H3: Prijsvorming
• Markt: geheel van de vraag en het aanbod van een bepaald goed
- Zowel fysieke markten, deelplatformen (vb Uber), veilingsites, …
• Marktvorm: hoe een markt georganiseerd is
4 kenmerken:
- Aantal marktpartijen (vragers, aanbieders)
één, weinig of veel
- Doorzichtigheid/volkomenheid/transparantie
volkomen, transparant: alle partijen zijn op de hoogte van alle
marktelementen
onvolkomen: partijen beschikken niet over nodige informatie
- Toetredingsmogelijkheden
vrij/open: vragers en aanbieders kunnen vrij toe en uittreden
beperkt
- Mate van productdifferentiatie
Homogeen
Heterogeen
1
,VOLKOMEN CONCURRENTIE
• Kenmerken
- Veel vragers en aanbieders
- Markt is volkomen doorzichtig of transparant
- De markt is voor iedereen toegankelijk
- Men verhandelt een homogeen product
• Producent is ….
- Hoeveelheidsaanpasser (prijsnemer) ondernemer kan geen invloed
uitoefenen op de verkoopprijs, enkel reageren door geproduceerde
hoeveelheid aan te passen
• Basismodel voor economische analyse
- Komt in realiteit echter niet zo vaak voor
Prijzen komen tot stand door wisselwerking vraag en aanbod
Er ontstaat slechts één prijs = evenwichtsprijs of marktprijs
- De prijs waarbij aangeboden en gevraagde hoeveelheid met elkaar
overeenstemmen
- Qv = Qa (evenwichtsvoorwaarde)
Markt in rust (= in evenwicht)
Marktevenwicht
,Verandering evenwichtsprijs
Verschuiving vraagcurve
Oorzaken
Inkomensverandering
Preferentiewijziging van de consument
Prijzen van andere goederen wijzigen
Het aantal vragers wijzigt
Verschuiving vraagcurve naar links
Oorzaken:
Inkomen daalt
Voorkeur stijgt
Substitutiegoed wordt goedkoper
Complementair goed wordt duurder
Aantal vragers neemt af
Evenwichtshoeveelheid daalt
Verschuiving aanbodcurve
Oorzaken:
Productiviteit
Prijzen van productiefactoren
Aantal aanbieders
Verschuiving aanbodcurve naar rechts
Oorzaken:
Productiviteit stijgt
Prijzen van productiefactoren dalen
Aantal aanbieders stijgen
Evenwichtshoeveelheid stijgt
Ingrijpen overheid prijsvorming
Maximumprijs opstellen (beschermt de consument tegen te hoge prijzen)
Verstoort marktevenwicht
Leidt tot een vraagoverschot
Oplossen:
- Vraag doen dalen:
Substitueerbare goederen stimuleren
Complementaire goederen
ontmoedigen
- Aanbod doen stijgen:
Aanmoedigen meer produceren
Invoeren doen stijgen
ONVOLKOMEN CONCURRENTIE
“meer realistische concurrentievormen”
in praktijk niet veel vragers en aanbieders door fusies en overnames
(slechts enkele producenten die veel producten aanbieden)
Toetreding moeilijk
Hoge investeringsbedragen
Heterogeen product
Productdifferentiatie (kwaliteitsverschillen, verscheidenheid aanbod,..)
Directe invloed op prijs
1. Monopolie
Kenmerken
• 1 aanbieder prijszetter
- Op KT
- Geen onbeperkte economische machtspositie
• Veel vragers
• Ondoorzichtige markt
• Beperkte toetreding
• Homogene goederen
Soorten
Overheids- of wettelijk monopolie
o Overheid neemt productie in handen
o NMBS, ECB, notaris
Feitelijk monopolie
o Alle concurrenten uit markt dringen
o Apple, microsoft, aspirine
Natuurlijk monopolie
o Als enige beschikken over bepaalde grondstoffen
o Op 1 plaats verkrijgbaar
o Bv diamantmijnen in Zuid-Afrika
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller okedeveleer. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.26. You're not tied to anything after your purchase.