Samenvatting Ken jezelf. Inleiding in de filosofie - Hoofdstuk 1-3
10 views 0 purchase
Course
Filosofie
Institution
Hogeschool Gent (HoGent)
Book
Ken jezelf. Inleiding in de filosofie
Samenvatting die op een duidelijke manier de leerstof uitlegt. In dit document worden de eerste drie lessen uiteen gezet.
Hoofdstuk 1: Inleiding tot de Filosofie en de Pre-Socratische filosofen zoals Thales, Pythagoras, Parmenides, etc.
Hoofdstuk 2: Socrates en de sofisten, maar ook het relat...
Gekleurde woorden in het boek zijn belangrijk, dit is ook de voornaamste bron van leerstof. PPT’s zijn er vooral om
terug te blikken. Daar Blauw = vragen aan de studenten; Geel = Belangrijk
Geen jaartallen kennen, wel de periodes waarin het plaatsvond. Bv.: 18 de eeuw. Bij Griekse/Romeinse woorden krijg
je de Nederlandse vertaling.
HOOFDSTUK 1: DE OORSPRONG VAN DE FILOSOFIE
Tot de 20ste eeuw was de Filosofie vooral het domein van mannen, opvallend doordat het begrip komt van het
Griekse Filein en Sophia.
- Filein: Houden van
- Sophia: (godin van de) wijsheid Dus vernoemd naar een vrouw.
Twee theoriën over het ontstaan van de Filosofie:
- Filosofie is zo oud als de mensheid zelf.
- Filosofie is ontstaan in een bepaalde periode in een bepaalde regio.
Tweede definitie is degene van toepassing in de lessenreeks Filosofie als ‘antwoord’ op iets. Het reageert op wat
er in een bepaalde tijd en plaats gaande is. Bv.: Vanaf men mensen begon te begraven werd er nagedacht over de
vragen ‘Is er leven na de dood?’ of ‘Wat is de zin van het leven?’.
Een overgang van Mythos naar Logos. Men gaat van een wereld met mythen waaronder goden, halfgoden en
mythische wezens naar eentje die basis zoekt in rationele verklaringen waarbij ze de natuur uit de natuur zelf gaan
verklaren.
Voorbeelden Mythos:
- De Zondeval: Adam en Eva die in het Aards Paradijs door de slang verleidt werden om te eten van de appel
van kennis, waarvan God bevolen had af te blijven. Het weten van wat goed of kwaad is zorgt dat je
onbedoeld/onbewust geleid wordt. Je acties worden beïnvloedt door of het als positief of negatief
beschouwd worden. Kinderen leven in zekere zin nogsteeds in het ‘Aards Paradijs’, ze bevatten nog de
onschuld en voelen nog geen schaamte.
- Odysseus en de sirenen: Tijdens zijn terugkeer naar huis maakt hij allerlei ‘miseries’ mee. Zoals de verleiding
van sirenen. Hij laat zijn bemanning hun oren volstoppen met was ter bescherming, maar vraagt hen om
hemzelf vast te binden aan de mast om naar hun gezang te luisteren. Dit toont hoe mensen geneigd zijn hun
doelen te vergeten door verleidingen die ze tegenkomen. Ze verliezen de weg die ze voor ogen hadden.
Dit slaat om naar Logos:
- India waar je de Upanishaden, Boeddha en Mahavira hebt. Ze stelden de traditionele manier van leven in
vraag, eerst was in India sprake van veel goden en bijgeloof. Zij brachten dit terug naar de essentie en
simpele principes in het leven.
Omschrijving en indeling van de Filosofie
1. Tussen religie en wetenschap
Crescenzo (20ste eeuw) stelt dat mensen hun hoogste vorm van beschaving bereikten via twee disciplines: religie en
wetenschap.
- Wetenschap bestudeert de verschijnselen van de natuur op een systematische wijze.
o Domein: de materiële (waarneembare (?) werkelijkheid
, Filosofie
Samenvatting
o Natuurfilosofie ging over tot fysica, later natuurwetenschappen en zelfs sociologie/psychologie
o Ratio (verstand) en empirie (zintuigelijke waarneming
- Religie zoekt naar iets overstijgend en zorgt voor troost en zingeving.
o Domein: Zingeving, waarden, bewustzijn
o “Voorbij” zintuigen en verstand (richten zich op het spirituele).
2. Drie grote vragen en domeinen
Kant (18de eeuw) stelde drie essentiële vragen:
1) Wat kan ik weten? (Ons denken)
2) Wat moet ik doen? (Ethiek)
3) Wat mag ik hopen? (Onze verwachtingen)
Deze drie vragen brengt hij terug tot de vraag ‘Wat is de mens?’.
De hedendaagse filosoof Ferry stelt het beknopter voor:
3. Het huis van de Filosofie
Indeling van de Filosofie op basis van de vragen die men stelt.
1) Wat is = Zijn en zijnden
a. Metafysica: De leer van het zijn. Metafysica is de bredere studie van het zijn en de realiteit.
- Ontologie: Deelaspect van de metafysica, gericht op de analyse van het bestaan en de aard van
dingen.
b. De zijnden/over datgene dat bestaat:
- Kosmologie: Ookwel natuurfilosofie. Gaat over de wereld, de natuur of “kosmos”.
- De ‘Psyche’ of geest: Filosofie van de geest. Alles rond mentale processen zoals gedachten,
gevoelens en de menselijke geest.
- De ‘Antropos’ of mens: Gaat over de mens als onderdeel van de wereld. Zal de menselijke aard, het
menselijk bestaan en de menselijke ervaring bestuderen.
2) Wat ‘behoort’ = drie grote waarden
a. Het Ware: Gaat over takken van de filosofie die te maken hebben met kennis en de waarheid.
- Epistemologie/kennisleer: Probeert de grenzen van kennis te begrijpen en manieren te vinden om
zekere kennis te bereiken. Vragen zoals ‘Wat is kennis?’ ‘Wat is waarheid?’ en ‘Hoe kunnen we
echte kennis verkrijgen?’
- Logica: Gaat over wat geldig (=correct) redeneren is, of hoe we correcte redeneringen kunnen
maken en argumenten kunnen evalueren.
- Wetenschapsfilosofie: Onderzoekt de fundamenten van individuele wetenschappen, inclusief hun
methodes, basisprincipes en doelen. Het is gericht op kritisch onderzoeken en verhelderen van
wetenschappelijke kennis.
- Taalfilosofie: Bestudeert het ontstaan, ontwikkelen, de betekenis en functie van taal.
Voorbeeldvragen zijn ‘Hoe beïnvloedt taal ons denken?’ en ‘Hoe gebruikt men taal om kennis over
te dragen?’.
b. Het Goede en het Rechtvaardige: Deel van de Filosofie die gaat over moraliteit, rechtvaardigheid en
schoonheid.
- Ethiek: Leer van wat goed en rechtvaardig is. Het vraagt zich af of waarden en normen universeel
zijn of afhankelijk zijn van cultuur en individuele mensen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller JustaReader14. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.87. You're not tied to anything after your purchase.
