Een volledige samenvatting voor de toets 3Z.1.2 Kennis complexe kwetsbaarheid. Het tentamen vindt plaats in het derde leerjaar van de opleiding Social Work. Zelf volg ik de opleiding aan de Hogeschool Inholland. In de samenvatting staan de desbetreffende hoofdstukken uit de boeken samengevat, inclu...
Hoofdstuk 1 Psychische aandoeningen
Positieve gezondheid > gezondheid is geen doel op zich, maar een middel of voorwaarde om je leven
te leiden op een manier die bij je past die voldoende bevrediging geeft. De gezondheid gaat over het
totale functioneren in de hele breedte van het leven, inclusief levensbeschouwing en zingeving.
Psychische klachten > problemen in het psychisch functioneren van mensen.
Vb. problemen in hantering van stress, problemen met eigen zelfbeeld, irrationele opvattingen.
Problematisch bedoelen we het functioneren van mensen erdoor belemmerd wordt of dat hun
gedrag henzelf of naasten in moeilijkheden brengt.
Medische benadering op psychische klachten:
- Benadering van psychische problemen als (hersen)ziekten/verschijnselen
- Diagnose = uitgangspunt voor passende behandeling, meestal past medicatie
Niet fout, maar via medisch maar het verhaal verdwijnt.
Symptoomnetwerken > symptomen hangen met elkaar samen en versterken elkaar. Zij vormen een
netwerk, een zichzelf onderhoudend systeem.
Co morbiditeit > het tegelijk voorkomen van verschillende ziekte beelden zo krijgen mensen twee
of meer diagnoses
Brugsymptomen > Verschillende symptomen die bij verschillende ziektebeelden voorkomen
Vb. manie, angst, dwang, depressie, dissociatie, desorganisatie, psychose
Trans diagnostische factoren
Overeenkomende kernmerken. Gemeenschappelijke factoren bij verschillende psychische
aandoeningen:
Overeenkomende biologische factoren (genetisch, neurobiologische mechanismen, hersenstructuur)
Overeenkomende psychologische kenmerken (laag zelfbeeld, onzekerheid, perfectionisme)
Overeenkomende gedragingen en symptomen (vermijdingsgedrag, verslaving, angstige gevoelens)
Traumatische ervaringen in het verleden (deze ervaringen hebben grote impact op je vorming als
mens)
Dezelfde therapieën zijn werkzaam als er veel overlap is in deze factoren, zullen dezelfde
behandelingen ook effectief zijn bij verschillende aandoeningen.
Bio psychosociaal model
Gezondheidsproblemen moeten worden benaderd vanuit deze drie invalshoeken.
Als denkmodel helpt het ons om een probleem of hulpvraag van verschillende kanten te benaderen,
om verklaringen te zoeken voor het ontstaan ervan en mogelijkheden voor behandeling te vinden.
- Bio (genetisch, rol van stresshormonen/hersenstructuren/neurotransmitters)
- Psycho (persoonlijkheidskenmerken, overtuigingen, coping)
- Sociaal (levensomstandigheden, meedoen)
De drie invalshoeken als behandeling
- Bio > psychofarmaca
- Psycho > psychotherapie, traumaverwerking
- Sociaal > gewenste ondersteuning, schuldhulp, dagbesteding
Als werkmodel kan het positieve gezondheidsmodel worden ingezet.
Sociaalpsychiatrische benadering
Onderscheidt zich van de klinische, medisch, georiënteerde psychiatrie doordat ze vreemde
gedragingen van mensen niet opvat als symptomen van de ziekte maar reactie op levenservaringen.
Culturele aspecten van psychische klachten en gezondheidszorg
, Duiden van bepaald gedrag als ziekte is niet alleen ingegeven door cultureel bepaalde
opvattingen, ook commerciële belangen kan dienen en de basis worden voor een verdienmodel van
de farmaceutische industrie.
Een hulpverlener die zorg op maat wil leveren moet enerzijds handelen vanuit de state of art van zijn
vak, anderzijds zorgen dat zijn hulp acceptabel en zinvol is voor de hulpvrager (communicatieve
vaardigheden, flexibiliteit en creativiteit)
- Culturele factoren spelen een rol in de manier waarop die worden beleefd en geuit, en een
hulpverlener moet daarbij kunnen aansluiten.
Hoofdstuk 2 Herstelgerichte benadering
Definitie > persoonlijk proces waarbij iemand min of meer een ontwrichtende levenservaring zodanig
te boven komt, dat hij het leven weer vanuit eigen wensen en mogelijkheden vorm kan geven, met of
zonder blijvende gevolgen van die ervaring.
Vier fasen van herstel
1. Overweldigd door de aandoening > ontreddering en verwarring staat op de voorgrond
2. Worstelen met de aandoening > client kent angst om overspoeld te worden door de
aandoening maar vraagt zich nu ook af hoe hij hiermee verder kan leven
3. Leven met de aandoening > client beseft dat hij meer in staat is om met de aandoening om te
gaan
4. Leven voorbij de aandoening > aandoening steeds meer op de achtergrond
Vier aspecten van herstel
1. Herstel van gezondheid/medisch herstel > verbetering van symptomen van een aandoening
2. Functieherstel > alledaags functioneren, verbetering in zelfregulatie
3. Maatschappelijk herstel > participeren in de maatschappij
4. Persoonlijk herstel > hervinden van identiteit
Herstel ondersteunende hulpverlening
Herstelfactoren kunnen worden gebruikt als houvast. Hulpverleners kunnen mensen aanmoedigen en
ondersteunen betekenisvolle verbindingen met anderen aan te gaan. Tijdens de herstel
ondersteunende hulpverlening is je communicatie hoopvol en optimistisch. Het doel is mensen hun
eigen krachten te (her)ontdekken en ervaren
Vijf factoren die interculturele interactie bevorderen:
1. Culturele empathie > het vermogen in te leven in andermans gevoelens, gedachten en gedrag
uit ander cultuur
2. Open-mindedness > open en onbevooroordeelde houding tegenover mensen uit een andere
cultuur
3. Sociaal initiatiefrijk > initiatief nemen tot sociale interactie
4. Flexibiliteit > makkelijk kunnen aanpassen aan andere omstandigheden
5. Emotionele stabiliteit > rustig blijven in stressvolle situaties
Stigmatisering
Eén van de herstel belemmerende factoren. Stigma is een krachtig negatief stempel. Zelfstigma is
ook iets, dit kan leiden tot ernstige angst, gering zelfvertrouwen.
1.2 en 1.3 Inleiding tot sociotherapie
, Middeleeuwen (500-1500):
o Zieken zijn ‘zotten’ en werden beschimpt en bespot. Als de familie niet voor hen wilde zorgen,
deed niemand het.
o Soms opgesloten, verstoten of gedood. De kerk beschouwt mensen als ‘bezeten’
(exorcisme)
o Rond 1442 komt er in Nederland een eerste gasthuis voor de opvang van geestziekten.
Renaissance (1500-1780):
o Mensen gaan zich beschaafder gedragen en het contrast met geesteszieken wordt groter. De
intolerantie voor zieken neemt toe
o Geestesziekten werden opgesloten, maar konden wel dienden ter vermaak van ‘gezonde’
mensen of voor dwangarbeid.
o Eind 18e eeuw meer aandacht voor de medische achtergrond van geestesziekte
Vanaf 1880 tot nu:
o Langzame professionalisering van de psychiatrische zorg
o Steeds meer instellingen voor geestesziekten
o Betere wettelijke inbedding (tweede krankzinnigenwet in 1884)
Meer open afdelingen, meer nazorg
Hoofdstuk 3 psychische aandoeningen
Erklären (verklaren) en verstehen (begrijpen)
Bij erklären gaat het om een wetenschappelijke verklaring. Dat kan wel belangrijk zijn, maar daarmee
voelt een cliënt zich nog niet meteen begrepen – daar gaat verstehen over. Het interpreterend en
invoelend begrijpen.
Het kwetsbaarheid-stressmodel
Dit model zegt dat een psychische ontregeling ontstaat door een combinatie van enerzijds de
kwetsbaarheid van het individu en anderzijds stressoren die worden ervaren.
Kwetsbaarheid individu + stressor = psychische aandoening
Kwetsbaarheid ontwikkelt zich in de kinderjaren onder invloed van ongunstige of zelfs zeer
schadelijke ervaringen. Het is een resultaat van nature en nurture (aanleg en
omgevingsinvloeden)
Biologische factoren
o Een zenuwcel bestaat uit een cellichaam. Dit cellichaam heeft een heleboel draadachtige uitlopers
of zenuwvezels. Deze worden dendrieten genoemd.
o Dendrieten ontvangen signalen vanuit andere zenuwcellen in netwerk en geven deze vervolgens
door aan het cellichaam.
o Vanuit het cellichaam loopt er een lang zenuwvezel, het axon. Deze geeft zelf signalen door aan
andere zenuwcellen.
o Uit het axon zitten allerlei kleine verdikkinkjes, die maken contact met de dendrieten.
o De contact plaats van een verdikkinkje naar een dendriet noem je het synaps.
De communicatie tussen twee zenuwcellen:
Wanneer een zenuwsignaal vanuit het cellichaam het axonuiteinde, zullen de daar gelegen
blaasjes hun inhoud afgeven in de synapsspleet. Deze inhoud zijn de neurotransmitters.
Bekende neurotransmitters: GABA, dopamine, serotine, endorfine, (nor)adrenaline. Elke
neurotransmitter past precies op zijn eigen receptor.
Neurotransmitters kunnen door receptoren worden losgelaten en worden afgebroken of weer
worden opgenomen door de zenuwcel waar ze vandaan kwamen
Medicatie beïnvloedt dit proces. Het stimuleert afgifte, blokkeert receptoren of voorkomt
heropname
Vb. antipsychotica bezet dopaminereceptoren, zo kan dopamine zich minder binden aan
receptoren en worden de effecten van dopamine verminderd
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller annedelange2. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.11. You're not tied to anything after your purchase.
