Aantekeningen GS
Hoofdstuk 8 De tijd van burgers en stoommachines
§1 De industriële revolutie
Kenm. Aspect: De industriële revolutie die in de westerse wereld de basis legde
voor een industriële samenleving.
De industriële revolutie (IR)heeft veel gevolgen. Deze leiden tot:
- Nieuwe opvattingen (§2)
- Democratisering (§3)
- Feminisme (§4)
- Grote verschil tussen arm en rijk (§5)
- Modern imperialisme (§6)
De IR is eigenlijk een fout woord. Het ging over veel meer dan alleen industrie, nl;
industrie, agrarisch, vervoer, communicatie.
Ook revolutie wordt niet goed gebruikt. Een revolutie duit duidt op een snelle
verandering (maar de IR duurt een eeuw). Desondanks is dit begrip zo ingeburgerd,
dat we het toch maar gebruiken.
De IR begint in ENG (ca. 1650)
- Ze hebben veel grondstoffen
- Ze hebben veel kapitaal
- Ze hebben overschot van landarbeiders
Door de overstap op veeteelt ontstaat er werkloosheid op het platteland,
en trekken mensen naar de stad.
De bevolking groeit, en de textielnijverheid heeft een paar nieuwe uitvindingen
- Spinning Jenny Spinnewiel voor 8 draden tegelijk
- Snelschietspoel John Kay
Bedrijven gingen zich aan rivieren vestigen vanwege toepassing van
waterkracht (waterrad)
- Stoommachine James Watt
* mijnbouwrevolutie; water uit de mijnen pompen
* vervoersrevolutie; stoomschepen en -treinen
§2 Politiek-maatschappelijke stromingen
Kenm. Aspect: De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: nationalisme,
liberalisme, socialisme, confessionalisme, feminisme.
Liberalisme – vrijheid
Individu hoort vrij te zijn; - zelf keuzes maken
- zelf godsdienst bepalen
- vrijheid van meningsuiting
- geen censuur
Ondernemersklasse, eisen een vrije markt (A. Smith: weinig
overheidsingrijpen, de “invisable hand” zorgt ervoor dat het in de vrije
markteconomie toch goed komt via werking van de wet van vraag en aanbod)
1/8
, Aantekeningen GS
Hoofdstuk 8 De tijd van burgers en stoommachines
Voor een democratie voor (rijke) burgers (de bourgeoisie). De burgers moeten kennis
en opleiding hebben.
Liberalen waren voor het idee van de overheid als Nachtwaker; de overheid
zorgt alleen voor veiligheid, leger en politie.
Liberalen werken tijdelijk samen met nationalisten, omdat nationalisten voor vrijheid
van een volk waren.
Nationalisme – eigen volk eerst: 2 soorten:
1). Wij zijn beter dan de andere (chauvinisme)
2). Als volk willen we een eigen staat.
Groeit in Duitse staten (52 staten) vanaf de tijd van Naoleon
Pruisen is de motor achter de eenwording van DLD. Ze hadden veel concurrentie
van Oostenrijk.
Strijd om hegemonie in de Duitse Bond tussen Oostenrijk en Pruisen. Pruisen wint in
1867
Otto van Bismarck (geslepen vos), was de grote man achter de Duitse eenwording.
Voert sociale wetten in, maar verbiedt de SPD.
1871 Duits keizerrijk wordt uitgeroepen in Versailles.
1910 Dld is de grootste industrieproducent van staal.
Dld heeft geen koloniën, maar willen deze wel graag hebben.
Bismarck overlegt veel met GB
1871 Keizer Willem I
1888 Keizer Willem II. Wil alles zelf regelen, zonder overleg
Ontslaat Bismarck
Italië
Koning Victor Emanuel van Piëmont-Sardinië wil Italiaanse eenwording.
Garibaldi (vrijheidsstrijder) zorgt voor de Italiaanse eenwording.
De kerkelijke staat wordt niet ingenomen, want Fr beschermt het.
1871 Kerkelijke staat wordt ingenomen en de Italiaanse eenwording is een feit.
Socialisme – voor de burgers, zij willen een overheid, die veel ingrijpt om de
zwakkeren te beschermen.
1). Communisme via revolutie aan de macht
Karl Marx Communistisch manifest
Das Kapitaal
2). Sociaal democraten via verkiezingen aan de macht
Ze noemen zich allebei socialisten.
Het denken van de mens wordt bepaald door de omstandigheden waar je in leeft.
Belangrijkste factor is de economische omstandigheid. Denken dat er een
communistische staat komt waarbij iedereen gelijk en gelukkig is.
2/8
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jocee. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.91. You're not tied to anything after your purchase.