Jeugdrecht
Hoofdstuk 1 Inleiding rond het ontstaan van de jeugdbescherming in
België
• NU: rechten van Kinderen/Jongeren zijn gewaarborgd.
• Geen evidente zaak want eerste beschermingswet pas in 1912. Maar hier sprak men
nog steeds van KINDERbeschermingswet, pas vanaf 1965 sprak men van
JEUGDbeschermingswet
• Categoriaal beleid (scheiding tussen kind en volwassene met betrekking tot recht) is
recent
• Cultuur wordt overgedragen door twee processen
1) Proces van socialisatie: opvoeding door verinnerlijken van waarden en normen
die in de maatschappij aanwezig zijn
2) Proces van sociale controle zowel formeel (politie, rechtbank, strafwet) als
informeel (ouders, groepen mensen) : straffen en bestraffen indien de norm van
de maatschappij niet wordt nageleefd
• Processen zorgen voor evolutie, evolutie in bv nieuwe wetten zoals de Wet op de
Kinderbescherming in 1912
• Belang van Verlichting met opkomst van wetenschappen zoals criminologie,
penologie, psychologie => boost gegeven aan het categoriaal beleid (kind niet meer
als mini-volwassene zien)
1) Ontstaan van een categoriaal beleid
1
,1.1 Evolutie van de socialisatie
Twee soorten om naar de geschiedenis te kijken
1) Chronocentrisme = vertrekt vanuit het nu en gaat steeds verder naar het verleden
2) Geschiedschrijving = van het verleden naar nu
Wij gebruiken geschiedschrijving, alle zaken meenemen en niks achterwege laten
o Kinderen worden eeuwen beschouwd als een ‘volwassene’ met hier en daar
uitzonderingen
o Recente sociale constructie
o Verlichting is bepalend voor het categoriaal beleid,
o Nog-niet positie: nog-niet verantwoordelijk, nog-niet zelfstandig…
o Weten nog niet het verschil tussen goed en kwaad
o Het kind is de toekomst, vooruitgang, ratio staan centraal
o 2 mensbeelden in Verlichting:
o Volwassene: kent zijn lot, weten waar ze naartoe willen
o Kind: kneedbaar, maakbaar, evolueerbaar
1.1.1 Geen kindbeeld
o Tot 7 jaar beschouwd als een last, ding; geen anticonceptiemiddelen dus
elk jaar een kind, belangrijkste was overleven en eten
o Ervoor praktijken die aantonen dat er geen belang gehecht wordt aan
kinderen
o Afwezig kindbeeld in Oudheid: kleine volwassenen
o Achterlaten van kinderen (meisjes en kinderen met beperkingen
eerst)
o Meisjes bron van alle kwaad, want zij zorgden voor de kinderen,
jongens ingezet voor het arbeidsproces
o Offeren aan Godheid = God was de oorzaak van alles
o Als afval weggooien op de mesthoop
o Ook recentelijk (17de – 18de eeuw) geen kindbeeld
2
, Hogere klasse schakelde voedsters in dus weinig aandacht
en hoge kindersterfte of was dit omgekeerd?
Praktijken die nu heden ten dag in onze ogen barbaars
overkomen
o Onhygiënische omstandigheden, geen voorbehoedsmiddelen, ziektes
leidden tot hoge kindersterfte en dus geen aandacht
o Meisjes waren minder waard en dit zal zich verder manifesteren doorheen
de geschiedenis
o Vanaf 7 jaar als volwassene beschouwd in alle aspecten van het sociale
leven
o Jongens vertoefden in leerscholen
o Meisjes bleven thuis om het huishouden te leren
1.1.1 Een aanzet tot een kindbeeld
o 16de eeuw licht onderscheid die zich vooral manifesteerde bij de jongens
uit de hogere klasse (eerst jongens van hoge klassen, daarna lage klasse en
daarna pas de meisjes)
o Vertoefden in scholen om kennis te vergaren
o Mensbeelden ontstonden
o Romantici = kind is inherent goed maar de invloed van buitenaf
beïnvloedt het kind negatief
o Moralisten = kind is slecht geboren en de opvoeding moet het kind
goed maken
o Verlichtingsperiode is cruciaal (kenmerken van kind werden hier pas
herkend!)
o Aanzet tot categoriaal beleid met 2 mensbeelden (zie supra)
o Sociogenese (op grond van maatschappelijke verschuivingen een
onderscheid maken tussen kind en volwassene) en psychogenese
(bepaalde psychische kenmerken die toegeschreven worden aan
kinderen omwille van die veranderingen
o Ontstaan van verschillende fases binnen het kind-zijn
o Ontstaan van eigen afdelingen binnen de wetenschappen zoals
pediatrie
o Ontstaan van kinderwetten
Verbod op kinderarbeid
3
, Wet op leerplicht
MAAR ouders waren hier niet mee gebaat aangezien er dan
minder inkomen was maar ook de fabrieken niet want zij
hadden minder werkkrachten
= soort inbreuk want de overheid zei wat en hoe zij het
moesten doen
1.1.1 Huidig kindbeeld
o Krachtig persoon met eigen mogelijkheden (en kijkt niet nr de
beperkingen)
o Kijken naar het ‘kunnen’
o Verschillende ontwikkelingsfases met eigen mogelijkheden en
beperkingen
o Fases van kinderen/jongeren verschillen kwalitatief van volwassenen
Vb K werken met fantasie, V werken abstract; K mogen nog veel fouten
maken, V niet; K werken nog niet, V wel
o Afsluiten van volwassenwereld
1.1 Evolutie van de sociale controle
o Gaat over bestraffing
o Geen onderscheid volwassene/kind
o Uitzonderlijk door pater familias en Godheid (willekeurig!)
o Verlichting brengt terug soelaas (troost)
1.1.1 Vroege tijden
o Oud-Romeins recht: wet der XII tafelen
o Uitzondering mbt onmondigen
o Onderscheid opzettelijke en onopzettelijke daden
= oordeel des onderscheids = verschil zien tss goed en
kwaad
o Klassieke tijdvak
o Geslachtsrijpheid (onmondigheid proberen te definiëren
hiermee)
o Oordeel des onderscheid cfr. huidig strafrecht (bv sluwheid
waarmee kinderen de feiten plegen)
o Val RR
o Elk volk/stam eigen gewoontes, pater familias bepaalde of er een
onderscheid was tss volwassene en kind
de
o 11 eeuw
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller paulienvanparys2. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.44. You're not tied to anything after your purchase.