Inleiding rechtswetenschap samenvatting
Hoorcollege 1: wat is recht?
Rechtspositiissme
Recht is een ierzasmeling ian regels die op basis ian de daarioor geldende procedures en beioegdheden
tot stand zijn gekosmen
Geldige regels zijn iolgens positiisten die regels die door beioegde instantes gezaghebbend zijn
iastgelegd
Dwingende ioorschrifenn regels hebben de aard ian beielen
In rechtsbronnen smoet geldend recht geïdenticeerd zijn op basis ian forsmele criteria
Recht en smoraal zijn niet onlossmakelijk smet elkaar ierbondenn slecht recht is dus ook geldend recht
Als de regels tot stand zijn gekosmen op basis ian de juiste procedure (door regering en Staten-Generaal)
dan iorsmen ze geldig recht
‘Dura lex sed lex’n het is een harde wet, smaar het is nu eensmaal de wet
Voordelen
- Rechtszekerheidn iedereen kan kennis nesmen ian het geldende recht
- Duidelijkheidn procedures bieden duidelijkheid oier wat geldend recht is
- Desmocratschn door wetgeier te aaniaarden tonen we respect
Nadeel
- Recht is sosms smanifest onrechtiaardig (in strijd smet hele belangrijke uniiersele principes)
Natuurrecht
Het positeie recht is in principe oniolledig gerealiseerde rechtiaardigheid
Iedereen die smet rede begifigd is, kan ioor zichzelf nagaan wat rechtiaardig of onrechtiaardig is
Vorsmelijke kensmerken zijn belangrijk osm te bepalen wat recht is, smaar inhoudelijke kensmerken ook
Recht en smoraal zijn hier dus wel onlossmakelijk ierbondenn heel slecht recht is geen recht
Aan de kwaliteit ian het 'positeie' recht smoeten bepaalde inhoudelijke eisen worden gesteld, beginselen
ian rechtiaardigheid
'Lex injusta non est lex'n een onrechtiaardige wet is geen wet
Recht bestaat niet alleen uit geschreien rechtsregels, smaar ook uit (rechts)beginselen en andere
ongeschreien rechtsbronnen
Wat recht is hangt onlossmakelijk sasmen smet wat het recht behoort te zijn
- Voordelenn kritsche toetsing ian het gepositieerde recht, breek bereik, desmocratsch
- Nadelenn nogal iaag (wat is rechtiaardig) en wanneer is recht niet smeer geldig?
Interactonissme
Recht is wat de rechtsgenoten in een bepaalde situate in het licht ian de bestaande regels als recht
eriaren
Rechtsregels zijn geen absolute norsmen, smaar richtlijnen ioor gedrag die ingeiuld smoeten worden
De osmstandigheden ian het geial zijn uitersmate belangrijk ioor de iniulling ian de regel -> denken uit de
casus
Centraaln interacte tussen smensen waarbij rechtsregels in het spel kosmen
Interesse in hoe het recht functoneert in de praktjk, daar krijgt het pas betekenis
Het recht kosmt tot uitdrukking in de smanier waarop smensen in een bepaalde situate en ianuit een
bepaald referentekader handelen en hun problesmen aanpakken
Rechtsregels en smorele oiertuigingen zijn wel belangrijk
- Voordeeln fexibel en toegespitst op osmstandigheden ian het geial, inspelen op smaatschappelijke
ieranderingen, aandacht ioor rechtiaardigheid, smogelijk osm inhoud ian het recht te toetsen
, - Nadeeln iaag, geen iaste inhoud, te relatiistsch
Verschil tussen natuurrecht en interactonissme
- Natuurrechtn recht smoet objecteie – buiten het recht bestaande – norsmen belichasmen
- Interactonissmen rechtsnorsmen krijgen betekenis ianuit de sasmenleiing, en worden ingeiuld op basis ian
opiatngen die op een bepaalde plaats en op een bepaald smosment als belangrijk worden eriaren
Hoorcollege 2: rechtsbronnen en de trias politica
- Rechtsbronn de bronnen waar rechtsregels uit ioortiloeien en in te iinden zijn -> wet, ierdrag, gewoonte,
jurisprudente, rechtsbeginselen
- Geldingsbronn regels die uit geldingsbronnen ioortiloeien, zijn osm die reden in principe gelden recht
- Erkenningsregeln regels die bi. uit een ierdrag ioortiloeien zijn rechtsregels -> de erkenningsregel smaakt het
ierdrag dus tot een rechtsbron; norsmen zijn enkel rechtsnorsmen indien ze door een erkenningsregel als zodanig
zijn aangewezen
- Kenbronnenn ruisme ierzasmeling die zowel weten, ierdragen, en jurisprudente osmiat als de uitleg daarian in
de juridische iakliteratuur
Recht is een ierzasmeling ian algesmeen geldende regels die op basis ian de daardoor geldende procedures tot
stand zijn gekosmen -> positiistsche deinite osmdat je denkt ianuit een beioegdheid, procedure, het staat
allesmaal geschreien
Weten in forsmele zinn regels die zijn gesmaakt door de Staten-Generaal en de regering (forsmele wetgeier – art. 81
GW). Weten in smaterille zinn de aard ian de rechtsregel bepaald of we deze een wet kunnen noesmen; een
algesmeen bindend ioor schrif dat beioegd tot stand is gekosmen. Veel weten in forsmele zin zijn ook weten in
smaterille zin. Dus algesmeen, beioegd gezag en externe werking.
3 soorten confictregels (in het geial als 2 regelingen smet elkaar in strijd zijn, welk recht smoet worden toegepast)n
Lex Superiorn wanneer een lagere regel in strijd is smet een hogere regel dan smoet de lagere regel buiten
toepassing blijien
Lex Specialisn wanneer een algesmene regel in strijd is smet een speciieke regel dan gaat de speciieke
regeling ioor
Lex Posteriorn bij een confict ian een oudere en een jongere regeling gaat de jongere ioor
Het rechtssysteesm in Nederland heef een open karakter. Dit wil zeggen dat recht ian internatonale oorsprong
heef toegang tot onze rechtsorde. Dit kan gaan iia een ierdrag en besluiten ian iolkenrechtelijke organisates.
Rechtsbronnen
Verdragen
Wetn een wet smoet een algesmeen bindend ioorschrif (AVV) zijn
o Het geldt ioor iedereen
o Het geldt oieral (territoriusm)
o Gesmaakt door een beioegd orgaan -> hierdoor ontstaan de waarborgenn
1. Rechtszekerheid
2. Eenheid
3. Gelijkheidn norsm geldt ioor iedereen
4. D.L. (desmocratsche legitsmate)
Jurisprudente
Gewoonten een gewoonte wordt gezien als een geldige rechtsnorsm wanneer wij de regel ioor de rechter
kunnen ioorleggen. Er smoeten bepaalde rechtsgeiolgen aan ierbonden zijn wanneer je de gewoonte niet
naleef
Rechtsbeginselen
Doctrinen ierzasmeling ian geleerde teksten door professoren geschreien die uitleg en hun interpretate
geien aan bepaalde wetennrechtspraak
Besluiten iolkenrechtelijke organisates
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller britt_heijligers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.75. You're not tied to anything after your purchase.