Samenvatting en college aantekeningen van het vak Elementaire bestuurskunde 18/19.
Bevat alle voorgeschreven hoofdstukken van Openbaar Bestuur - Beleid, organisatie en politiek en colleges.
Let op: dit document is niet een vervanging voor een volwaardige deelname aan de college's
Elementaire bestuurskunde:
college aantekening en samenvatting
Week 7 (18 oktober): Welke rol speel de bestuursrechter 2
Hoorcollege: 2
Week 6 (11 oktober): Wat is de rol van de politiek en van politici? 5
Hoorcollege: 5
Literatuur: 8
Hoofdstuk 8 - De politieke omgeving van het openbaar bestuur 8
Hoofdstuk 9 - Politiek-ambtelijke verhouding 10
Week 5 (4 oktober): Welke veranderingen voltrekken zich in en rond de
publieke sector? 15
Hoorcollege: 15
Literatuur: 18
Hoofdstuk 10 - Politiek, bestuur en media 18
Week 3 (20 september): Wat is de context van overheidsbeleid? 30
Hoorcollege: 30
Literatuur: 33
Hoofdstuk 4.5 - analytisch en politiek: barrières en stromen 33
Hoofdstuk 5 - organisatie en omgeving 33
Week 2 (13 september): Hoe bemoeit de overheid zich met de samenleving? 36
Hoorcollege: 36
Literatuur: 39
Hoofdstuk 3 - De wereld van het openbaar bestuur 39
Hoofdstuk 4.3 & 4.4 - Beleidsprocessen 41
Week 1 (6 september): De wereld van het openbaar bestuur 43
Hoorcollege: 43
Literatuur: 47
Hoofdstuk 1 - De wereld van het openbaar bestuur 47
Hoofdstuk 2 - Beleid en sturing 51
,Week 7 (18 oktober): Welke rol speel de bestuursrechter
Bestuurskunde: multidisciplinaire object wetenschap
Hoorcollege:
De geschiedenis van de bestuurskunde
- Tot ca 1815: voorloper, primitieve staathuishoudkunde (economische invalshoek);
kameralistiek (Frederik WIllem I in pruisen)
- 19e eeuw: onderscheid tussen continentale en angelsaksische benadering
- Continent: rechtsstaat en bureaucratie; de juridische bestuurskunde
- Angelsaksische wereld: bestuur en politiek; VS spoils system (benoeming van
rechters is erg politiek)
Woodrow Wilson (1856-1924) Max Weber (1864-1920)
Te veel politiek (spoils system) Te weinig politieke leiding (beambten
herrschaft)
Te veel democratie (te veel gekozen Te weinig democratie (autoritaire staat)
ambten)
Te weinig ambtelijke professionaliteit (geen Te veel vertrouwen: bureaucratische
bureaucratie) professionaliteit
Twintigste eeuw; jaren dreigt vs
- science of asministration: gullick & urwick; plaaning, organization,staffing, directing,
coordinating, reporting and budgeting; POSDCORB
- geïnspireerd op taylor en fayol
- Advisie commissie voor roosevelt: reorganisatie presidentiële staf, professionaliseren
en uitbreiden
- Neigt naar de bestuurskunde als managementwetenschap, gericht op de interne
organisatie
Besluitvorming (hoe krijgen we goede beslissingen)
- Herbert simon: een nobelrpisjs bestuurskunden (1916-2001) - a study of
decision-making process in administrative organisations
- Nobelprijs 1978 toevallig voor economie
- The public administration book of the half century (1940-90)
- Analyse van besluitvormingsprocessen
- Pleidooi voor de empirische benadering
Herbert Simon - Administrative behaviour
- Weg met de rationele mens
- De besturing van een organisatie is het besturen van het keuzegedrag van laden van
de organisatie
- Van belang is niet het rationele actor model maar de theorie van bounded rationality
satiscising in plaats van maximizing
- New institutional economics
,De bestuurs kritische bestuurskunde
- Anti-autoritaire jaren 60: actualiteit van webers waarschuwing tegen ambtelijke
machtsconcentratie. (overheid moet van zijn troon af - en mee in het maatschappelijk
debat)
- Bestuurskunde als breekijzer/pleitbezorger van maatschappelijk hervormingen,
openbaarheid, transparantie, controleerbaarheid, governance
- Later: kritiek op de verzorgingsstaat.
Mondiale samenleving
- Elinor Ostrom (1933-2012)
- For “her analysis of economic governance, especially the commons
- Vb: leegvissen van de zee; Kapitaliseren op de bodemschatten
- Welke soort governance is nodig om duurzaam te besturen?
New public management (jaren 80-90)
- Osborne en gaebler
- Reinventing government - 1992
- Niet reorganiseren maar een duidelijke visie op plaats en functie
- Over relatie tussen de overheid en z’n omgeving en niet over de interne organisatie
- Economisering van de bestuurskunde: economy, efficiency and effectiveness
- Markt types of mechanism
Nudging
- Gedragsbeïnvloeding
- Keuze-architectuur
Woodrow Wilson; The study of administration
- Civil service reform: not only personnel, but also methods and organization of
government offices
- Government in action: administration, the obvious part of government
- Naar: aandacht ging uit naar de grondslagen van de overheid, soevereiniteit, niet
naar (...)
1. De geschiedenis: The science of administration is not of our makingl conentale denkers,
omdat de overheid daar een monopoliepositie vertegenwoordigt en niet ‘van het volk is’
- Bijzonder kijk op europese regeringen
- We have realized popular rule, but this very fact make the task of organizing this rol
more difficult
3. Maar hoe? We have been on our feet too long to study the art of walking
- not transplate foreign systems into this country
- Beveelt aan vergelijkende studie te doen in frankrijk
Object wetenschap; Openbaar bestuur
- Smal of breed object?
- smal: overheidsorganisatie en overheidsbeleid
- Scherp onderscheiding tussen politiek en uitvoering (wilson)
- Bestuurskunde als managementwetenschap
- Breed: publieke sector en governance (in relatie met de samenleving)
- Onderscheidend is dan het publieke belang: ook private organisaties met
publieke taken
Systematiek:
Multidisciplinair: lenen van aspect wetenschappen
- Het recht: rechtvaardig en rechtmatig publiekrecht
- Economie:schaarste
- Sociologie: interactie en mechanismen (controle)
- Politicologie: macht
- Politiek-ambtelijke verhouding, strijd om beleid, bureaupolitiek
De bestuurskundige als generalist: een eigen vakgebied
Integratief: alle invalshoeken even belangrijk
- politicologie
- recht
- pretentie op basis van deze invalshoeken een nieuwe interdisciplinaire discipline
Methode en taakopvatting
- Beschrijven en verklaren (empirisch)
- Beoordelen (normatief)
- Adviseren (prescriptie)
- Tegenwerping: voorstellen voor verbetering op basis van empirisch onderzoek zijn
empirisch gefundeerd…
- Toepassingsgerichtheid van de bestuurskunde
- Ambitie: verbetering van de werking van het openbaar bestuur
- Kunde -> toegepaste wetenschap
- Adviseur wenst nauwe relaties met bestuurspraktijk
- Risico: inkapseling vs onafhankelijkheid
Voorbeeld vragen
- Wat wordt er aangeduid met het door Gulick en Urwick bedachte acronym
POSDCORB? welke kritiek is daarop mogelijk en hoe verhoudt dit zich tot de
scientific management?
- Eens in de vier jaar kunnen we in nederland stemmen voor het europees parlement …
- Volgens welke theoretisch model van beleidsvorming komt het beleid dan tot stand/
verwacht u dat het ook op die manier zal gaan?
- Welke actoren spelen een rol bij de gemeenteraadsverkiezingen? Hoe met
weerspiegeling van deze politiek systeem worden gezien? (versplintering -
veranderende politieke landschap - ontzuiling)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through EFT, credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying this summary from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jessemarinus. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy this summary for $3.77. You're not tied to anything after your purchase.
