Dit document bevat 13 pagina's voorbeeldvragen die voorgaande jaren op het examen rechtsvergelijking gesteld werden. (56 vragen ; zowel korte theorievragen als essayvragen). Ik leerde dit bestand voor het examen van januari 2024, 8 / 10 vragen van mijn examen staan ook in dit examen. Hierdoor ben i...
Wat is het nut van het gebruik ‘comparatieve begrippen’ in de rechtsvergelijking (geef ook vbn)?
Nut comparatieve begrippen:
- = gemeenschappelijke objectieve noemers voor rechtsvergelijkend onderzoek
- Maakt zinvolle/ betere vergelijking mogelijk tussen totaal verschillende rechtsculturen (op
voorwaarde dat er minimale gelijkenis bestaat)
- neutrum of tertium comparationis
- Op grond van die nieuwe omschrijving de begrippen vergelijken.
- functionele methode draagt ook bij tot de dit probleemgericht vergelijken
Voorbeelden
- Handboek: ongerechtvaardigde verrijking
- Handboek: ontwikkeling DCFR
Wat zijn de pijlers waarop het Engelse recht is gebouwd? (Schrijf max. 10 zinnen)
- Common law zoals ontwikkeld door de rechtspraak
o aanvankelijk door de koninklijke rechtbanken, op grond van gewoonterecht. Geëvolueerd
naar precedentenleer. Toegang tot de rechter via techniek van de writ (cf.action oriented).
- Equity
o Oordeel van de Koning (Lord Chancellor) naar billijkheid en redelijkheid, ter correctie en
aanvulling op de Common law.
o (equity) ontstaan omdat vorst niet meer bij algemene regel uitspraak mocht doen, maar ging
bij wijze van individuele beslissingen oordelen (supra).
- Law Merchant
o Aanvullend op de Common Law: Handelsrecht gebaseerd op universeel gewoonterechtelijke
regels (lex mercatoria), van groot belang gelet op de internationale handelspositie van de UK.
- Professionalisering van het rechtsbedrijf
o Enorme motor en drijfkracht van de ontwikkeling van het recht, cf. Inns of law, rechters
(advocaten met grote autoriteit), soorten advocaten, etc.
Leg uit : Soenna
Tweede belangrijkste bron van Islamtisch recht: geheel van rechtsregels dat uit de uitspraken en
handelingen van de profeet valt af te leiden.
De islamitische rechtswetenschap is ontstaan in de tweede eeuw van de islam en heeft zich
sindsdien verder ontwikkeld. Bestaat er een uniforme uitleg van het islamitisch recht?
Nee zie de vier scholen als gevolg vd meningsverschillen onder de verschillende rechtsgeleerden:
- Hanafitische school: meest liberale en humane doctrine (cf. Midden- en Nabije Oosten)
- Malekitische school: meer traditiegebonden (cf. Maghreblanden)
- Hanbalistische school: meest gesloten en traditionele van allen (cf. Qatar en Oman), onderdeel:
Wahabisme (cf. Saoedie-Arabië)
- Shafiitische school: basis van de hedendaagse rechtsleer (cf. Oost-Afrika, Egypte, Indonesië,
Maleisië en India), de leer van Shafii introduceerde de vier klassieke rechtsbronnen.
De verschillende scholen behouden hun eigenheid vooralsnog.
,Principe van het personele toepassingsgebied geldt ook voor deze scholen: vrije keuze primeert.
De koran beschouwt deze verschillen veeleer als rijkdom dan als hinderpaal. De vier scholen
vertrekken immers vanuit dezelfde basis en hanteren dezelfde rechtsstructuur.
Leg uit : Interstate Commerce clause :
Concurrerende bevoegdheid tussen federale staat en de deelstaten in Amerika betreffende de
interstatelijke handel. Cf. preemption of state regulation
Vermeld ten minste vier wezenlijke verschilpunten tussen het BGB en de Code civil, wat aanpak,
structuurenopzetbetreft.
- Logisch-deductieve aanpak (zgn. ‘professorenwetboek’) (eigen aan de Pandectensystematiek:
eerst algemene regels en beginselen, en dan meer uitgewerkt in detail en specifieke regels)
- Algemeen deel (het bevat beginselen die gelden voor het hele privaatrecht (bv verjaring,
rechtshandelingen, handelingsbekwaamheid) en anderzijds bevat het Legaldefinitionen (definities
en begrippen die verder in het hele privaatrecht in dezelfde betekenis worden gebruikt (vb
Sache))
- Indeling (aantal boeken)
- Generalklauseln (open bepalingen met een abstract normatief karakter waarvan de concrete
inhoud en betekenis door de rechtspraak wordt ontwikkeld. Bv. Treu und Glauben)
- Geen exhaustieve regeling (de regeling van complexere, meer controversiële thema’s werd
doorverwezen naar bijzondere wetgeving)
Hoe wordt de binding force of precedent in de VSA opgevat?
Binding force of precedent = Lagere hoven zijn gebonden door hogere hoven
-> in federale context van USA kaderen :
Lagere deelstatelijke rechtbanken gebonden door hogere deelstatelijke rechtbanken mbt
deelstatelijke aangelegenheden
ALLE deelstatelijke rechtbanken zijn gebonden door uitspraken van federale rechtbanken in federale
materies
Lagere federale rechtbanken zijn gebonden door uitspraken van hogere federale rechtbanken in
federale aangelegenheden
SINDS Erie Railroad v Tompkins: federale rechtbanken zijn gebonden door uitspraken van
deelstatelijke rechtbanken mbt deelstatelijke aangelegenheden
De Franse president heeft onder de 5de Republiek ruime bevoegdheden.a) Beschikt hij echter ook
over enige bevoegdheid op het wetgevende vlak?b) Waarin ligt het fundamentele verschilpunt met
de positie van de Amerikaanse president op het politieke vlak?
De president is het hoofd van de uitvoerende macht.
De uitvoerende macht heeft in Frankrijk wetgevende en regulerende bevoegdheid.
(De uitvoerende macht is sinds de 5e Republiek bevoegd voor de wetgeving in alle andere domeinen
dan onderwerpen en principes die essentieel geacht worden voor het bestaan van de Republiek (dit
door Parlement, dmv loi).)
, De uitvoerende macht geniet dus een residuaire bevoegdheid, bekrachtigd door de grondwet. De
wettelijke regels die de regering uitvaardigt = règlements
+ wanneer het Parlement er niet in slaagt om een bepaalde wet tijdig goed te keuren, kan de
regering de materie zelf reguleren bij wege van Ordonnance.
Belangrijke rol voor de President: hij ondertekent mee de règlements en ordonnances die de
minsterraad voorbereidt.
+ de President moet alle parlementaire wetgeving binnen de vijftien dagen afkondigen (binnen
diezelfde termijn kan hij de wet voor eventuele bijkomende deliberatie opnieuw naar het Parlement
verwijzen zonder dat het Parlement kan weigeren.)
b) De Franse president kan het parlement ontbinden terwijl de Amerikaanse president geen dergelijk
drukkingsmiddel heeft tegen een hostiel parlement (3pt) (er zijn natuurlijk nog andere verschillen
zoals o.m. het uitschrijven van referenda, de benoeming van de eerste minister...)
Leg uit : Books of authority
Rechtsleer in UK: rechtsleer had oorspronkelijk weinig invloed – toch: aantal toonaangevende
werken van beperkt aantal juristen. Nu minder impact (oa door betere opleidingen etc)
Beschrijf de belangrijkste kenmerken van het Islamitische recht (met de westerse rechtssystemen
in gedachten).
-gebaseerd op openbaring
-bestrijkt ruimer gebied dan het westers recht (ook religie, ethiek)
-maar ook beperkter (materies die vreemd zijn aan religie vallen er buiten)
-geen scheiding kerk en staat
-niet verbonden aan Staat, maar aan geloofsgemeenschap (umma) waar ook
-onveranderlijkheid (voor het westers recht is veranderlijkheid juist het belangrijkste kenmerk)
-primeert statelijk recht
-geen centraal leergezag
-rechtsleer is belangrijkste bron
-rechtspraak is onbelangrijk
....
Leg uit : Privy Council
UK. Orgaan binnen de uitvoerende macht, gegroeid uit Curia regis. Formele taken, oa bekrachtiging
belangrijke beslissingen. Ook rechterlijke macht: Judicial Committee (= Hooggerechtshof voor de
Commonwealth) is onderdeel van Privy Council.
Leg uit: Supremacy Clause
USA. Bepaling in de Amerikaanse Grondwet die impliceert dat de laagste federale rechtsbron gaat
voor op de hoogste statelijke rechtsbron.
Leg uit: writ
UK. Een techniek waarbij de koning een verzegelde brief afleverde of in zijn naam liet uitvaardigen
om recht te doen geschieden. Writ was nodig om een actie in te stellen voor /toegang te krijgen tot
de koninklijke rechtbank. (Later ontstonden gestandaardiseerde writs.) (kinda toegangspasje vr
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rechtenstudente1382. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.77. You're not tied to anything after your purchase.
