Summary
Volledige samenvatting - Overzicht van de Beeldende Kunsten:
- Course
- Institution
Samenvatting van 135p, kenmerken en belangrijkste met fluo aangeduid
[Show more]
Seller
Followcharlinecasier
Reviews received
Content preview
Overzicht van de Beeldende Kunsten: 1300 tot 1789BEELDENDE KUNST IN WEST-
EUROPA CA. 1300-1550
Middeleeuwen!
INLEIDING
• Verplichte literatuur => niet meer leverbaar + wordt niet gebruikt
• College notities, PowerPoint voldoende
Examen:
Samen met deel Ib - gedoceerd door Prof. dr. Abigail Newman: Van Maniërisme tot Rococo
• Identificaties van kunstwerken (kunstenaar, titel, datering (+/- 5 jaar), plaats voor
monumentale werken en werken in Belgisch bezit)
• Termen – namen
• Essayvragen (2 brede vragen doorheen de cursus, kort essay van 1 pagina schrijven, of
‘bespreek het werk van de kunstenaar’)
1. VAN ‘MANIERA GRECA’ TOT ‘INTERNATIONALE STIJL’
Pre 1300
Sinds (de oudheid) 1300 intentie voor de eerste keer de werkelijkheid te observeren
Aantal voorbeelden:
West portaal
Opvallend: figuren, stenen zuil waaruit ze gemaakt zijn, figuren zien
er versteent uit (vorm gedetermineerd door de zuil waaruit ze
gemaakt zijn) => gekristalliseerd rond hun centrale as, ze zijn sterk
uitgelengd => psychologisch isolement: solitaire waardigheid,
hebben geen contact met elkaar, met toeschouwers
Sokkelbeelden zijn wat losgekomen van de achtergrond
Plooival: heel fijne verticale lijnen, anatomie valt hier niet onder
(figuren zijn stijf) => plooi met repetitief karakter ; plooien lijken niet op stof
Van Verdun: belangrijkste vernieuwer van de edel kunst
Opmerking: Profeet Naum is afbeelding rechts
Plooien beginnen een lichaam te vormen, vormen
haarspeldbochten, hele fijne plooien
Muldenstil : naam van stijl => enorme invloed op sculptuur van
Île-de-France; speciale techniek voor suggestie van dynamiek
in de plooival (eerste belangrijke ontwikkeling vanaf de
gotiek)
1
,Overzicht van de Beeldende Kunsten: 1300 tot 1789
Figuur beweegt! Hij lijkt wel te praten, hij treed uit zijn psychologisch isolement, contact met de
toeschouwer (is iets aan het verkondigen)
Na 1181!
Figuratie is ‘ingelegd’, ze zijn nog steeds heel vlak
Eenvoudige lijnen volgen de anatomie (volgen het lichaam)
Aandacht menselijke anatomie: torso van Christus
Anatomische vorm onder de draperingen en de modelerende
plooien in de vorm van haarspelden = typerende kenmerk van
de 12de -eeuwse classicisme
Linker portaal: Dood van de Maagd
Volle ontwikkeling van Muldenstil + expressiviteit!!
Mengvorm met Duitse kunst
Kenmerk Duitse kunst : expressiviteit (emoties die heftig zijn,
gedifferentieerd) => psychologische aspect
Tympanon = bekronend driehoekig of halfrond veld in de gevel,
boven deuren of ramen enz., veelal met beelden versierd,
beschilderd of op andere manier gedecoreerd
Duitse invloed: expressieve tendens
Plooien = muldenstil (soepele flexibiliteit)
Stellen de kerk en synagoge voor
Links: Ecclesia, staat voor het Christendom & het nieuwe
testament. Heeft een kruisstaf en kelk (symbool van de
overwinning)
Rechts: Synagoge, voor Jodendom & het oude testament. Staat
geblinddoekt, gebroken staf & houdt de tafels van de wet vast
(ze is overwonnen)
Hoogtepunt van Muldenstil!!
Figuren veel te lang, maar daardoor wordt hun elegantie versterkt (S-curve) => Contraposto houding
(rechter been gebogen)
Plooien: voortzetting van Muldensil => suggereren lichte stof
Anatomische transpositie => heupen zeer duidelijk bij Synagoge
Twee groepen apart gedateerd!
Engel komt vertellen aan Maria dat ze de moeder van de zoon van God zal worden: Annunciatie (naar
reëel model)
2
,Overzicht van de Beeldende Kunsten: 1300 tot 1789
Zwangere Maria gaat haar zwangere nicht gaan bezoeken: Visitatie
Verhalen testament goed kennen!
Oudste groep: Maagd doet je denken aan Griekse sculpter, vroeggeboorte
vormen uit de oudheid ; oudere Elisabeth heeft geïndividualiseerde
gelaatstrekkingen => zeer realistische beeldhouwstijl
Gecombineerd met gedrapeerde kleding stijl => nog meer gericht
anatomie MAAR knie van Elisabeth zit veel te laag (BELANGSTELLING VOOR ANATOMIE)
Groep links zijn in totaal andere stijl, vooral plooistijl (brede zware stoffen) kijk bv naar de handen
Lichte kreukelige stof staat in groot contrast met het gezicht van de maagd
Aan het linker portaal, engel heeft nog een bredere glimlach
Glimlach is zeer belangrijk! (menselijke gevoelens: glimlach zegt alles)
Komt los van de kathedraal ‘Hij lacht ons toe’ ‘Wees welkom in de kerk, kom
binnen’ => psychologisering van de menselijke figuren
Rondtrekkende architect
Zowel technische tekeningen (bv kranen), maar
ook motieven, menselijke figuren, ornamenten, …
Grote belangstelling voor geometrie
(meetkunde)
Muldenstil in de drapering
Rond diezelfde periode zien we een merkwaardig figuur: Villard de Honnecourt die een
merkwaardig figuur moet zijn geweest en trekkende van bouwloods tot bouwloods. Hij heeft
ontzettend veel notities gemaakt: schetsen van bouwmateriaal en techniek maar ook van
figuratieve elementen. Sommige van deze figuratieve tekeningen zijn geometrische tekeningen, men
keek dus nog niet naar de proporties in de werkelijkheid, maar proporties naar een wiskundig
geometrisch systeem. Op de rechtse schets zien we de bijzondere aandacht voor spiermassa
(dit was toen vernieuwend) en de muldenstil-draperingen.
MINIATUURKUNST!
Hervormer van Frankrijk, heeft zeer lang geregeerd en is dan heilig
verklaard (Saint-Louis) ; stichter van Saint Chapelle in Parijs
Horror vacui1: angst voor lege ruimte (alles opvullen)
1 Kunsthistorische term voor het verschijnsel dat een kunstenaar geen plek op het te versieren kunstwerk leeg laat
3
, Overzicht van de Beeldende Kunsten: 1300 tot 1789
Bewogenheid (mensen bewegen en zijn levende wezens), wel nog heel vlak (sterke nadruk op
linealiteit) + ook in de drapering, toch is alles in beweging (zie S-vorm)
• Gotische architectuur
• POGING TOT MENSELIJKE INTERACTIES
• Links: ontvangst van de drie engelen ; rechts: het onthaal & achter het gordijn kijkt zijn
vrouw toe
• Psalter: gebedenboek (men leerde zo lezen)
• Figuren hebben aristocratische elegantie => houdingen en gebaren van de figuren (laten je
denken aan de lachende engel van Reims)
• Contouren met zwarte lijnen => nadruk lineaire karakter
1300-1350: Italië
Giotto
Ontwikkelingen in Italië zijn totaal anders! Maniera
greca2 blijft langer doorleven
Alles is vlak, statisch, veel goud, hoe belangrijker het
figuur hoe groter (Maria is groter)
Belangrijk verschil tussen Franse en Italiaanse kunst: heel
vroeg al namen kennen, Cimabue is voorbeeld van
menselijke vergankelijkheid
Cimabue wordt gekenmerkt als stichter van de Italiaanse kunst & maakte zich los van de Byzantijnse
traditie
• Volgens houding geclassificeerd
• Waar de vrouw het kind aanwijst als de verlosser = Hodegetria- type
• Gebruik van goud => tijdloze sfeer creëren
• Reflecties in de mantel van de vrouw ook in goud
• Poging om ruimtelijkheid te geven aan de troon (heel bescheiden qua ruimtewerking) –
Maria en engelen zetten hun voeten op de treden van de troon & diepte van de troon
• Scherpe contouren waardoor ze iets lichamelijk krijgen
Synthese van de Maniera Greca
Hangt in zelfde zaal als Cimabue
Belangrijkste voorloper van de Renaissance + grondlegger van vroeg Renaissance
Giotto was een Florentijns getraind in Rome, beschouwd als de
belangrijkste voorloper van de Italiaanse/proto- renaissance.
2Maniera greca (it. Griekse stijl) is een term die is ontstaan in de zestiende eeuw in Italië om de Byzantijnse invloed te
karakteriseren die de Italiaanse schilderkunst onderging
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller charlinecasier. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.30. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66579 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now