Hoofdstuk 4: Taak 1: werk samen met cliënten om hen te helpen hun verhaal te doen
4.1. Inleiding op Fase 1: Het huidige beeld
Hulpverleners helpen cliënten om:
1. Hun verhaal te doen
2. Hun verhaal anders te gaan zien zodat ze nieuwe, zinvollere perspecteven kunnen
ontwikkelen
3. Zich te blijven richten op punten die een verschil in hun leven kunnen maken.
In de feitelijke hulpsessies lopen deze punten door elkaar heen. Ook blijven deze opgaven niet
beperkt tot Fase 1:
- Ten eerste vertellen cliënten niet hun hele verhaal aan het begin van het
hulpverleningsproces. Vaak komt het complete verhaal er in de loop van de tjd in stukjes en
beetjes uit.
- Ten tweede zijn nieuwe perspecteven altjd welkom, in elke fase van het proces – verhaal
vertellen, doelen kiezen voor het omgaan met problemen, plannen maken en programma’s
uitvoeren.
- Ten derde is het hele hulpverleningsproces een zoektocht naar waarden.
Fase 1 van het proces is te beschouwen als de onderzoeksfase – van uitzoeken wat er verkeerd loopt,
welke kansen er onbenut blijven, welke hulpbronnen er niet worden ingezet. Cliënten hierbij centraal
stellen houdt in dat zij hulp krijgen om zichzelf te begrijpen, erachter te komen wat er zich in hun
leven afspeelt, te zien wat zij verwaarloosd hebben, en grip te krijgen op de wanorde in hun leven.
Het is een vorm van praktsch leren waarin cliënt en hulpverlener samenwerken.
Doelen voor fase 1:
1. Engagement: hoe eerder cliënten zich aan het hulpverleningsproces verbinden, hoe beter.
Dit engagement is niet iets abstracts, en neemt in verschillende gevallen verschillende
vormen aan.
2. Vermindering van de aanvankelijke stress: help cliënten ‘hun situate ter tafel te brengen’.
Dit heef vaak een bevrijdend efect dat leidt tot stressvermindering.
3. Contact leggen en een relate opbouwen: help cliënten om hun verhaal op zo’n manier te
doen dat de hulprelate zich ontwikkeld en sterker wordt.
4. Helderheid: help cliënten om hun probleemsituates en ongebruikte kansen precies uit te
leggen, in concrete details – specifeke ervaringen, gedachtes, gedrag en emotes – zodat zij
er iets mee kunnen doen. Helderheid zet de deur open naar createvere optes in hun leven.
5. Acte van de clinnt: help cliënten vanaf het eerste begin om in acte te komen vanuit wat ze
leren. Om voor zichzelf in acte te kunnen komen hebben ze echter geen grootse plannen
nodig.
4.2. Taak 1: Help clinnten hun verhaal te doen
Het is belangrijk om in te zien of een cliënt zich verheugt op het proces of er bang voor is. Voor
cliënten die bang zijn om zich oog-in-oog bloot te geven is schrijven ook een mogelijkheid. Veel
mensen lucht het zowel fysiek als emotoneel op als zij over hun problemen schrijven.
, Cliënten liegen om een of andere reden vaak tegen hun hulpverleners, of verdraaien zij op zijn mins
de werkelijkheid. Dit is een manier waarop ze zich proberen te beschermen en hun levensproblemen
in hand te houden.
Cliënten verschillen radicaal in hun vermogen om over zichzelf en hun problemen te praten. De
aarzeling om zichzelf in therapiesessies bloot te geven is vaak een sleutel tot hun onvermogen om
zichzelf met anderen te delen en in dagelijkse sociale situates assertef genoeg te zijn.
Als u cliënten helpt hun verhaal te doen kunt u daarbij een aantal principes als richtlijnen gebruiken.
Hanna heef een lijst van ‘vingerwijzingen’, die “in combinate een uitvoerig beeld vormen van hoe
mensen veranderen, en waarom zij dat niet doen”. Daaronder vallen, aan de kant van de cliënt, een
gevoel van noodzaak (“ik moet hier iets mee”), de bereidheid om angst of moeilijkheden te ervaren,
bewustzijn, het probleem aankijken, wil en inzet voor verandering, hoop, en sociale ondersteuning.
zijn de afstelknopen voor verandering: hoe meer zij in iemand aanwezig zijn, hoe sneller er
verandering zal optreden – en in sommige gevallen, hoe dieper de verandering in diens psyche zal
zijn”.
Wanneer cliënten hun verhaal doen, kunt u luisteren en naar de afstelknopen vragen, en hen zelfs
helpen zichzelf uit te dagen en die te ontwikkelen. Hieronder volgt daarvoor een aantal richtlijnen:
1. Leer werken met alle stjlen van verhalen vertellen: er zijn zowel individuele als culturele
verschillen in de bereidheid van cliënten om over zichzelf te praten. Beide zijn van invloed op
hoe zij hun verhaal vertellen. Sommige cliënten zijn verbaal sterk ontwikkeld en meer dan
bereid om in de eerste zitng zo ongeveer alles over zichzelf te onthullen.
Elke cliënt is anders en zal diens verhaal anders vertellen. Sommige cliënten komen uit vrije
wil; anderen worden gestuurd. Sommige verhalen die u uw cliënten zal helpen vertellen
zullen lang en gedetailleerd zijn, andere kort en kaal. Sommige zullen bol staan van emote;
andere zullen kil worden verteld, ook al zijn het gruwelijke verhalen. Enz.
Het is in al deze gevallen uw taak om een werkrelate met uw cliënten op te bouwen en hun
te helpen hun verhaal te doen, als voorspel op uw hulp bij het aanpakken van hun
problemen en het benuten van de kansen die in hun verhalen begraven liggen.
2. Begin waar de clinnt begint: cliënten beginnen op verschillende punten met hun verhaal; dat
kan op ieder moment in het hulpverleningsproces zijn. sluit op die plek bij hun aan. Het is uw
taak om bij uw cliënten te blijven, waar ze ook mogen zijn, en hen niet te dwingen om te zijn
waar u hen graag zou willen hebben.
3. Help clinnten een objectef beeld te schetsen: Cliënten die een algemeen, onvolledig of
dubbelzinnig verhaal vertellen, kunnen daar al dan niet bijbedoelingen mee hebben. Een
ander aspect is de juistheid van een verhaal. Aan de ene kant ziten cliënten die hun verhaal
zo eerlijk mogelijk vertellen. Aan de andere kant ziten cliënten die liegen of bedriegen, om
welke reden dan ook. Cliënten hebben er baat bij als ze zien dat hun therapeut een gunstg
beeld van hen heef. Als therapie bijdraagt aan de ontwikkeling van een positeve identteit
bij cliënten, dan kunnen we dus wel wat verdraaiing verwachten. we weten dat sommige
cliënten de waarheid verdraaien en dat sommigen liegen. We kunnen alleen maar
veronderstellen waarom dat zo is. Maar we weten wel dat de zelfverhullende wijze van
presenteren van cliënten het beeld vertroebelt.
4. Bepaal de ernst van problemen: objectef gezien lopen problemen van onbelangrijk naar
levensbedreigend. In subjecteve zin kan een cliënt echter zelf een relatef onbeduidend
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lauraverrijt. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.27. You're not tied to anything after your purchase.