Summary
Samenvatting Aansprakelijkheidsrecht (R0602) Open Universiteit
- Course
- Institution
- Book
De samenvatting omvat alle leerstof uit de reader en tekstboek. Arresten worden deels genoemd in de samenvatting.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
5 reviews
By: doortjegriekspoor • 3 year ago
By: priyanta9 • 4 year ago
By: Akd87 • 5 year ago
By: Elly_S • 5 year ago
Detailed summary. Unfortunately, many spelling errors, typos and phrases that do not run correctly.
By: JoGris • 5 year ago
Seller
FollowAESAnouk
Reviews received
Content preview
SAMENVATTING AANSPRAKELIJKHEIDSRECHTVoor de leesbaarheid: artikelen zoals art. 6:162 BW, worden weergegeven als: 6:162. OD staat
voor onrechtmatige daad en OVK staat voor overeenkomst. Indien het gaat om een andere wet
dan BW, dan wordt de afkorting van de desbetreffende wet achter het artikel vermeld.
Leereenheid 1: introductie
Door het toekennen van een verbintenisscheppende kracht aan de redelijkheid en billijkheid (6:2)
en aan het doen of nalaten in strijd met hetgeen volgens ongeschreven recht in de maatschappij
verkeer betaamt (6:162 tweede lid), zijn verbintenissen die voortvloeien uit het ongeschreven
recht eveneens als verbintenissen uit de wet aan te merken. Een verbintenis is een rechtsplicht
waarmee een subjectief vermogensrecht correspondeert. Een subjectief recht is een uit een
objectief recht voortvloeiende bevoegdheid. Voorbeeld: het verbod op moord geeft de
bevoegdheid te zeggen dat men je niet mag vermoorden. Verbintenissen ontstaan uit de wet:
Men kan op grond van OD op 2 manieren aansprakelijk zijn:
1. Persoonlijke aansprakelijkheid: degene die schade heeft veroorzaakt (de dader) is in
eigen persoon aansprakelijk.
2. Kwalitatieve aansprakelijkheid: men is in een bepaalde hoedanigheid/kwaliteit
aansprakelijk voor de schade veroorzaakt door:
- ouder / kind (6:169)
- werkgever / werknemer (6:170)
- bezitter / roerende zaken (6:173)
- bezitter / dier (6:179)
Op wie door toerekenbaar onrechtmatig handelen schade veroorzaakt rust volgens 6:162 een
verbintenis om de schade te vergoeden (de passieve zijde van de verbintenis). Degene die door
de OD is benadeeld heeft een, met de verplichting tot schadevergoeding corresponderende,
aanspraak (de actieve zijde van de verbintenis): het recht op schadevergoeding. Dat subjectieve
recht is zowel een goed (3:1) als een vermogensrecht (3:6).
Kale rechtsplichten zijn rechtsplichten waar geen vermogensrechten tegenover staan.
Het begrip rechtsplicht is veel breder dan een het begrip verbintenis, want rechtsplichten komen
niet alleen voort uit verbintenissen uit OVK of uit de wet. In beginsel kan van een rechtsplicht
Behoudens de in of krachtens de Auteurswet gestelde uitzonderingen, mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd,
opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm hetzij elektronisch, door
fotokopieën, of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteurs.
,nakoming worden gevorderd o.g.v. 3:296. De nakoming van verbintenissen is behalve in het
algemene 3:296 geregeld in 6:27 e.v.
Soms kan geen nakoming van een verplichting worden gevorderd, terwijl niet-naleving nadelige
gevolgen heeft. Voorbeeld: degene jegens wie onrechtmatig is gehandeld, is verplicht tot
beperking van de schade, anders treft het zijn schuld (6:101). Indien hij zich daar niet aan houdt,
dan kan de aansprakelijke nakoming niet rechtstreeks worden afgedwongen, maar de aansprak
op schadevergoeding kan daardoor wel worden verminderd.
Wanprestatie
Wanprestatie levert op zichzelf geen OD op, maar wel kan een bepaald handelen of nalaten niet
alleen een verplichting tot schadevergoeding op grond van wanprestatie maar ook een OD
opleveren. In dat geval is sprake van samenloop van contractuele – en wettelijke
aansprakelijkheid. De volgende vormen kunnen daarvan worden onderscheiden:
1. Een handeling levert jegens de contractspartij zowel een toerekenbare tekortkoming als
een OD op. Dit zal jegens de contractuele wederpartij slechts het geval zijn indien de
gedraging onafhankelijk van de schending van de uit de contractuele relatie
voortvloeiende verbintenis een OD oplevert (bijv. zaaksbeschadiging), aldus HR 9
december 1955, NJ 1956, 157 (Boogaard-Vesta).
Voorbeeld: A repareert in opdracht van B diens auto. Tijdens een proefrit veroorzaakt A
verwijtbaar een ongeval. De auto raakt total-loss. Er is nu niet alleen sprake van wanprestatie
in de contractuele relatie tussen A en B, maar ook van een OD van A jegens B.
2. Een handeling levert ten opzichte van de wederpartij een toerekenbare tekortkoming op
en jegens een derde tevens een OD.
Voorbeeld: A vervoert in opdracht van B goederen die in eigendom toebehoren aan C. Door
onvoorzichtig rijden van A worden de goederen beschadigd. A schiet tekort in de nakoming
van een uit de vervoers-OVK voortvloeiende verbintenis jegens B, hetgeen tevens een OD
jegens C oplevert.
3. Het door een derde gebruik maken of uitlokken van de toerekenbare tekortkoming van
een contractspartij kan een OD jegens de andere contractspartij opleveren.
Voorbeeld: A en B zijn overeengekomen dat A aan B een partij roerende zaken zal verkopen
tegen een prijs van € 3 per stuk. Voordat de partij is geleverd, haalt C, die van de OVK tussen
A en B op de hoogte is, A over om de partij aan hem te verkopen en te leveren voor een prijs
van € 5 per stuk.
Behoudens de in of krachtens de Auteurswet gestelde uitzonderingen, mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd,
opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm hetzij elektronisch, door
fotokopieën, of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteurs.
, De vraag op welke grond de dader in geval van samenloop aansprakelijk moet worden gesteld is
van belang omdat:
1. De vereisten voor aansprakelijkheid verschillen. Vereisten voor 6:74: de schade kan aan
de dader worden toegerekend, wat wil zeggen dat de dader geen beroep kan doen op
overmacht, want als sprake is van overmacht is sprake van een niet-toerekenbare
wanprestatie. Aansprakelijkheid o.g.v. 6:162 betekent geen sprake van een
rechtvaardigingsgrond, anders gaat het om een niet-toerekenbare aansprakelijkheid. In
contractuele rechtsverhoudingen kunnen andere vereisten worden overeengekomen
d.m.v. bijvoorbeeld exonoretiebedingen.
2. De personen en criteria bij aansprakelijkheid voor zaken, dieren en producten komen bij
een OD en toerekenbare tekortkoming niet altijd overeen.
3. Bij het vaststellen van de schade speelt de aard van de aansprakelijkheid een rol.
4. In beginsel rust de stelplicht en de bewijslast van de onrechtmatigheid op de eiser en het
beroep op de aanwezigheid van rechtvaardigingsgronden op de gedaagde. Wie stelt
moet bewijzen vormt een uitgangspunt (150 Rv), maar er zijn uitzonderingen bijv. 7:18
tweede lid (product na 6 maanden kapot), 6:188 (productaansprakelijkheid) en 6:195
(misleidende reclame). Jurisprudentie: als een OD of wanprestatie aan te merken
gedraging een specifiek gevaar ter zake van het ontstaan van de schade in het leven is
geroepen en dit risico zich vervolgens verwezenlijkt, is daarmee het causale verband
tussen die gedraging en de ontstane schade in beginsel gegeven.
Uitgangspunt bij samenloop van meer op zichzelf toepasselijke rechtsgronden is dat zij
cumulatief (stuk voor stuk tezamen) van toepassing zijn en dat, indien die rechtsgronden tot
verschillende rechtsgevolgen leiden die niet tegelijkertijd intreden, de eiser daaruit naar eigen
inzicht een keuze mag maken. Uitzondering:
1. Niet-nakoming van een verbintenis (6:74) → afzonderlijke regeling, tenzij de een
feitencomplex los van de contractuele verhouding als OD kan worden aangemerkt.
Let wel, de omvang van de aansprakelijkheid kan verschillen, doordat vanaf 6:95 soms naar de
“aard van de aansprakelijkheid” wordt verwezen. Zo wordt verdedigd dat de causale toerekening
(6:98) in beginsel, behoudend bijzondere gevallen zoals opzettelijke wanprestatie, is beperkt tot
de voorzienbare gevolgen van de tekortkoming, terwijl bij 6:162 een ruimere toerekening wordt
aanvaard.
O.g.v. een OD ontstaat een verbintenis tot schadevergoeding, waarbij de niet-nakoming van die
verbintenis wordt beheerd door 6:74. Zo is degene die de schadevergoeding uit OD niet nakomt
tevens aansprakelijk voor de schade die de eiser lijdt door die niet-nakoming.
Grondslag van de wettelijke aansprakelijkheid
Van oudsher is de aansprakelijkheid gekoppeld aan het rechtsbegrip schuld, maar dat verschuift
steeds meer naar de belangenafweging: bij wie dient de schade maatschappelijk gezien het
meest rechtvaardig/adequaat te worden neergelegd. Voorbeeld HR-jurisprudentie: een botsing
tussen een bestuurder van een motorvoertuig en een fietser waarbij de schuld bij de bestuurder
van het motorvoertuig wordt gelegd. Grondslag daarbij: belangenafwezig tussen enerzijds het
toevallige slachtoffer van de gevaren van gemotoriseerd verkeer en anderzijds het collectief van
tegen de uit deze gevaren voortkomende gevaren verzekerde automobilisten.
Ook de wetgever introduceert in toenemende mate nieuwe aansprakelijkheidsgronden waarbij
schuld als grondslag voor aansprakelijkheid grotendeels is losgelaten en de bescherming van het
slachtoffer vooropstaat, de zogenoemde risicoaansprakelijkheden. Daarbij speelt de
omstandigheid dat aansprakelijkheid voor een bepaald risico verzekerbaar is een belangrijke rol.
Verbintenissen kunnen slechts ontstaan indien dit uit de wet voortvloeit (6:1), waarbij het bestaan
van verbintenissen ontstaan door een rechtshandeling worden gerechtvaardigd doordat partijen
dat rechtsgevolg hebben beoogd en gewild (3:33). Daardoor sprake van een gesloten stelsel van
bronnen van verbintenissen. Echter, “uit de wet voortvloeien”, laat het ontstaan van
verbintenissen toe indien dit past in het stelsel van de wet en aansluit bij de wel in de wet
geregelde gevallen. Zo was ook het geval bij OD, die nu een eigen plaats in de wet heeft
gekregen.
Behoudens de in of krachtens de Auteurswet gestelde uitzonderingen, mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd,
opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm hetzij elektronisch, door
fotokopieën, of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteurs.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller AESAnouk. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.90. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
50064 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now