Leerdoelen:
- Wanneer ben je intellectueel beperkt?
- Wanneer zijn IB’en in staat een kind te verzorgen?
- Wat is de rol van de overheid hierin?
- Welke interventes zijn er?
- Wat houdt ouderschap in (verband met IQ)?
Leerdoel 1: Wanneer ben je intellectueel beperkt?
Kalthoff H (2015)H Verstandelijk beperkte ouders: Wat betekent het voor een kinderen om verstandelijk
beperkte ouders te hebben?
Defnite
De defnite die in Nederland in de praktjk wordt gebruikt gaat uit van een IQ-score tussen de 50 en 85 in
combinate met een beperkt sociaal aanpassingsvermogen en bijkomende problematekk zoals leerproblemen
of een psychiatrische stoornis. Een lage IQ-score alleen betekent dus niet altjd dat sprake is van een licht
verstandelijke beperkingk het gaat altjd om een combinate met andere beperkingen. Defnite staat ter
discussie wat betref het krijgen van hulp en zorg. Kabinet Rute een IQ-score van 70 als bovengrens voor het
verkrijgen van zorg via de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). DSM-IV bevat diagnostsche criteria
voor 'lichte zwakzinnigheid'. Wordt in de praktjk niet meer gebruikt en de IQ-score grenzen zijn van 50-55 tot
ongeveer 70. DSM noemt naast een laag IQ ook bijkomende beperkingen.
Praktjkdefnite licht verstandelijk beperkt of gehandicapt (VVB of VVG)
- IQ-score tussen de 50 en 85.
- Beperkt sociaal aanpassingsvermogen. Tekorten of beperkingen in het aanpassingsgedrag van wat op
zijn leefijd en bij zijn cultuur verwacht mag worden op tenminste twee van de volgende gebieden:
communicatek zelfverzorgingk zelfstandig kunnen wonenk sociale en relatonele vaardighedenk
gebruikmaken van gemeenschapsvoorzieningenk zelfstandig beslissingen nemenk functonele
intellectuele vaardighedenk werkk ontspanningk gezondheid een veiligheid.
- Bijkomende problematekk zoals leerproblemenk een psychiatrische stoornisk medisch-organische
(lichamelijke) problemen en/of problemen in het gezin en sociale omstandigheden.
Het is echter onbekend hoeveel gezinnen er zijn waarin een of beide ouders een lichte verstandelijke beperking
of handicap heef.
Opgroeien en opvoeden
Kinderwens
Ieder mens heef recht op het krijgen van kinderenk ook mensen met een verstandelijke beperking. In de
maatschappij verschillende meningen over ouderschap van mensen met een (lichte) verstandelijke beperking.
De opvoeding van de kinderen levert in de praktjk vaak problemen op.
Wat zegt de wet?
Het standpunt van de staatssecretaris van Volksgezondheid stelde dat ontmoediging wenselijk is wanneer
verantwoord ouderschap slechts mogelijk is dankzij een ondersteunend netwerk; antconcepte en voorlichtng
over seksualiteit heef prioriteit.
Goede voorlichting voor een goede beslissing
Het belang van open communicate over seksualiteit en ouderschap. Hoe beter wensouders zijn voorgelicht en
voorbereid op zwangerschap en ouderschapk hoe beter zij besefen wat er allemaal komt kijken bij het
verzorgen en opvoeden van een kind. Soms zien zij af van een kind of doen eerder een beroep op begeleiding
of ondersteuningk zowel van familie als van hulpverleners.
Open dialoog aangaan
Verdonk (2011): Veel licht verstandelijk beperkte jongeren opgegroeid met het idee dat ze met de juiste hulp
en voldoende eigen inzet een normaal leven kunnen leiden. Ook de mogelijkheid van een gezin. 3 groepen
verstandelijk beperkte wensouders:
- Een groep die met enige ondersteuning kan leren hoe je een kind moet opvoeden.
, - Een groep die geen inzicht heef in de eigen opvoedmogelijkhedenk maar dit inzicht wel kan krijgen.
- Een groep die geen inzicht heef in de eigen opvoedmogelijkheden en niet het vermogen heef dit
inzicht te verwerven.
Vaatste groep aangewezen op externe sturing bij het nemen van besluiten: met de eerste 2 groepen is een
dialoog mogelijk. Hulpverleners moeten duidelijk vertellen dat kinderen krijgen kan leiden tot onverantwoord
ouderschapk anders worden de cliënten in hun verwachtngen bevestgd. Hulpverleners kunnen een
kinderwens op 2 manieren bespreken en/of ontmoedigen:
- De wensouders adviserenk op ze inpraten en drang of druk uitoefenen.
- Dialoog aangaank waarbij ze bespreken welke rol de kinderwens speelt.
Ervaren medewerkers zijn realistscher en meer gericht op ontmoediging dan minder ervaren medewerkers.
Bij de beoordeling van verantwoord ouderschap moet ook de inzet van mensen in de omgeving en
gespecialiseerde derden worden meegenomen. 2 eisen: de wensouders moeten over voldoende sociale
vaardigheden beschikken en ontvankelijk zijn voor hulp van derden. In sommige gevallenk bijv. bij een IQ van
minder dan 60k is het opvoeden van een kind een te zware belastng. Onder bepaalde omstandigheden mag
onder dwang antconcepte worden toegediend. Als de verstandelijk gehandicapte na voorlichtng bij haar
kinderwens blijfk dan zijn er andere mogelijkheden om de verwachte schadelijke gevolgen voor het kind te
helpen voorkomenk zoals de vorming van een adequaat netwerk rond de ouders.
Juridisch kader
Europees Verdrag van de Rechten van de Mens (EVRM): ieder mens heef het recht een gezin te stchten en
kinderen te krijgenk tenzij dit recht beperkt wordt door natonale regels. Geen mogelijkheid om antconcepte
onder dwang toe te dienen ter voorkoming van schade aan een eventueel toekomstg kind. Dit houdt verband
met de (grond)rechten op family-life en om een gezin te starten
Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO): is de patënt wilsonbekwaamk dan kan -
ondanks verzet van de patënt - behandeling onder dwang worden toegepast. Ouderschap bij verstandelijk
gehandicapten mislukt niet altjd. Beoordeling van verantwoord ouderschap moet per gezin afzonderlijk
worden bepaaldk waarbij moet worden ingezet op adequate ondersteuning. Het efect van het
ontmoedigingsbeleid is waarschijnlijk beperkt. Mensen die geen hulpverlening aanvaardenk staan ook niet open
voor het advies om geen of niet nog meer kinderen te krijgen. Betere voorlichtng over seksualiteit en
ouderschapk voldoende hulpverlening om ouderschap mogelijk te makenk het ontwikkelen van een
professionele standaard voor hulpverleners rond (voorgenomen) ouderschapk en voor daarmee
samenhangende extra scholing en vaardigheidstraining.
Opgroeien
Veel problemen
Kinderen van verstandelijk beperkte ouders hebben veel problemenk zowel fysiek en psychisch. Bijv. depressie
en zelfmoordneigingenk gedragsproblemenk politecontactenk detentek echtscheiding en mishandeling in de
jeugd. Ze hebben vaker een verstandelijke beperking (25% van verstandelijk beperkte ouders) en een
vertraagde ontwikkeling (doordat ze binnen het gezin niet voldoende worden gestmuleerd). Hebben vaker een
lager opleidingsniveau en speciaal onderwijs. Grotere kans op mishandelingk verwaarlozing en uithuisplaatsing.
Normaal begaafde kinderen hebben kans op parenticate: nemen de ouderrol (gedeeltelijk) over.
Loyale kinderen
Veel kinderen van verstandelijk beperkte ouders staan dicht bij hun moeder en hebben vaak contact met hun
familie. Een deel is normaal begaafdk heef (ook) positeve gevoelens ten aanzien van de ouders en is erg loyaal.
Ook vaak veel veerkracht en fexibiliteit.
Persoonlijkheidskenmerken
Het ontwikkelingsniveau en de persoonlijkheidskenmerken van het kind zijn van invloed op het voorspoedig
opgroeien.
Beschermende factoren: een sterk karakter of gemakkelijk contact kunnen maken. Risicofactoren: een moeilijk
temperament of een hogere intelligente dan de ouders. Een kind met een normale intelligente heef het in
een gezin moeilijker. Het kind wordt soms te veel belast. Emotonelek sociale of medische problemen
(vroeggeboortek handicapk ziekte) van het kind vergroten de kans op blijvende problemen.
Onveilige relatie
De afecteve band tussen verstandelijk beperkte ouders en hun kind kan heel sterk maar ook wispelturig zijn.
Veel ouders hebben grote stemmingswisselingen en zijn zwart-wit in hun reactes. Onveilig voor het kind: het
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller psychologiestudent1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.96. You're not tied to anything after your purchase.