Leerdoelen taak 7: Chronische aspecifeke lage rugpijn.
Ik verklaar de verschillende modellen van pijn aan de hand van Leventhal/Loesser.
Bron: Illness beliefs leventhal
Core beliefs:
- Identity: whait is ithis
- Cause: whait caused ithis
- Timeline: how long will iit lasit
- Consequences of ithis: whait will happen as a resulit
- Cure / conitrol: whait will make iit beter
Wanneer iemand een ziekite heeft leitsel heef opgelopen of langdurige pijn heef zal hij een manier
zoeken om ieits hieraan kan doen. Kan acte ondernemen door informate ite vergarent oefeningen ite
gaan doen of wachiten itoit heit overgaait. Er zijn diverse modellen die heit denken over pijn
beinvloeden. Onder andere de zelfregulate itheorie van levenithal. Hierbij wordit een verklaring
geprobeerd ite vinden voor hoe mensen omgaan meit pijn. In diit model wordit aandachit besiteed aan
klachitgerelaiteerde emotes. iit bepaald namelijk een grooit deel over de manier hoe mensen
omgaan meit klachiten.
Cognites: diit zijn ideeent assumptest overituigingent atitudest verwachtngen eitc die iemand heef
meit beitrekking itoit een bepaald onderwerp. e ideeën rondom een aandoening of ziekite worden
aangeduid als illness beliefs. eze cognites spelen een belangrijke rol bij heit omgaan meit klachiten
en de pogingen om heit probleem heit hoofd ite bieden.
Klachiten gaan auitomatsch gepaard meit gedachiten over wait de oorzaak is: wait een goede manier is
om de klachiten of sympitomen ite verminderen. Als de klachiten dreigender worden of langer duren
gaait men vaak ook itrachiten de klachiten ite verklaren. Zo kan bij langdurige buikpijn vaak gedachit
worden: ik heb ieits verkeerd gegeitent ik ben gespannent ik heb een onitsitoken blinde darm. Een
initerpreitate wordit persoonlijk ingegeven door ervaringt opvoedingt aanleg. iit wordit ook beïnvloed
vanuiit omgeving door wait de buurvrouw zegit of
wait er gelezen wordit.
Ziekitegerelaiteerde cognites worden volgens de zelfregulateitheorie van levenithal onderverdeeld in
vijf caitegorieën.
1. Cognites over de oorzaak van de pijn
2. Cognites over de identiteiit van de pijn
3. Cognites over duur/verloop van de pijn
4. Cognites over gevolgen van de pijn
5. Cognites over de verondersitelde genezing of behandeling en de maite van conitrole over de
pijn
1. Cognites over de oorzaak van de pijn:
a. cognites meit beitrekking itoit de oorzaak zijn bij chronische pijnklachiten essenteel.
Als sympitomen lang besitaan en er geen duidelijke diagnose gesiteld ist wordit de
oorzaak weiten voor de pit heel belangrijk. Gedachiten die patëniten hebben over de
oorzaak liggen vaak in de medische/somatsche sfeer. Vaak denken ze dait er sprake
, is van ernstge lichamelijke beschadiging. eze gedachiten bepalen vaak ook welke
behandeling er verwachit wordit door de patënit. Hier kan een discrepante itussen
ziten en de uiitleg hiervoor is belangrijk in heit educateproces. Heit uiitvragen van
cognites over de oorzaak van de klachiten is erg belangrijk in de invenitarisatefase.
2. Cognites over de identiteiit van de pijn:
a. Cognites meit beitrekking itoit de identiteiit van de pijn hebben ite maken meit de ernsit
van de klachitent lokalisatet begeleidende sympitomen zoals: roodheidt zwellingt pijnt
vermoeidheidt spierspanningt tnitelingent uiitsitraling. En meit mogelijke diagnoses.
Uiit de beschrijving van de clienit van de pijn zijn vaak veel cognites ite destlleren
zoals: als heit zoveel pijn doeit moeit wel ieits kapoit zijnt heit sitraalit uiit dait moeit itog
zenuwbeknelling zijn. e zichitbaarheid van de pijnklachiten kan voor sommige
patëniten gerusitsitellend zijn zodait ze nieit denken dait ze heit zich inbeelden. zzoals
roodheidt zwelling eitc. heit ervaren van uiitsitraling wordit vaak geassocieerd meit een
somatsche aandoening dan meit een afgeknelde zenuw. Voor een grooit aanital
pijnklachiten worden ziekitepitoitoitypen gehaniteerd om klachiten inzichitelijk en
begrijpelijk ite maken. Zo gebruikit meit beschrijvingen als knopent spiitt
bekkeninsitabiliiteiitt whiplasht muisarm om klachiten ite beschrijven.
3. Cognites over duur/verloop van de pijn
a. Over heit beloop kunnen verschillende cognites besitaan of gaandeweg onitsitaan
zoals: slijitage gaait nooiit overt diit wordit alleen maar ergert meit mijn baan kan ik
nooiit rusiten. Als een clienit gedachites heef dait heit alleen maar erger wordit dienit diit
voorafgaan aan de behandeling besproken ite worden. Als de clienit denkit dait die nieit
meer beiter wordit heef de behandeling weinig zin. iit geldit onder andere voor de
iterm chronisch die vaak wordit geïniterpreiteerd als:
i. Sitrucitureel
ii. Nieits meer aan ite doen
iii. aar moeit je mee leren leven
b. Vraag naar ideeën en verwachtngen van de patënit wait beitref heit verloop en duur
van klachiten. iit kan een grooit aanital cognites onithullen die heit huidige gedrag van
een clienit inzichitelijk maken.
4. Cognites over de gevolgen van pijn:
a. e pateniten hebben vaak duidelijke gedachiten over hun beperking zoals: meit deze
aandoening kan ik nieit werkent ik heb een whiplash dait beitekend dait ik ander werk
moeit gaan doent mijn ituinhuisje kan ik vergeitent ik kan nooiit meer zware dingen
tllent meit die nekklachiten ben ik nieit meer veilig in heit verkeer.
b. Ook de gedachiten over de invloed op lichamelijke actviiteiiten en evenituele leitsels
heef beitrekking op de duur en verloop van de klachiten: ik ben bang dait ik leitsel zal
lopen als ik lichamelijke oefeningen doet mijn lichaam zegit dait er ieits gevaarlijks om
de hoek sitaaitt in mijn itoesitand kan ik nieit lichamelijk actef zijn. iit zijn
caitasitroferende gedachiten. Ook irratonele overituigingen van de negateve sitrekking
over de gevolgen van de klachiten gebruikit men deze iterm. 77% van de pateniten
meit lagerug klachiten denken dait bij 1 verkeerde beweging een serieus probleem
onitsitaait.
5. Cognites over de verondersitelde genezing/behandeling en de maite van conitrole over de
pijn:
a. Cognites over efecteve Behandelvormen:
i. e verwachtngen die een patenit heef over de behandeling is siterk
afankelijk van de gedachites over de oorzaak van de klachiten en de kennis
over itherapeutsche mogelijkheden. Als de patenit er heilig van is overituigd
, dait een wervel scheef ziit in zijn rugt verwachit hij auitomatsch dait de
behandeling is gerichit op heit rechitziten van die wervel.
ii. cognites over wait je moeit doen bij bepaalde klachiten of wait de efectefsite
behandelvorm is heef iedereen. iit komit vooral door opvoeding en
ervaring. Ook informate over de ziekite in heit algemeent specifeke nieuwe
aandoeningt behandelvormen die mensen in omgeving gehad hebbent
initerneitt hulpverleners hebben invloed. Achiter sommige gedachites ziten
dieperet meer basale cognitest iterwijl andere cognites vooritkomen uiit
aannames en zijn minder diep geworiteld.
iii. bij behandelvormen meit gelijkwaardige evidente wordit aanbevolen om zo
veel mogelijk aan ite sluiiten bij de voorkeur van de patënit. Grooit veritrouwen
in heit efecit van de behandeling leverit altjd positever resulitaait op. Er zijn
veel myithes over behandelvormen die zogenaamd efectef zijn waar geen
evidente voor is. 35% van de mensen meit lage rugklachit zijn van mening dait
bedrusit de itherapie is. Terwijl onderzoek heef aangeitoond dait bedrusit
vermeden moeit worden.
iv. heit is belangrijk dait de gedachiten van de clienit over welke behandeling de
voorkeur dienit ite kennen en ook zijn mening iten aanzien van graded actviity.
Als de mening van hulpverlener en patenit nieit op een lijn liggent moeit de
hulpverlener waar mogelijk is de clienit motveren itoit zijn behandeling.
B. cognites over de maite waarin men zelf wait aan de klachiten kan doen:
- cognites meit beitrekking itoit de maite van conitrole die de pit heef over de invloed op
heit pijnprobleem zijn cruciaal in heit begeleidingsproces. Als de patenit ervan
overituigd is is dait zijn eigen actes bijdragen aan heit oplossen van heit probleem zal
hij bereid zijn knelpuniten ite overwinnen. Veelgehoorde overituigingen zijn: wait ik
ook doet heit wordit itog nieit beitert ik voel me machiteloost wait beitref de pijn kan ik
alleen doen wait een dokiter zegitt alleen een dokiter kan mij helpen meit de pijn
- bij chronische pijnklachiten aan heit bewegingsapparaait gaait heit zowel om de
overituiging van conitrole over de pijn als de conitrole over de functonele beperking
die hij heef. Als de clienit heit gevoel heef dait hij deze facitoren nieit direcit kan
beïnvloeden vanuiit zichzelf word gesproken van exiterne pijnbeheersingt als de
patenit heit gevoel heef dait hij zelf wel invloed heef op de pijn wordit gesproken van
initerne pijnbeheersing. Wanneer de patenit een hoge maite van exiterne
pijnbeheersing heef is hij nieit gemotveerd zijn gedrag ite veranderen maar is vooral
afwachitend op en onderneemit weinig acte. Clieniten meit hoge initerne
pijnbeheersing zijn gemotveerder.
- uidelijk gerelaiteerd aan de conitroleerbaarheid van de klachiten zijn cognites die
heit veritrouwen van de clienit beitrefen: de maite waarin hij zichzelf in sitaait achit ieits
ite kunnen bereiken wait de ziekite beinvloed. Als de siituate als dreigend of schadelijk
wordit ervaren wordit heit uiiteindelijke gedrag van de clienit bepaald of hij overituigd is
dait deze siituate wel of nieit van invloed is op de pijn. iit wordit beinvloed door de
volgende puniten:
o Eerdere ervaring meit dezelfde of sooritgelijke itaak
o Heit gedrag van anderen die beoordeeld worden als even compeitenit
o Verbale aanmoediging van anderen
o Emotonele itoesitand
Emotes:
Behalve cognites beschrijf de zelregulateitheorie van levenithal ook de aanwezigheid van emotes als
direcite en indirecite relate meit de pijnklachiten. Oorzaak en gevolg van cognites en emotes zijn nieit
, duidelijk aan ite geven. Wel is er een siterke relate itussen die itwee: overituigingen kunnen groite
invloed hebben op gevoelt en emotes situren ook cognites aan. Ze kunnen elkaar positef en negatef
beïnvloeden zoals: bij een geluid horen iterwijl je in bed ligit kan je denken: heit is een inbreker! Of heit
is de kait!. Beide gedachiten worden door dezelfde stmulans veroorzaakit maar roepen andere emote
op. Bij de eersite wordit je angstg en bij de 2e denk je nieit veel na. Als angsit itoeneemit gaait je harit
kloppen en wordit je angstger waardoor je meer gaait horen.
Een voorbeeld waarbij cognites en emotes meit beitrekking itoit pijn itegelijkertjd opitreden is
bewegingsangsit. e cognite beitref vaak een oorzaak van de pijn z rug versleiten door werken) of een
identiteiit zik voel de boten schuren). e gevolgen zdiit komit nieit goedt ik moeit voorzichtng doen) en
conitrole z u moeit mij hierdoorheen helpen). iit alles gaait gepaard meit angsitt angsit om ite bewegen
om meer pijn ite vermijden of ite overbelasiten. iit leidit itoit een visieuze cirkel van nieit bewegen. Heit
is voor de hulpverlener belangrijk diit ite herkennen en de clienit proberen over ite halen dait zijn
beredenate fouit is. Bewegingsangsit kan deel uiitmaken van een gegeneraliseerde angsitsitoornis.
Ongerusitheid of piekeren is een veel voorkomende respons bij pijnklachiten. Gevoelens van onrusit en
psychosociale sitress blijken een voorspellende invloed ite hebben op de duur van de klachiten en
onitwikkeling van chroniciiteiit. Gevoel van onrusit zijn gerelaiteerd aan een verlaagd gevoel van
conitrole over de vermindering van pijn.
Een veel genoemde emotonele respons bij pijn is depressieve gevoelens. eze kunnen heit gevolg
zijn van de langdurige pijnklachiten of een onderdeel van de aandoening. epressieve clieniten zijn
minder geneigd actviiteiiten op ite pakken en hun gedrag ite veranderen.
epressieve gevoelens in de vroege fase van pijnklachiten hebben een hoge prognostsche waarde
voor heit vooritduren van de pijnklachiten en hebben een zeer negatef efecit op heit succes van de
behandeling. Heit is hierom aanbevelen om in de diagnostsche fase op ite leten op de aanwezigheid
van depressieve gevoelens.
Loeser:
- Nocicepte beitref heit wel of nieit
aanwezig zijn van weefselschade
- e pijngewaarwording beitref de
pijnwaarneming in de hersenen die
zoweel cenitraal als perifeer
gemoduleerd kan zijn
- e pijnbeleving beitref gedachiten
en gevoelens in relate itoit de
pijnervaring
- Heit gedrag dait de manier van
omgaan meit de klachiten beitref
-
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller 23598. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.80. You're not tied to anything after your purchase.