SUÏCIDALITEIT EN
ZELFVERWONDEND GEDRAG
Vaardig omgaan met suïcidaliteit
Inleiding
Suïcide
= een daad met fatale afloop die de overledene in de wetenschap of de
verwachting van een potentiële fatale afloop heeft geïnitieerd en uitgevoerd met
als doel gewenste veranderingen te bewerkstellen.
Fatale afloop: de persoon heeft de verwachting dat hij/ zij gaat sterven.
Gewenste veranderingen: iemand die een suïcidepoging onderneemt
heeft niet de wens om te sterven, maar ze willen dat de huidige situatie
verandert (cfr. rust in hoofd).
Suïcidepoging
= een niet-habitueel gedrag zonder dodelijke afloop dat de persoon initieert en
uitvoert met de verwachting of het risico om te overlijden met als doel gewenste
veranderingen te bewerkstellen.
Suïcidaliteit
= het geheel van suïcidale ideatie, voorbereidende handelingen, suïcidepogingen
en suïcide.
Suïcidaal proces
Zorgvragers die suïcide plegen, zijn op zoek naar een manier om hun onrust en
hun lijden te stoppen. Ze willen niet persé sterven, maar ze zijn op zoek naar een
manier om verandering te brengen in de situatie.
Dit leidt tot tunnelvisie
o Suïcide lijkt de enige optie te zijn.
Suïcidepogingen gebeuren niet impulsief
o Er gaat een proces vooraf die gaat van vage, naar meer concrete
plannen die eindigen in het uitvoeren van een suïcidepoging
De intensiteit van suïcidaliteit: fluctuerend (= schommelend)
o Zo vroeg mogelijk in het proces ingrijpen.
o Suïcidaliteit detecteren en bespreekbaar maken.
Suïcidaliteit herkennen
Signalen van suïcidaliteit herkennen in gedrag, gevoelens en gedachten
De persoon heeft een vernauwing in het denken negatieve
gevoelens.
o Suïcidale zorgvrager voelt zich in een negatieve stemming en is
afwisselend moe, somber, machteloos, minderwaardig, hulpeloos en
hopeloos.
Angst en agressie i.p.v. andere gevoelens
, Isolement: patiënt krijgt geen feedback van buiten en verliest zo de
mogelijkheid om genuanceerd te denken.
Typische signalen die je kan oppikken vanuit gesprekken met de zorgvrager en
omgeving, of vanuit observaties
Cognitief en emotioneel Verbaal Gedragsmatig
- Dichotoom denken: zwart- - “Ik wou dat ik dood
- Moe zijn
wit denken anderen was” - Stiller zijn dan vroeger
hebben het goed, ik ben - “Ik wil er een einde
- Somber (lichaamstaal)
een sukkel aan maken” - Slaapproblemen
- Hulpeloos en hopeloos - “Ik kan er niet meer
- Verwaarlosing
- Geheugen: vage en tegenop” - Prikkelbaar gedrag
algemene herinneringen - “Over mij hoef je je
- Agressief gedrag
- Machteloosheid binnenkort geen - Vluchtgedrag (alcohol/drugs):
- Eigenwaarde daalt zorgen meer te alcohol kan rust geven, maar tegelijk
- Tijdsbesef verandert: niet maken” neemt het ook remmingen weg om
weten of het dag/ nacht is. - “Mijn leven is suïcidaliteit te voorkomen.
- Piekeren zinloos” - Angstige reageren
- Selectieve abstracties + - “Ik zie het niet meer
- Afhankelijk opstellen
overgeneraliseren zitten” - Afzonderen/ vermijdingsgedrag
- Vervaging realiteit - Verlies van mogelijkheden
- Verlies van interesse
- Weggeven van persoonlijke spullen
- Verward, onlogisch of onredelijk
praten
- Vaak betrokken zijn in ‘ongelukjes’
- Opeens heel opgewekt worden
Argumenten uit het voorgeschiedenis, situatie of context
Risicofactoren in kaart brengen
o Indien de persoon een eerdere suïcidepoging ondernam.
o Bij waarschuwingssignalen (zie hierboven).
Cognitief en emotioneel: tunnel en hopeloosheid.
Verbale uitingen
Gedragsmatige signalen: het gaat niet om gedrag dat je
specifiek kan toeschrijven aan suïcidaliteit.
o Bij personen met een verhoogd risico (cfr. integratief model).
o In psychische crisissituaties.
o Bij overgangsmomenten in een lopende behandeling
o Bij onverwachte veranderingen, gebrek aan verbetering of
verslechtering in het klinisch beeld van een psychische aandoening.
Beschermende factoren en hulpbronnen in kaart brengen
o Bv. steun uit omgeving, toegang tot hulpverlening enz.
Voorspelbare veranderingen die stresserend of beschermend kunnen zijn
o Bv. aankomende relatiebreuk, opstart van medicatie enz.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller serhatkl. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.35. You're not tied to anything after your purchase.