Samenvatting Geschiedenis, HAVO/VWO,
Memo 1B (exemplaar uit 2019) isbn 9789402045475 -
Hoofstuk 6 Nieuwe ideeën, nieuwe werelden
Tijd van de ontdekkers en hervormers -
Paragraaf 6.1 t/m 6.4 (Een nieuwe kunst, de nieuwe mentaliteit, de ontdekkingsreizen, het einde van de Amerikaanse culturen)
Samenvatting Geschiedenis
HAVO/VWO
Memo 1B (exemplaar uit 2019) isbn 9789402045475
Hoofstuk 6 Nieuwe ideeën, nieuwe werelden
Tijd van de ontdekkers en hervormers
Paragraaf 6.1 t/m 6.4 (Een nieuwe kunst, de nieuwe mentaliteit, de
ontdekkingsreizen, het einde van de Amerikaanse culturen)
§6.1 Een nieuwe kunst
Renaissance De cultuur in de overgangsperiode van middeleeuwen naar
vroegmoderne tijd. In deze tijd (1300-1600) keek men met een nieuwe
blik naar de oudheid en kwam de mens centraal te staan. Renaissance
betekent letterlijk ‘wedergeboorte’ (van de oudheid).
Vroegmoderne tijd De periode van de 16e tot en met de 18e eeuw.
Verklaar waarom de Dit kun je verklaren door:
renaissance opkwam in • Noord-Italië had enorm geprofiteerd van de opbloeiende handel.
Italië. • Daardoor werden de koophandelaren erg rijk en machtig. Dit wilde ze
ook laten zien met kunst en architectuur.
• Daarbij keken ze terug naar de oude indrukwekkende cultuur van de
Romeinen. Ook al waren veel gebouwen en kunstwerken uit die tijd
verdwenen of beschadigd in de middeleeuwen.
• Zo ontstond een nieuwe cultuur gebaseerd op de oudheid.
Leg uit waarom het De mensen uit de renaissance hadden een duidelijk oordeel over de
begrip ‘renaissance’ laat middeleeuwen dit kun je zo uitleggen:
zien hoe men in die tijd • Rond 1500 begonnen geleerden te beseffen dat de opkomst van deze
over de middeleeuwen nieuwe cultuur een belangrijke verandering was.
dacht. • Vanaf 1550 gingen zij hun eigen tijd daarom aanduiden als
‘renaissance’.
• De periode tussen henzelf en de oudheid wilden ze zo snel mogelijk
vergeten. Die noemden ze weinig respectvol ‘de tussentijd’,
‘middeleeuwen’, ‘de tijd der schaduwen’ of zelfs ‘de smerige
middentijd’.
• De kunst uit de middeleeuwen vonden ze stijf en niet levens echt.
Anatomie De leer van de bouw van het (menselijk) lichaam.
Perspectief Een techniek waardoor je de indruk kunt wekken dat er diepte zit in een
(plat) schilderij.
Mensbeeld De ideeën die mensen hebben over zichzelf en de mensen om hen
heen.
Noem de belangrijke Wat betreft de beeldende kunst:
kenmerken van de 1. Anatomie. Kunstenaars zochten precies uit hoe het menselijk
lichaam in elkaar zit en verwerkte deze kennis in kunst. Ze zochten
1
, kunst in de renaissance. naar de meest ideale vorm en maakte vaak gespierde, atletische
(4) figuren.
2. Perspectief. De techniek om perspectief te laten kloppen werd weer
toegepast. Dit was al in de 3e eeuw bedacht door een wiskundige. Er
kwam diepte in hun kunst.
3. Mensbeeld. Door het nieuwe mensbeeld konden kunstenaars
beroemd worden. Ze ondertekende hun werk en schilderde zichzelf.
In de middeleeuwen dacht men dat je na je ellendige leven op aarde
pas echt aan je bestaan begon in de hemel. Dit veranderde, de mens
kwam meer centraal te staan in plaats van het christelijk geloof.
Wat betreft architectuur:
4. Meer elementen zoals die van Romeinse bouwwerken. Ze bouwden
geen hoge, rijkversierde kathedralen meer, maar maakten veel
strakkere gebouwen met pilaren en koepels.
§6.2 De nieuwe mentaliteit
Wat hield de 1. Doordat geleerde uit de renaissance weer oude teksten gingen lezen.
‘herontdekking van de 2. Ze ontdekte dat er fouten waren gemaakt tijdens het vertalen en
oudheid’ in? overschrijven.
3. Ze gingen daarom op zoek naar de oudste handschriften. Zo
herontdekte ze een belangrijk deel van de Grieks-Romeinse cultuur.
Humanist Geleerde uit de tijd van de renaissance, die teksten uit de oudheid
bestudeerde en vertaalde. Humanisten vonden het belangrijk dat
mensen leerden lezen en leerden om zelf ergens een oordeel over te
vormen.
Beschrijf de Ideeën:
werkzaamheden (2) en • Zelfstandig nadenken.
de ideeën (3) van • Goed onderwijs nodig. Met name in taal.
humanisten • De Grieken en Romeinen waren verstandig wat betreft rechtspraak,
geloof en maatschappij. De mensen uit de middeleeuwen hadden dit
verkeerd begrepen en misvormd.
Werkzaamheden:
• Bestuderen van Griekse en Romeinse teksten.
• Zelf tot nieuwe ideeën komen over de samenleving.
Mentaliteit De manier waarop mensen denken.
Waarom leidden de Het zelf nadenken werd gestimuleerd en normaal. Mede dankzij de
ideeën van de boekdrukkunst. De mensen geloofden nog altijd in God en het bestaan
humanisten tot een van hemel en hel, maar geloofden niet altijd meer klakkeloos wat de
andere mentaliteit? kerk beweerde. Ze wilden zelfstandig nadenken en zichzelf als mens
ontwikkelen.
Waarom was deze De kerk kreeg minder macht. In de middeleeuwen:
nieuwe mentaliteit een • Bepaalde de kerk wat mensen mochten lezen.
bedreiging voor de • Mochten ze als enige zeggen wat er met de bijbel werd bedoeld.
kerk? • Ze bepaalde wie een ketter was en naar de hel ging.
Nu vonden humanisten dat mensen hun eigen oordeel moest kunnen
vormen, ook in religieuze zaken.
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller merel3P. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.35. You're not tied to anything after your purchase.
