Inhoud
1 Inleiding in de adolescentiepsychologie..............................................................................................2
3 Lichamelijke ontwikkeling in de adolescentie......................................................................................5
4 Hersenontwikkeling in de adolescentie...............................................................................................9
5 Psychoseksuele ontwikkeling.............................................................................................................11
6 Cognitieve ontwikkeling in de adolescentie.......................................................................................15
7 Emotionele ontwikkeling in de adolescentie.....................................................................................20
10 Morel ontwikkeling in de adolescentie............................................................................................24
8 De ontwikkeling van het zelf en de identiteit.....................................................................................29
9 Autonomie-ontwikkeling in de adolescentie......................................................................................35
11 De rol van het gezin.........................................................................................................................39
12 De rol van leeftijdgenoten...............................................................................................................43
13 Internaliserende stoornissen...........................................................................................................48
14 Crimineel gedrag en externaliserende stoornissen..........................................................................55
Determinanten van gezondheid en welbevinden.................................................................................63
15 Hulpverlening aan adolescenten.....................................................................................................65
Interventiecylcus..................................................................................................................................73
, 2
1 Inleiding in de adolescentiepsychologie
Adolescentie De periode tussen de kinderjaren en de volwassenheid.
Leeftijdsgrenzen: 10 tot 23 jaar
Vroege adolescentie Leeftijdsgrenzen: tussen de 10 en 13 jaar
Middenadolescentie Leeftijdsgrenzen: tussen de 14 en 18 jaar
Late adolescentie Leeftijdsgrenzen: tussen de 19 en 23 jaar
Emerging adulthood Ontluikende volwassenheid. Verlengde adolescentie. Eindigt per
definitie pas als volwassen rollen zijn opgenomen.
Quarterlife crisis Een crisis waarin jongeren in de leeftijd rond een jaar of 25
moeilijkheden ervaren bij het vinden van een plaats in de
volwassen wereld.
Puberteit Het proces van geslachtsrijp worden, inclusief de hormonale
ontwikkeling die de geslachtsrijping en tal van andere rijpings- en
ontwikkelingsprocessen aanstuurt.
Ontwikkeltaken adolescentie Karakteristiek voor de fase van adolescentie:
Het ontwikkelen van een eigen identiteit en het bereiken
van autonomie t.o.v. de ouders
De manieren van omgaan met bepaalde innerlijk beleefde
conflicten
Een bepaald niveau van cognitief functioneren
Spanjaard en Slot (2015) thema’s en bijbehorende
ontwikkelingstaken:
Positie t.o.v. ouders: minder afhankelijk, bepalen van een
eigen plaats binnen de veranderende relaties in het gezin
en de familie
Onderwijs en werk: kennis en vaardigheden opdoen om
later een beroep te kunnen uitoefenen en een keuze te
, 3
maken t.a.v. werk.
Vrije tijd: ondernemen van activiteiten en het zinvol
doorbrengen van de tijd waarin er geen verplichtingen zijn
Eigen woonsituatie: zorgdragen voor eigen kamer en
spullen, omgaan met je huisgenoten
Autoriteit en instanties: accepteren dat er instanties en
personen boven je gesteld zijn, binnen geldende regels en
codes opkomen voor eigen belang
Gezondheid en uiterlijk: zorgen voor goede voeding en een
goede lichamelijke conditie, een uiterlijk waar je je prettig
bij voelt en het inschatten en vermijden van risico’s
Sociale contacten en vriendschappen: contacten leggen en
onderhouden, oog hebben voor wat contacten met
anderen kunnen opleveren, je openstellen voor
vriendschap, vertrouwen geven en nemen, wederzijdse
acceptatie
Sociale media en internet: smartphone en computer
gebruiken, informatie vinden en delen, informatie en
berichten wegen, onderscheid tussen de virtuele en de
reële werkelijkheid maken, gevaren onderkennen.
Intimiteit en seksualiteit: seksualiteit integreren in je
persoonlijkheid, ontdekken wat mogelijkheden, wensen en
grenzen zijn in intieme en seksuele relaties bij jezelf en
anderen
Bij cultuurverschillen: normen van verschillende culturen
kennen, inschatten welke vaardigheden in welke culturele
context passend zijn.
Storm and Stress Een periode van grote emotionele beroeping en opstandigheid ‘de
Sturm und drang moeilijke leeftijd’.
Kritiek:
Ondanks negatieve en intense emoties die adolescenten
ervaren, gaat niet iedereen gebukt onder intense emoties.
Ernstige conflicten en ruzies komen slechts in een
minderheid van de gezinnen voor.
Aan extreem gedrag van bepaalde kleine groepen jongeren
worden ten onrechte generaliserende conclusies
verbonden.
De periode levert voor iedereen wel stress op, maar bijna iedereen
komt er uiteindelijk goed doorheen.
Continuïteit Continuïteit van processen en mechanismen
Dezelfde psychologische mechanismen spelen een rol, maar de
vorm van het gedrag is verschillend.
Continuïteit in persoon
Vroege ervaringen van een persoon voorspellen het latere
functioneren.
Discontinuïteit Belangrijke wendingen in de levensloop
, 4
Verschillende manieren van Passieve interactie: Het individu krijgt de omgeving die
persoon-omgeving interactie door biologische verwanten wordt geboden => geen
duidelijke beïnvloeding door de omgeving
Evocatieve interactie: Het individu beïnvloedt een
omgeving door reacties die men bij anderen oproept.
Actieve interactie: Het individu selecteert een omgeving.
(Steinberg) 3 1. Eenmalige stemmingen of gedragingen vs. meer langdurende
aandachtspunten om patronen
problemen te onderscheiden 2. Spanningen en de bijbehorende onevenwichtigheden die
van een stoornis in de adolescenten in het algemeen ervaren vs. spanningen die op een
ontwikkeling: dreigende stoornis kunnen duiden
3. Timing van het probleemgedrag: wanneer manifesteert het zich?
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller irisnco. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.58. You're not tied to anything after your purchase.