Summary
Samenvatting Koude oorlog
- Course
- Level
Samenvatting van examen onderwerp: de koude oorlog. Alle deelvragen worden uitgewerkt.
[Show more]
Seller
Follow
jocee
Reviews received
Content preview
De Koude Oorlog 1945-19914 Hoofdvragen:
• Waardoor raakte Europa verdeeld in twee ideologische blokken en waardoor
groeide de spanning tussen deze blokken 1945-1955?
• Waardoor raakte Azië betrokken bij de Koude Oorlog en groeide de spanning tussen
beide blokken in Azië en Afrika, 1949-1975?
• Waardoor liep de Koude Oorlog op kritieke momenten niet uit op een directe militaire
confrontatie tussen beide grootmachten, 1955-1963?
• Waardoor namen de spanningen tussen Oost en West af, 1963-1991?
Inleiding
Wat is de Koude Oorlog?
De toestand van permanente spanning tussen de SU en de VS en hun bondgenoten van
1945 tot 1991, waarin veel conflicten en oorlogen voorkwamen; er was echter geen sprake
van een rechtstreekse oorlog tussen de VS en de Su.
Wanneer is de Koude Oorlog begonnen?
Volgens sommige historici meteen in 1917 na de oktoberrevolutie, toen de Bolsjewiki / de
communisten de macht grepen. Tijdens de burgeroorlog (1918-1921) hielpen Amerikaanse
en Japanse legereenheden enkele legers van de Witten, waardoor de Russen een groot
wantrouwen kregen tegenover het Westen. Anderzijds zorgde de oprichting van de
Komintern (Kommunistische Internationale van alle communistische partijen o.l.v. de CPSU)
voor een permanente angst voor een wereldrevoluitie onder de regeringen van de Westerse
landen.
Andere historici nemen het niet-aanvalspact tussen Stalin en Hitler in 1939 als start van
de Koude Oorlog, maar na operatie Barbarossa sloot de SU zich aan bij de Geallieerden.
Vanaf het einde van WO II was er sprake van een oplopende spanning tussen de SU en de
VS, uitmondend in Fultonspeech van Churchill van maart 1946. De meeste historici
nemen 1945 als beginpunt van de Koude Oorlog, waarbij de Fultonspeech de breuk tussen
Oost en West markeert.
De schuldvraag: Wie veroorzaakte de Koude Oorlog?
Bij West-Europese historici zijn er globaal 3 theorieën:
• De orthodoxe visie: De SU is begonnen (en omgekeerd in de SU zei men
nauurlijk de VS is begonnen);
• De revisionistische visie: onder invloed van het Amerikaanse optreden in
Vietnam begon men twijfels te krijgen over het optreden van de VS, direct na
WO II: was dit net zo agressief geweest als in Vietnam? Veel van de historici die
deze theorie omhelsden wezen nu dus de VS aan als hoofdschuldige;
• De belangrijkste theorie vanaf ca. 1980 was, dat –waar 2 vechten- er ook 2
schuld hebben; dus zowel de VS als de SU zijn medeverantwoordelijk voor de
Koude Oorlog.
Belangrijk hierbij is, dat je zowel met een “Westerse of een Russische bril” naar
allerlei conflicten kunt kijken
,Vijandbeeld van de VS: zij zag de SU als een land dat de wereldvrede bedreigde omdat de
SU een wereldrevolutie wilde en
allerlei landen onder haar
invloedsfeer wilde brengen:
• De SU wilde overal een einde
maken aan de democratie en
een communistische
staatsvorm invoeren;
• De SU wilde overal het
kapitalisme vervangen door
een planeconomie, gerund
door de staat;
• De SU wilde overal de
individuele vrijheden
beperken;
• De SU hielp in alle westerse
landen de communistische
partijen om daar de
democratie te vernietigen
Vijandbeeld van de SU: De SU zag de VS als een agressieve mogendheid die overal
invloed wilde uitoefenen onder het mom van democratie en het kapitalisme wilde hebben.
• De VS wilde overal het communisme uitroeien, ook al was dat een vrije keuze van het
volk;
• De VS wilde overal een vrije markt hebben, zodat de kapitalistische bedrijven hun
gang konden gaan;
• De VS probeerde overal afzetmarkten en grondstoffen te verwerven door het
uitbreiden van politieke en economische macht in de hele wereld.
Hoofdvraag 1:
Kenmerkende aspecten bij hoofdvraag 1: Waardoor raakte Europa verdeeld in twee
ideologische blokken en waardoor groeide de spanning tussen deze blokken 1945-
1955?
• De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van massa-
organisatie.
• Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en
fascisme/nationaal-socialisme.
• Het voeren van twee wereldoorlogen.
• Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door massavernietigingswapens en
de betrokkenheid van de burgerbevolking bij de oorlogvoering (bijv de atoombom op
Hiroshima).
• De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een
wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog (bijv.
Marshallplan en McCarthyisme).
• De eenwording van Europa.
, Februari 1945: de Conferentie van Jalta (op de Krim). Omdat de oorlog tegen Duitsland en
Japan nog in volle gang was, werden er alleen afspraken in hoofdlijnen gemaakt:
Aanwezigen: Stalin, Churchill & (een zieke) Roosevelt.
Wat betreft Duitsland werd het volgende besloten:
• Denazificatie van Duitsland (het aanpakken en vervolgen van Duitse
oorlogsmisdadigers);
• De verdeling van Duitsland (en Berlijn) in 4 bezettingszones (Engels, amerikaans,
Frans en Russisch deel);
• Duitsland moest een democratische staat worden;
• Duitsland moest herstelbetalingen voldoen;
Daarnaast :
• Rusland eiste veilige grenzen;
• Rusland eiste bevriende regeringen in de buurlanden;
• In deze landen zouden binnen en jaar vrije verkiezingen gehouden worden
• Rusland beloofde 3 maanden na het veroveren van Duitsland Japan aan te vallen (dit
hield dus in: 8 aug 1945).
Juni/juli 1945: De conferentie van Potsdam (vlakbij Berlijn):
Op deze conferentie waren aanwezig: Harry Truman, (die de inmiddels overleden Roosevelt
verving), Churchill/Attlee (tijdens de conferentie verloor Churchill de verkiezingen en werd
vervangen door de Attlee van de Labourparty) en Stalin.
De sfeer was heel anders:
• Inmiddels was Duitsland verslagen en begon de strijd om invloedsferen in Oost-
europa;
• Truman was fel anticommunistisch en wantrouwde Stalin; Roosevelt koesterde de
wens om een nieuwe internationale vredesorganisatie (de VN) op te richten,
waarvoor de medewerking van de SU noodzakelijk was en Roosevelt was dus bereid
concessies te doen aan Stalin;
• Churchill, die een groot voorstander was van de verdeling van Europa in
invloedsferen, was vervangen door de principiëlere Attlee, waardoor het moeilijker
werd om met Stalin afspraken te maken.
Vervolg conferentie van Potsdam; nu Duitsland verslagen was, moest men tot concrete
afspraken komen, maar vanwege de verdeeldheid lukte dit maar ten dele:
• Duitsland werd nu concreet opgedeeld in 4 zones, waarbij een vrij verkeer tussen de
zones mogelijk was; wel zou Duitsland als een economische eenheid beschouwd
worden;
• Denazificatie: de belangrijkste nazileiders zouden in Neurenberg berecht worden,
de rest mag het per bezettingszone zelf bepalen, waarbij Rusland het zeer grondig
aanpakte en de Engelsen & Amerikanen niet echt gingen vervolgen;
• Herstelbetalingen: per zone zelf bepalen, waarbij Rusland erg veel eisteen
Engeland & Amerika vrij weinig eisten, omdat zij vreesden dat het
democratiseringsproces anders niet van de grond zou komen (een herhaling van
Versailles?);
• Vorming van democratische staten, waarbij Stalin volsdemocratieën wilde en de
andere leiders persé vrije verkiezingen wilden; deze verkiezingen komen er
uiteindelijk wel maar Stalin verbood enkele partijen;
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jocee. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.15. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
82191 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now