Summary
Samenvatting Embryologie - Hoofdstuk 1: Gametogenese
- Course
- Institution
Embryologie Hoofdstuk 1 - Gametogenese Volledig
[Show more]
Seller
Follow
lie07
Content preview
Inhoudstafel - EmbryologieHoofdstuk 1 – Gametogenese................................................................................................................5
Gametogenese = vorming van geslachtscellen/gameten........................................................................5
Doelstellingen.........................................................................................................................................5
Overzicht van de embryologie: verschillende stadia...............................................................................5
Onderscheid somatische cellen en kiemcellijn.......................................................................................5
Embryologische oorsprong van de kiemcellijn........................................................................................5
Vorming van eicel en zaadcel, voor en na de geboorte..........................................................................5
Meiose: genetische veranderingen bij vorming van geslachtscellen......................................................5
Indeling van het prenatale leven............................................................................................................5
1. De vrucht............................................................................................................................................5
Startpunt = versmelting mannelijke en vrouwelijke pronuclei na de bevruchting..................................5
1e week = vorming van blastocyst (1 kiemblad)......................................................................................5
2e week = implantatie embryo in baarmoederslijmvlies + vorming 2 kiembladen..................................5
3e week = vorming 3 kiembladen (gastrulatie)........................................................................................5
2. Embryo...............................................................................................................................................5
4de week – 8 weken.................................................................................................................................5
Differentiatie van de 3 kiembladen vorming weefels en organen..........................................................5
Vormverandering vorming 3D lichaam..................................................................................................5
3. Foetus.................................................................................................................................................5
9de week – 38 weken (266 dagen)...........................................................................................................5
Groei + maturatie...................................................................................................................................5
Kiembladen = aanleg van het feitelijke embryo......................................................................................5
Gastrulatie = ontwikkeling 3e kiemblad..................................................................................................5
266 dagen na de bevruchting = geboorte...............................................................................................5
1. Oorsprong van de geslachtscellen..................................................................................................6
Geslachtscellen of gameten................................................................................................................6
Soorten cellen.....................................................................................................................................6
Lichaamscellen of somatische cellen (soma = lichaam).....................................................................6
Verschillende generaties mensen in onafgebroken lijn met elkaar verbonden via gameten..............6
Gameten sterven niet, worden doorgegeven aan nageslacht............................................................6
Somatische cellen zullen vroeg of laat afsterven...............................................................................6
Vroeg in de ontwikkeling cellen apart zetten waaruit de gameten gevormd worden kiemcellijn
(germ line) link tussen de verschillende generaties...........................................................................6
Mutaties in kiemcellen liggen aan de basis van evolutie...................................................................6
,Verschil tussen somatische cellen en kiemcellen – voorbeeld............................................................6
Gentherapie........................................................................................................................................6
Somatische gentherapie.....................................................................................................................6
Genetische wijzigingen aanbrengen in bv. stamcellen van het beenmerg of in cellen van het
luchtwegenepitheel............................................................................................................................6
Wijzigingen zijn niet overerfbaar........................................................................................................6
Vergelijkbaar met transplantatie........................................................................................................6
Germinale gentherapie.......................................................................................................................6
Genetische wijzigingen in alle cellen van een embryo, inclusief de geslachtscellen...........................6
Wijzigingen zijn overerfbaar...............................................................................................................6
Momenteel verboden..........................................................................................................................6
Kanker en somatische mutaties..........................................................................................................6
Ontstaan kankercel (meerdere) mutaties ontstaan in 1 cel in genen betrokken in de controle van
o.a. celgroei en celdifferentiatie wegvallen controle = ontstaan kankercel ........................................6
Somatische mutaties, opgetreden tijdens het leven niet erfelijk .......................................................6
Fouten in kiemcellijn overerfbaar aangeboren, erfelijke voorbeschiktheid om (een bepaald type)
kanker te ontwikkelen, vaak op jonge leeftijd elke lichaamcel bevat al een mutatie waardoor de cel
al een stap gezet heeft in de richting van een kankercel.....................................................................6
Kanker is een genetische aandoening, maar meestal niet erfelijk......................................................6
Evolutie...............................................................................................................................................6
Geslachtscellen vormen brug tussen verschillende generaties...........................................................6
Nieuwe kenmerken ontstaan door mutaties enkel erfelijk als ze in de kiemcellijn aanwezig zijn ......6
Somatisch en gonadaal mosaicisme (zie genetica).............................................................................6
Embryologie start met de vorming van de gameten (geslachtscellen)...............................................7
Week 2 differentiatie van de kiemcellijn............................................................................................7
Vanaf de puberteit vorming rijpe geslachtscellen..............................................................................7
DNA onafhankelijk doorgegeven mutatie, genetische veranderingen,…............................................7
Zonder mutaties geen evolutie...........................................................................................................7
2. Vorming van de primitieve gonaden...............................................................................................7
Primordiale geslachtscellen (PGC)......................................................................................................7
Ontstaan in 2e week na de bevruchting..............................................................................................7
Ontstaan uit epiblast migreren nadien naar de wand van de dooierzak (caudaal) ............................7
Evolutie omwille van:..........................................................................................................................7
1. Bewaren totipotentie van de kiemcellen........................................................................................7
Somatische cellen differentiëren in allerlei weefsels en organen, o.i.v. signaalstoffen.......................7
Apart gezette kiemcellen buiten het eigenlijke embryo beschermen tegen differentiatie .................7
2. Beperken aantal mutaties in de kiemcellijn....................................................................................7
, Meer celdelingen = hoger risico op mutaties bij elke celdeling..........................................................7
PGC vroeg apart zetten aantal celdelingen nodig om kiemcellen te vormen, beperkt ......................7
PGC ontstaan niet in de toekomstige geslachtsklieren migreren vanuit de wand van de dooierzak
naar de geslachtsplooien tussen 4de en 6de week................................................................................7
Geslachtsplooien (gonadale plooien).................................................................................................7
Toekomstige geslachtsklieren.............................................................................................................7
In dorsale lichaamswand van het embryo..........................................................................................7
Op thoracaal niveau 10.......................................................................................................................7
Geslachtsstrengen (sex cords)............................................................................................................8
Gevormd in primitieve geslachtsklieren (= gonaden) primitief = nog niet ontwikkeld.......................8
Omgeven PGC.....................................................................................................................................8
Gevormd uit naburige structuren (zie hoofdstuk urogentiaal systeem)..............................................8
Regelen verdere ontwikkeling van de kiemcellen + leveren voedingsstoffen.....................................8
Ontwikkelen zich verschillend bij een mannelijk en vrouwelijk embryo (na 6 weken)........................8
Vrouwelijk embryo..............................................................................................................................8
Enkel de corticaal (cortex = schors) gelegen geslachtsstrengen blijven bestaan worden follikelcellen
............................................................................................................................................................8
Eisprong eicellen verlaten het ovarium langs de buitenzijde komen in buikholte terecht worden
opgepikt door de eileider...................................................................................................................8
Mannelijk embryo..............................................................................................................................8
SRY-gen enkel medullaire (medulla = merg) cellen blijven bestaan worden Sertoli en Leydig cellen 8
Zaadcellen afgevoerd via afvoerkanalen, restanten van een primitieve nier (mesonefros) die meer
lateraal van de gonaden ontwikkelt (zie hoofdstuk urogenitaal systeem)..........................................9
Kiemcellen blijven soms onderweg achter prolifereren ter plaatse tot een massa cellen (gezwel of
tumor) = wondergezwel of teratoma................................................................................................10
Klassieke plaats = thorax...................................................................................................................10
Kiemcellen = voorlopers van alle mogelijke lichaamscellen kunnen differentiëren tot alle celtypes
tumor bevat weefsels afkomstig van de 3 kiemlagen (tanden, haar, spierweefsel, klierweefsel,…). 10
Teratoma kan ook ontstaan uit een (voorloper van een) eicel in het ovarium..................................10
Teratoma soms in sacrococcygeale regio embryologische oorsprong = abnormale ontwikkeling van
restant van de eminentia caudalis....................................................................................................10
3. Gametogenese..............................................................................................................................10
Menopauze bepaalt door reserve aan follikels en aantal eicellen die tot rijping komen is
verwaarloosbaar snelheid van atresie en hoeveelheid die er aangelegd worden in het begin, gaan de
menopauze bepalen.............................................................................................................................16
Grootmoeder theorie kinderen hebben grotere overlevingskans als de grootouders ook voor hen
zorgen...................................................................................................................................................16
Heb ik het begrepen?...........................................................................................................................16
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lie07. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.09. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
48756 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now