Samenvatting Filosofie
(De Leeuw & Kannekens, 2013)
Hoofdstuk 1 Ethiek (§1 t/m §5)
Ethiek is een bepaalde manier van naar de werkelijkheid kijken. Een verhaal kan op verschillende manieren benaderd
worden. Een ander woord voor benadering is optiek. Een optiek is de manier waarop je naar de werkelijkheid kijkt. Elke
optiek heeft een eigen aandachtsveld, bijvoorbeeld de juridische optiek heeft als aandachtsveld: het handelen volgens
de wettelijke regels. Met dezelfde optiek kun je verschillen in je mening of standpunten, ook wel visie genoemd.
Bijvoorbeeld wanneer we kijken naar een schilderij, hieruit volgt het volgende schema:
Optiek Visie Onderzoeksobject
•Visie student A
•Esthetische optiek •Visie student B •Schilderij
•Visie student C
De optiek die je inneemt, bepaalt wat je belangrijk vindt, dit zijn waarden.
Normen en waarden
het goede
Ethische optiek
Waarde: opvatting over wat uiteindelijk belangrijk en nastrevenswaardig is. (menswaardigheid)
Instrumentele waarden: iets wat je nastreeft, omdat je daarmee een
andere waarde realiseert.
Intrinsieke waarden: waardevol in zichzelf, zonder hoger doel.
Of een waarde intrinsiek of instrumenteel is, hangt van de persoon af. behoren (normatief)
Norm: een bepaalde gedragsregel. Collectieve, meer of minder bindende,
verwachtingen ten aanzien van het handelen of niet-handelen onder
doen (in de praktijk brengen)
bepaalde omstandigheden.
Komen voort uit waarden maar zijn niet hetzelfde
Gedragsregels of gedragsverwachtingen
Drie verschillende normen:
1. Relationele normen: gedragsverwachtingen over de omgang van mensen in de privésfeer (zoals gezin/vrienden).
2. Professionele normen: gedragsregels die gelden in bepaalde beroepsgroepen of in bepaalde organisaties.
3. Publieke normen: het gedrag van burgers tegenover andere burgers en de samenleving in zijn geheel.
Cultuur: het min of meer samenhangende geheel van voorstellingen, opvattingen, waarden en normen, die mensen zich
als lid van hun maatschappij door middel van leerprocessen hebben verworven, dat in hoge mate hun gedrag beïnvloedt
en waardoor zij zich onderscheiden van de leden van andere maatschappijen.
Ethische theorieën: een opvatting over wat uiteindelijk menswaardig is. Al kijken twee mensen beiden met ethische
optiek, dan nog hoeven ze niet dezelfde visie te hebben.
Er zijn drie ethische theorieën, je kunt deze toepassen op ethische vragen en vaak geven ze andere antwoorden:
1. Beginselethiek
Er zijn ethische beginselen die altijd gelden. Bijv. ‘als je kan, moet je mensen helpen’ en ‘je mag een ander geen
kwaad laten overkomen’. Nadruk op motief of intentie van de handeling. Kant (1724-1805) belangrijke denker.
2. Gevolgenethiek
Niet de bedoeling van de daad is belangrijk, maar de gevolgen. Kies de handeling die zoveel mogelijk goeds
oplevert voor iedereen. Er bestaan een drietal varianten in de gevolgenethiek:
Hedonisme (genot): streef naar genot, maar wel op de lange termijn en handel daarnaar.
Eudemonisme (geluk): mensen horen geluk na te streven, dus handel daarnaar.
(Sociaal) Utilisme (nut): streef naar nut, maak gebruik van morele balans. John Stuart Mill: nut voor de
gehele maatschappij. Ethiek als rekensom.
1
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller annevandentillaar. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.76. You're not tied to anything after your purchase.
