Begrippenlijst Oude Geschiedenis voor tentamenweek I
Athene
Tijdlijn
(621) Drakôn stelt voor het eerst het strafrecht vast.
(593) Solon doet hervormingen die de fundering leggen voor de democratie.
(546) Peisistratos wordt mild tiran. Hij laat wetten zo veel mogelijk in orde.
(510) Hippias, zoon van Peisistratos, moet Athene ontruimen. Tirannie voorbij.
(525) Kleisthenes hervormt de democratie. Later wordt het ostracisme
ingevoerd.
(493) Themistoklès wordt archont. Hij liet Athene schepen bouwen en
verslaat later Perzië bij Salamis.
(490) Athene verslaat Perzië bij marathon. Aanval was als wraak bedoeld voor
de Ionische Opstand.
(480) De Perzen plunderen Athene. Later wordt dit Perzische leger vernietigd,
met hulp van de vloot.
(478) Delisch-Attische Zeebond opgericht als tegenhanger voor Sparta’s
Peloponnesche Bond.
(465) De Lange Muren worden gebouwd in Athene.
(458) Perikles introduceert democratische instituties in Athene. Hij vormt de
Zeebond om tot een heus rijk en wordt een paar jaar later heerser. Werd ook
Strategos.
(461) Radicalisering van de democratie door o.a. Perikles.
(460) Begin van oorlog met Sparta. Vijftien jaar later wordt er weer vrede
gesloten.
(460) Begin van 100 jaar burgerdemocratie.
(429) Perikles (nu strategos) komt om tijdens de grote epidemie in Athene,
dat is belegerd door Sparta.
(404) Athene verslagen na de Tweede Peleponnesische Oorlog. Beide
partijen kregen op verscheidde punten Perzische steun. Zeebond ontbonden.
(404) Heerschappij van Dertig Tirannen.
(403) Democratie opnieuw ingevoerd, in mindere vorm.
(380) Plato vestigt zijn acidemie.
(338) Athene onderworpen door Macedonië.
De traditionele standen in Athene, enigszins veranderd na Solon (593)
1. Hippeis: ridders, bezitters van paarden.
2. Zeugitai; bezitters van een span ossen.
3. Thétes: knechten, loonwerkers, vaak roeiers.
Strafrecht van Drakôn
- Stelde strafrecht als eerst vast, wat zorgde voor een verzwakking van de
aristocratie. Dit was nodig om de eeuwige strijd tussen aristocratische
facties te verminderen.
De wetten van Solon
- Atheense burgers die slaaf waren in het buitenland worden teruggehaald.
Schuldslavernij afgeschaft.
- De afhankelijkheid van arme boeren aan rijkere landbezitters werd
beëindigd.
1
, Begrippenlijst Oude Geschiedenis voor tentamenweek I
- De rol van volksvergaderingen werd vergroot en die van de aristocratie
ondermijnt.
- Bezit (in jaarlijks graan) bepaalde tot welke stand je hoorde, niet
geboorte. Je politieke rechten kwamen vast te hangen aan de stand
waartoe je behoorde.
- De volksvergadering van alle burgers zouden de archonten gaan
kiezen en inspraak krijgen in de rechtspraak.
- Nieuwe klassen afgesplitst van de hippeis; de
vijfhonderschepelmannen. Deze waren nog veel rijker dan de hippeis.
- Basis voor de democratie, maar niet werkelijk democratisch.
Hervormingen van Kleisthenes: Kleisthenes wist met hulp van het volk,
voornamelijk de zeugitai, zijn aristocratische rivalen te verslaan. Hij zag het
nut van steun door het volk, de démos, dus duidelijk in en richtte de staat in om
hen zo veel mogelijk macht te geven.
- De ekklèsia, de volksvergadering van Athene, kreeg de doorslaggevende
stem in alle zaken. Deze werd bijgezeten door zo’n 6000 man.
- Raad van 500/de boulè ingesteld. Deze bestond uit 10 groepen van 50
man, zo samengesteld dat ze de gehele polis representeerde. Deze
bepaalde de agenda van de ekklèsia.
- De groepen van tien werden de fulai genoemd (fulé in enkelvoud). Deze
bestonden uit dezelfde aantallen mensen uit de stad, het binnenland en
het kustgebied. Deze woorden hadden elders weer andere betekenissen.
- Het ostracisme/schervenrecht diende om te voorkomen dat één politicus
te machtig zou worden. De persoon wiens naam het meeste op een scherf
belandde moest 10 jaar weg uit Athene.
Radicalisering van de democratie: het steeds verder afbreken van de
aristocratische machtspositie onder o.a. Perikles.
- Archonten gekozen door loting. Dit maakte de positie minder waardig.
- Mensen uit de derde vermogensklasse, de théten, mochten archont
worden.
- Iedere volwassen burger mocht stemmen.
- Presentiegeld/ekklèsiastikon zorgde ervoor dat iedereen ook kon
komen stemmen bij de ekklèsia, zelfs de armere mensen.
- Juridische taken Areiopagos verminderd.
Rechten van Atheense burgers
- Grond en ontroerend goed bezitten.
- Erven van burgers.
- Pachten van de zilvermijnen.
- Graan krijgen van de overheid.
- Ambtelijke en priesterlijke functies vervullen.
- Meedoen in de politiek.
- Optreden in de rechtbank als jurylid.
Drie productiefactoren van Athene
- Natuur: de bodem. De helft van de Atheners bezat wel wat grond.
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller tomasdzh. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.75. You're not tied to anything after your purchase.