Hoofdstuk 9 “Wereldoorlogen”
Tijdvak
Eerste helft 20ste eeuw
1914-1918 Eerste Wereldoorlog→ ook landen buiten Europa betrokken bij de oorlog.
1918-1939 Interbellum→ periode tussen de twee wereldoorlogen.
Jaren 1920→ roaring twenties→ economische bloei in VS en delen van Europa
Jaren 1930→ crisistijd of crisisjaren→ verarming en werkeloosheid
1939-1945→ Tweede Wereldoorlog
Wereld
Eerste helft 20ste eeuw
Europese koloniale mogendheden bereikten hun grootste omvang.
Na WO I→ Frankrijk en Engeland bestuurden ook landen in het Midden-Oosten, die het Osmaanse rijk
na WO I waren kwijtgeraakt.
Canada, Australië en Nieuw-Zeeland→ voormalige koloniën van Engeland→ lid van het Britse
Gemenebest.
Imperialisme ook buiten Europa
VS→ 1898→ Filippijnen en Hawaï
Japan →1905 Korea
Japan sterke agressieve mogendheid→ 1936 inval in China→ begin veroveringen in Azië
December 1941→ Japan valt Pearl Harbor aan→ VS verklaarden oorlog aan Japan→ WO II nu
uitgebreid naar Oost-Azië en de Stille Oceaan.
Door WO II
- Europa verzwakt
- VS→ hadden zich ontwikkeld tot sterkste economische, politieke en militaire wereldmacht.
- Dekolonisatie
Europa
1917→ Russische Revolutie→tsarenrijk verdwijnt→ Sovjet Unie→ eerste communistische land ter
wereld.
Na WO I → Oostenrijks-Hongaarse rijk valt uiteen→ ontstaan van een aantal onafhankelijke staten
(Hongarije, Tsjecho-Slowakije, Oostenrijk, Joegoslavië, Albanië).
In voormalig Russisch rijk ontstonden na WO I ook een aantal onafhankelijke staten ( Estland, Letland,
Litouwen, Finland, Polen)
1921→ Ierland onafhankelijk
1922→ Kemal Atatürk stichtte republiek Turkije→ modernisering en verwestering
SU→ onder Stalin→ snelle industrialisatie
→ Tijdens WO II verovering Baltische staten.
Nederland
WO I→ Nederland Neutraal
Interbellum.
- Nederland; Verzuiling gaat verder.
- Confessionelen beheersten de politiek→ Colijn (ARP) leidde vijf kabinetten.
- Liberalen teruggevallen na invoering algemeen kiesrecht 1917.
- Socialisten gewantrouwd na mislukte revolutiepoging van Troelstra in 1918
- 10 mei 1940 Duitsers vallen Nederland binnen.
, 9.1 Eerste Wereldoorlog
Aanleiding; Moord op aartshertog Frans-Ferdinand, troonopvolger van Oostenrijk-Hongarije, door
Servische Nationalisten( door de Servische student Princip, lid van de nationalistische beweging de
“Zwarte Hand”).
Oostenrijk; stuurt ultimatum, Servië moest onderzoek starten naar moordenaars. Servië weigerde.
28 juni 1914: Oostenrijk-Hongarije verklaart oorlog aan Servië.
Oorzaken Eerste Wereldoorlog
1. Nationalisme.(voorliefde voor eigen land en volk + een volk wil een eigen staat bijv op de Balkan of
de Polen, Tsjechen enz.).)
19e eeuw: Nationalisme enorm toegenomen.
Slavische volken op de Balkan wilden eigen staat→ Veel Slavische volken vielen onder Oostenrijk-
Hongarije.
Slavische nationalisten kregen steun van onafhankelijk Servië en Servië kreeg weer steun van
Rusland.
Duitsland probeerde meer invloed te krijgen in de wereld.
2. Modern imperialisme
Duitsland wilde net als Engeland en Frankrijk een koloniale macht zijn; Duitsland was laat aan
industrialisatie begonnen en de Duitse staten waren pas in 1971 het Duitse keizerrijk gaan vormen.
Keizer Wilhelm II eiste voor het Duitse rijk “haar plaats onder de zon” op. Er waren echter weinig
gebieden over voor de Duitse kolonisatie Engeland wilde in Afrika een verbinding tot stand brengen
van noord naar zuid: de Kaap-Caïro verbinding; Frankrijk wilde van West- naar Oost-Afrika. Dit leidde
tot een botsing met Engeland: het Fasjoda-incident, waar Engeland won.
3. Bondgenootschappen
Eind 19e eeuw→ ontstaan veel bondgenootschappen→ bij conflicten zouden ze elkaar steunen.
1882→ Triple Alliantie(ook wel Centralen): Duitsland, Oostenrijk-Hongarije en Italië
1907→ Triple Entente: Frankrijk, Rusland en Engeland.
In 1914 sleepte het ene land het andere land mee in de oorlog.
Oostenrijk-Hongarije verklaarde oorlog aan Servië.
Oostenrijk kreeg steun van Duitsland.
Servië kreeg steun van Rusland.
Duitsland viel België en Frankrijk aan.
Engeland verklaarde de oorlog aan Duitsland.
Italie liep over naar de Triple Entente na de toezegging dat zij gebieden van Oostenrijk zou krijgen.
4. Militarisme
De grote mogendheden vonden een groot sterk leger belangrijk om hun macht en invloed veilig te
stellen.
5. Wapenwedloop
Iedere grote mogendheid had een enorm leger dat werd bewapend met steeds betere en dodelijker
wapens.
Oorlogsvoering
1.Oorlog vooral in Europa gevochten.
Westfront→ België en Frankrijk
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jocee. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.91. You're not tied to anything after your purchase.