangepakt. Deze
aanpak is adequaat in het licht van wat uit de vakliteratuur over vergelijkbare
vraagstellingen bekend is
Het rapport mondt uit in conclusies die duidelijk verband houden met de
vraagstelling. Ook is aangegeven hoe sterk deze conclusies zijn. Onzekerheden
hierover en alternatieve verklaringen van gegevens staan expliciet vermeld.
Het rapport bevat geen overbodige uitweidingen; de verstrekte informatie moet
echt verband houden met de vraagstelling en conclusies.
,H3 anamnese en heteroanamnese
Eerste stap is de verwijzing. Kan door arts, collega-psycholoog, juridische instantie,
paramedicus en soms op eigen initiatief. De verwijzer heeft doorgaans geen expertise in
de neuropsychologie en formuleert zijn vraag daardoor erg breed en vaag; het is de taak
van de neuropsycholoog om duidelijk te krijgen of er naar onderkenning, evaluatie,
verklaring, predictie of indicatie gevraagd wordt en de verwijsvraag te herformuleren
tot een duidelijke vraagstelling. Het onderzoek dient ook toegesneden te worden op, of
rekening te houden met, de behoeften en (fysieke) beperkingen van de individuele
patiënt.
Verwijsvraag van de verwijzer is niet altijd hetzelfde als de verwijsvraag van de patiënt
zelf of zijn/haar familie, er dient daarom ook naar hun verwachtingen gevraagd te
worden, zodat de patiënt niet achteraf nog met vragen zit omdat alleen de verwijsvraag
van de verwijzer behandeld is.
Door bevindingen (observaties) tijdens het onderzoek kan de onderzoeksvraagstelling
veranderen.
Informeren van de patiënt
Patiënt dient persoonlijk, het liefst schriftelijk, uitgenodigd te worden voor het
onderzoek. Bij eerste afspraak wordt de procedure nogmaals kort toegelicht en vraagt
de neuropsycholoog of de patiënt nog vragen heeft. Dit is ook het moment om eventuele
tegenstrijdige belangen van de patiënt en de aanvrager ter sprake te brengen.
Informatie vooraf
Je beschikt vaak al over gegevens vooraf, hiermee wordt voorkomen dat de patiënt bij
diverse hulpverleners dezelfde vragen moet beantwoorden en het biedt de
neuropsycholoog de gelegenheid om dieper in te gaan op zaken die specifiek relevant
zijn voor het neuropsychologisch onderzoek.
Anamnese neuropsychologisch onderzoek wijkt deels af van de anamnese die een arts of
klinisch psycholoog geeft; de neuropsycholoog begint tijdens de anamnese al met het
vormen van hypothesen en zal daardoor op andere dingen doorvragen dan een arts of
klinisch psycholoog. Relevante gegevens uit het medisch dossier moeten gecontroleerd
worden, aangezien hierin fouten of tegenstrijdigheden kunnen staan; daarom begin je
met korte samenvatting van gegevens en vraagt of dat zo compleet is.
Andere manier om info te verzamelen is intakelijsten die patiënt voor de anamnese al
kan invullen.
De anamnese
Het belangrijkste doel van een anamnese is zo precies mogelijke gegevens verkrijgen
over de aard, het verloop en de ernst van de klachten en het gevolg hiervan voor het
dagelijks leven. Daarnaast moeten deze klachten in een groter verband geplaatst worden
aan de hand van de ziektegeschiedenis van de patiënt en psychosociale factoren. Tot slot
moet de neuropsycholoog een indruk kunnen krijgen van het premorbide functioneren
van de patiënt door vragen te stellen over opleiding, beroepscarrière en het privé- en
sociale leven voor aanvang van de klachten.
Anamnese is geen vragenlijst afnemen, maar in de vorm van groot gesprek. Wel dient dit
gestructureerd te gebeuren om zo de betrouwbaarheid te vergroten.
, Een anamnese is nooit een objectieve gegevensverzameling, want de informatie van de
patiënt zal altijd gekleurd zijn door cognitieve en persoonlijkheidsfactoren. Correcte
weergave hangt ook af van geheugen van de patiënt.
Telescoopeffect: gebeurtenissen van lang geleden worden als recenter herinnerd > hier
rekening mee houden.
Een klacht is geen stoornis; patiënten met licht traumatisch hersenletsel rapporteren
meer klachten dan de patiënten met ernstig hersenletsel, terwijl de laatste groep meer
cognitieve stoornissen vertoont.
Het vragen naar voorbeelden tijdens de anamnese is van groot belang.
Heteroanamnese
Gegevens uit de anamnese en heteroanamnese stemmen niet altijd overeen; dit kan erop
duiden dat de patiënt een gebrekkig ziekte-inzicht heeft of de klachten bagatelliseert,
maar er kunnen ook andere redenen zijn, soms worden klachten bijv. niet herkend of
onderkend door familieleden. Persoonlijkheidsveranderingen worden door de patiënt
zelden genoemd, omdat hij daar zelf geen ‘last’ van heeft. Omgeving daarentegen wel.
Alertheid op inconsistenties in de informatie van de patiënt, tussen de informatie van de
patiënt en betrokkenen en tussen de informatie en het observeerbare gedrag, is van
belang.
Een voordeel van het afnemen van de heteroanamnese in aanwezigheid van de patiënt is
dat dit de gelegenheid geeft de interactie tussen de patiënt en directbetrokkenen te
observeren, wat waardevolle informatie kan verschaffen.
Een nadeel is dat de betrokkene geremd is om klachten te melden in het bijzijn van de
patiënt.
Inhoud (hetero)anamnese
uitleg procedure en samenvatting van voorinformatie, controleren juistheid
open vraag stellen, zoals ‘wat zijn uw klachten?’, ‘kunt u mij vertellen waarvan u
het meest hinder ondervindt in het dagelijks leven?’ ‘kunt u mij vertellen waarom
u een neuropsychologisch onderzoek heeft aangevraagd?’
om verheldering vragen (‘kunt u daar wat meer over vertellen?’)
Na deze oriëntatie wordt de anamnese gestructureerd, aan de hand van de punten op
blz. 71 en 72.
Duur en verloop van klachten moeten goed in kaart gebracht worden.
Alle klachten moeten zo concreet mogelijk bevraagd worden door de psycholoog en bij
twijfel moet de patiënt voorbeelden geven van hoe deze klacht zich uit in het dagelijks
leven.
Ook vraag je naar in welke mate de patiënt gehinderd wordt in het uitvoeren van zijn
sociaaleconomische rollen en/of zijn familierol maar ook welke
copingvaardigheden/aanpassingen de patiënt gebruikt en of hij hiervan profiteert (bijv.
agenda gebruiken bij geheugenklachten).
Er wordt standaard gevraagd naar visus of gehoorstoornissen.
Er wordt vaak ook gevraagd naar verloop schoolcarrière, om een indruk te krijgen van
underachievement of overachievement.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller noorvholten. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.35. You're not tied to anything after your purchase.
