Het boek Onderzoeksmethoden geschreven door Peer Scheepers, Hilde Tobi en Hennie Boeije. Hierbij heb ik een samenvatting gemaakt van de volgende hoofdstukken: 1-6 en 9. Dit zijn de hoofdstukken die getoetst zullen worden tijdens het tentamen in periode 1a.
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1: Sociaalwetenschappelijk onderzoek en wetenschappelijke integriteit........................................4
1.1 Inleiding en leerdoelen...................................................................................................................................4
1.2 Sociaalwetenschappelijk onderzoek...............................................................................................................4
1.3 Wetenschap is communicate ooer onderzoek...............................................................................................5
1.4 Onderzoek in de media...................................................................................................................................6
1.5 De onderzoeker als professional: wetenschappelijke integriteit...................................................................6
1.6 Wetenschappelijke integriteit en onderzoeksontwerpen..............................................................................6
Hoofdstuk 2: Het onderzoeksplan.................................................................................................................. 8
2.1 Inleiding en leerdoelen...................................................................................................................................8
2.2 De ten onderdelen oan een onderzoeksplan.................................................................................................8
2.2.1 Probleemstelling.....................................................................................................................................9
2.2.2 Onderzoeksontwerp...............................................................................................................................9
2.3 Literatuuronderzoek: ooorbereiding op het onderzoeksplan.........................................................................9
2.4 De probleemstelling.....................................................................................................................................10
2.4.1 De vraagstelling....................................................................................................................................10
2.4.2 De doelstelling......................................................................................................................................11
2.4.3 Het conceptuele model of theoretsch raamwerk...............................................................................11
2.5 Onderzoeksontwerp.....................................................................................................................................12
2.5.1. Opzet....................................................................................................................................................12
2.5.2 Het dataverzamelingsplan....................................................................................................................13
2.5.3 Het steekproefplan...............................................................................................................................13
2.5.4 Wanneer wil je de data verzamelen?...................................................................................................13
2.5.5 Waar wil je data verzamelen?..............................................................................................................13
2.5.6 Het data-analyseplan............................................................................................................................13
2.5.7 Het rapportageplan..............................................................................................................................14
2.5.8 Protocol ten behoeve van controleerbaarheid van onderzoek...........................................................14
2.6 Ethische en praktsche ooerwegingen..........................................................................................................14
2.6.1 Ethiek....................................................................................................................................................14
2.6.2 Praktsche overwegingen......................................................................................................................14
2.7 Wijzigingen in het onderzoeksplan..............................................................................................................14
Hoofdstuk 3: Benaderingen van onderzoek.................................................................................................. 15
3.1 Inleiding en leerdoelen.................................................................................................................................15
3.2 Eén en hetzelfde onderwerp, twee benaderingen, twee ooorbeelden........................................................15
3.3 Benaderingen van onderzoek......................................................................................................................15
3.3.1 De empirisch-analytsche benadering..................................................................................................15
3.3.2 De empirisch-interpretateve benadering............................................................................................16
3.3.3 De overbrugbare animositeit tussen de twee benaderingen..............................................................16
, 3.4 Typen onderzoek..........................................................................................................................................17
3.4.1 Wetenschap als systematsche theorievorming...................................................................................17
3.4.2 Fundamenteel en praktjkgericht wetenschappelijk onderzoek..........................................................17
3.4.3 De empirische cyclus............................................................................................................................17
3.4.4 De regulateve cyclus............................................................................................................................19
3.5 Ooerzicht en inzicht......................................................................................................................................20
Hoofdstuk 4: Theorieën, hypothesen en operatonalisates..........................................................................21
4.1 Inleiding en leerdoelen.................................................................................................................................21
4.2 Theorie als een samenhangend stelsel oan uitspraken................................................................................21
4.3 Methodologische spelregels.........................................................................................................................22
4.3.1 Empirische waarnemingen en toetsbaarheid.......................................................................................22
4.3.2 Maximale informatviteit......................................................................................................................22
4.3.3 Transparante en controleerbaarheid..................................................................................................22
4.4 Wetenschappelijke defnites.......................................................................................................................23
4.4.1 Defnites van kenmerken: wat.............................................................................................................23
4.4.2 Defnites van onderzoekseenheden: wie............................................................................................23
4.4.3 Defnites van tjd en plaats: wanneer en waar....................................................................................23
4.5 Operatonaliseren.........................................................................................................................................23
4.5.1 Waarneembaar maken van begrippen in de vraagstelling..................................................................23
4.5.2 Operatonaliseren van kenmerken uit hypothesen..............................................................................24
4.5.3 Operatonaliseren van eenheden.........................................................................................................25
4.5.4 Operatonaliseren van plaats en tjd....................................................................................................25
4.6 Kwaliteit oan de operatonalisates: oaliditeit en betrouwbaarheid............................................................25
4.6.1 Validiteit van gemeten variabelen........................................................................................................25
4.6.2 Betrouwbaarheid van gemeten variabelen..........................................................................................26
4.6.3 Validiteit en de steekproef van onderzoekseenheden.........................................................................26
4.6.4 Betrouwbaarheid van de steekproef van onderzoekseenheden.........................................................26
4.7 Bruikbaarheid...............................................................................................................................................26
4.8 Terugblik en oooruitblik: oan oraagstelling naar theorie, hypothesen, operatonalisates en weer terug..27
Hoofdstuk 5: Grootschalig veldonderzoek.................................................................................................... 29
5.1 Inleiding en leerdoelen.................................................................................................................................29
5.2 Het onderzoeksplan: de probleemstelling, wat en waarom?......................................................................29
5.2.1 Vraagstellingen: wat wil je precies weten?..........................................................................................29
5.2.2 Doelstellingen: waarom wil je dit weten?............................................................................................29
5.2.3 Conceptuele modellen..........................................................................................................................29
5.3 Onderzoeksontwerp: hoe?...........................................................................................................................30
5.3.1 Het dataverzamelingsplan....................................................................................................................30
5.3.2 Het steekproefplan...............................................................................................................................32
5.3.3 Wanneer wil je data verzamelen?........................................................................................................35
5.3.4 Waar wil je die data verzamelen?........................................................................................................36
5.3.5 Het data-analyseplan............................................................................................................................36
Hoofdstuk 6: Experiment............................................................................................................................. 38
6.1 Inleiding en leerdoelen.................................................................................................................................38
6.2 Probleemstelling: wat en waarom?.............................................................................................................38
6.2.1 Vraagstelling: wat wil je precies weten?..............................................................................................38
6.2.2 Doelstelling: waarom wil je dit weten?................................................................................................38
6.2.3 Theoretsch raamwerk..........................................................................................................................38
, 6.3 Onderzoeksontwerp: hoe?...........................................................................................................................39
6.3.1 Ontwerpkeuzes maken.........................................................................................................................39
6.3.2 Alternateve verklaringen vermijden....................................................................................................39
6.3.3 Toewijzing deelnemers aan condites..................................................................................................40
6.3.4 Wat voor data wil je verzamelen?........................................................................................................40
6.3.5 Bij wie wil je de data verzamelen?.......................................................................................................40
6.3.6 Wanneer wil je de data verzamelen?...................................................................................................41
6.3.7 Waar wil je de data verzamelen?.........................................................................................................41
6.3.8 Hoe wil je de data analyseren?.............................................................................................................41
6.4 Hoe wil je rapporteren?................................................................................................................................41
6.5 Ooerzicht en oooruitblik...............................................................................................................................41
Hoofdstuk 9: Gebruik van bestaande gegevens............................................................................................42
9.1 Inleiding en leerdoelen.................................................................................................................................42
9.2 Verschillende soorten bestaande gegeoens.................................................................................................42
9.3 Neerslag oan gedrag in de oorm oan registrates, ofcicle statstek en sporen.........................................42
9.3.1 Vraagstellingen bij het gebruik van registrates, ofcicle statstek en sporen....................................43
9.3.2 Doelstellingen bij het gebruik van registrates, ofcicle statstek en sporen......................................43
9.3.3 Onderzoeksontwerp.............................................................................................................................43
9.3.4 Nog een aantal andere bronnen van bestaande gegevens..................................................................43
9.4 Secundaire analyse op bestanden uit data-archieoen.................................................................................43
9.5 Voor- en nadelen oan het gebruik oan bestaande gegeoens.......................................................................43
9.6 Systematsche reoiew oan wetenschappelijke literatuur.............................................................................44
9.7 Meta-analyse...............................................................................................................................................44
9.8 Terugblik en oooruitblik................................................................................................................................44
, Hoofdstuk 1: Sociaalwetenschappelijk onderzoek en
wetenschappelijke integriteit
1.1 Inleiding en leerdoelen
We gaan in de sociale wetenschappen veelal uit van de aanname dat mensen sociale wezens
zijn, dat wil zeggen wezens die harmonieus of confictueus samenleven met andere mensen.
Vanuit de maatschappijwetenschappen kijken onderzoekers naar samenlevingen als geheel,
maar ook naar groeperingen daarbinnen, met inbegrip van de factoren die het functoneren
van die groeperingen beïnvloeden.
Vanuit de gedragswetenschappen kijken onderzoekers meer naar het gedrag van individuen
en factoren die dit individuele gedrag beïnvloeden, zowel factoren in de mens als factoren in
de menselijke omgeving.
1.2 Sociaalwetenschappelijk onderzoek
Wetenschap wordt wel omschreven als een systematsch geheel van kennis.
Die kennis is theoretsch van aard: het gaat om een samenhangend geheel van uitspraken
waarmee wordt geprobeerd om allerlei sociale verschijnselen te beschrijven, te verklaren of
te voorspellen.
Wetenschappers zijn niet zozeer geïnteresseerd in allerlei losse waarnemingen van mensen
in de sociale werkelijkheid, maar proberen juist inzichten te krijgen over losse
waarnemingen. Die waarnemingen hebben met elkaar gemeen dat ze zintuigelijk en dus
empirisch waarneembaar zijn.
De wetenschappers hebben als gemeenschappelijk doel om systematsche, empirische
waarnemingen van bepaalde aspecten van de sociale werkelijkheid te verrichten om
daarover theoretsche inzichten te ontwikkelen of om eerder ontwikkelde theoretsche
inzichten te toetsen.
Benaderingen in de sociale wetenschappen
Er zijn twee benaderingen in de sociale wetenschappen te onderscheiden:
- De empirische-analytsche
- De empirische-interpretateve
Uit beide visies vloeien uitgangspunten voort die leiden tot uiteenlopende keuzes voor
probleemstellingen.
De visies leiden ook tot verschillende onderzoeksontwerpen die worden gebruikt om de
relates te leggen tussen wetenschappelijke probleemstellingen enerzijds en systematsche,
empirische waarnemingen van die verschijnselen in de sociale werkelijkheid anderzijds. Al
deze waarnemingen kunnen ook op verschillende manieren worden geanalyseerd.
Deze analyse leidt tot wetenschappelijke uitspraken die worden gerapporteerd, waarmee
uiteindelijk theoretsche inzichten worden ontwikkeld of getoetst.
Fundamenteel en praktijkgericht onderzoek
Er zijn twee typen wetenschappelijk onderzoek:
- Fundamenteel wetenschappelijk onderzoek
o Doel een bijdrage te leveren aan de wetenschappelijke kennis.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller SanneDeStudent. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.78. You're not tied to anything after your purchase.
