ETHIEK – VRIJHEID EN DWANG
Ethiek binnen geestelijke gezondheidszorg
Inleiding
Er is een groeiende vraag naar ethiek binnen geestelijke
gezondheidszorg
= omwille van verschillende vragen zoals …
Welke behandelbesluit is moreel het beste?
o Het goede is altijd gelijk aan het meest menswaardig.
Welke houding van de hulpverlener getuigt van respectvolle omgang?
o Ethiek gaat niet enkel over besluiten, maar ook over je houding als
hulpverlener.
Hoe kan de autonomie van de cliënt gerespecteerd worden?
o De mens is autonoom, maar toch moeten we soms overgaan naar
vrijheidsbeperkende maatregelen.
Evoluties die verantwoordelijk zijn voor groeiende aandacht naar ethiek
binnen geestelijke gezondheidszorg.
Rechtspositie van cliënten
o Dit is verbeterd door wetgeving, klachtenregeling,
vertrouwenspersoon voor cliënten enz.
Veranderde zorgverlener: dit is verbeterd
o Vroeger was de hulpverlener degene die wist wat het beste was
voor de cliënt.
o Nu geeft de cliënt zelf aan welke zorg het beste is voor zichzelf.
Toegenomen vraag naar ‘Wat is goede zorg?’
o Er wordt gevraagd naar kwaliteit van zorg die komt als reactie op
kwantiteit en productienorm.
Kernprobleem binnen geestelijke gezondheidszorg
= omgaan met vrijheid en dwang is het kernprobleem.
Hiervoor is ethische reflectie (= intersubjectief) nodig. Zo doen veel
organisaties mee aan dwangreductie.
Spanningsveld tussen vrijheid en dwang
Dit wordt wel eens vergeleken met een steen dat in je schoen zit.
o Je kan er mee stappen en lopen, maar het is niet comfortabel.
o Zorgverleners ervaren dit ook bij het beperken van vrijheid. Indien
deze situaties herhalen, krijg je te maken met morele stress, want
handelingen en visies botsen met je eigen waarde.
Belangrijke waarden binnen geestelijke gezondheidszorg
Respect, integriteit, verantwoordelijkheid, empathie, vertrouwen,
autonomie enz.
het is belangrijk om over deze waarden te reflecteren en de normen daar
omtrent kritisch te bevragen.
, Deugdethiek
= systematische reflectie op het goede handelen, de wetenschap van botsende
waarden tussen vrijheid en veiligheid bij dwang.
De moraal is het handelen van de mens.
Welke waarden we laten doorwegen, er is altijd schade
o In geval van dwang komt autonomie in dwang.
o Je moet kijken naar de minst morele schade bij het maken van een
beslissing
Aristotelische deugdethiek
Aristoteles
= filosoof, sublieme leerling van Plato. Wat eigen is aan Aristoteles is dat hij een
aantal boeken schreef over geluk, deugd. Het deugdenethiek kan een inspiratie
zijn voor GGZ. Er zijn namelijk patiënten die geen geluk meer ervaren, angst
ervaren.
Deugd
= sublieme eigenschap, een soort karaktereigenschap die uitsteekt, bv:
rechtvaardigheid, vriendelijkheid enz.
deugdenethiek streeft naar het midden van deze waarden. Wanneer je deze
uitoefent, dan zal je jou gelukkig voelen.
Deugden in de praktijk
Moed
= vereist om moeilijke situaties aan te pakken, zoals het omgaan met
crisissituaties, agressief gedrag van patiënten, of het bespreken van gevoelige
onderwerpen.
Moedige zorgverleners zullen niet terugdeinzen voor uitdagende
omstandigheden, maar eerder proactief en effectief handelen om de best
mogelijke zorg te bieden.
Matigheid
= het vinden van een evenwicht in benadering van de behandeling van
patiënten. Het houdt ook in dat men zich bewust is van grenzen en niet te ver
gaat in het grijpen in het leven van de patiënt.
Voorbeeld
o Niet te snel naar medicatie grijpen, maar ook niet terughoudend zijn
om medicatie voor te schrijven wanneer dit noodzakelijk is.
Rechtvaardigheid
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller serhatkl. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.37. You're not tied to anything after your purchase.