Summary
Voeding bij gezondheid en ziekte blok 1.1 samenvatting (H1-8 +10)
- Course
- Institution
- Book
Voeding bij gezondheid en ziekte blok 1.1 samenvatting van hoofdstuk 1 t/m 8 en 10. Leerstof DBG1 in Jaar 1 voeding en diëtetiek.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
4 reviews
By: lindseybrouwer • 5 year ago
By: ellen1vandiepe • 5 year ago
By: graceesmay • 5 year ago
By: ilsefaber2001 • 4 year ago
Seller
Followbentebrandsma
Reviews received
Content preview
VoedingHoofdstuk 1. Voedingspatronen
1.1 Voedingspatronen en voedingsgedrag
Hoorcollege 4
Iedereen heef een bepaald patroon van eetgedrag voor zichzelf, oo voor groepen.
Mensen met een andere culturele achtergrond ennen vaa ten aanzien van voedsel euze,
voedselbereiding en etenstiden een andere gewoonte. Oo aandacht voor duurzaamheid en milieu
an leiden tot een andere voedsel euze.
Voedingspatroon wiize waarop een individu, een groep of een vol zich gewoonlii voedt, wie eet
wanneer wat in wel e hoeveelheid, waar en hoe.
Voor hulpverleners in de gezondheidszorg is het van belang inzicht te hebben in bestaande
voedingspatronen en in de factoren die leiden tot een bepaald voedingsgedrag om:
- Gezondheidsrisico’s bii bepaalde individuen en groepen te unnen signaleren.
- Voedingsvoorlichtng te unnen geven
- Dieetpatinten te unnen begeleiden bii problemen die ontstaan door veranderingen in de
voeding.
1.2 Factoren die een rol spelen bij het ontstaan van een
voedingspatroon en voedingsgedrag
Hoorcollege 3, 4
Samenspel factoren, te onderscheiden in:
- Omgevingsfactoren
Geografische en limatologische factoren bepalen wel e voedingsmiddelen
beschi baar ziin, het weer speelt een rol, zowel bii producte als bii euze.
Technologische factoren voedselaanbod uitgebreid door producte, bewer ing,
transport en opslag.
Economische en polite e factoren priis wordt beïnvloed door overheidsbeleid
natonaal en internatonaal niveau.
- Sociaal-culturele factoren wel voedsel wordt als eetbaar beschouwd en wel e bete enis
heef het in de omgang met el aar.
Culturele factoren bereiding en combinate van voedingsmiddelen. Joodse religie
eten koosjer mel en vlees mogen nooit vermengd worden. Bepaald vlees mag niet
gegeten worden en het moet ritueel geslacht ziin.
Sociale factoren aanbieden van eten/drin en an verschillende bete enissen hebben.
Door bepaalde voedingswiize maa ie duidelii dat ie tot een bepaalde groep behoort.
Kan oo als machtsmiddel gebrui t worden belonen of strafen.
- Persoonsgebonden factoren fysiologische en psychologische factoren die bepalen wat de
voedselbehoefe is en wat voeding voor iemand bete ent
Fysiologische factoren honger en dorst die aanzeten tot eten en drin en.
Psychologische factoren smaa reden om bepaald voedsel te iezen. Oo associate
van voedsel met bepaalde personen of gebeurtenissen. Voedsel wordt verbonden met
liefde, troost en veiligheid.
,Voedingspatroon stabiele component van voedingsgedrag, factoren die van invloed ziin stabiel en
minder stabiel van aard.
1.3 het ontstaan van het huidige voedingspatroon (1850-1980)
Hoorcollege 1, 2, 3, 4
Basis werd gelegd na industriile revolute. Begin 1870. Tot negentende eeuw alleen maar
landbouw, opbrengst laag. Voedingspatroon in deze pre-industriële samenleving werd ge enmer t
door schaarste en gebre aan variate. ltid eigen producten en nauwelii s dierlii e producten.
Industriile revolute bracht grote veranderingen in het voedingspatroon, factoren:
- Groeiende welvaart
- Gewiizigde woon- en wer omstandigheden
- Vernieuwingen in de landbouw en veeteelt
- Ontstaan van een voedingsindustrie
- Op omst van de moderne voedingsdistribute
- Kwaliteitscontrole door de overheid
1850 70% van in omen aan voedsel. 1900 50%. 1950 40%. Periode erna overvloedig aanbod
en luxere voedingsmiddelen, meer vlees, aas en groenten sui er- en vetgebrui stigt.
Tweede helf negentende eeuw mensen tro en naar de stad om in fabrie en te gaan wer en.
Lichamelii e condites werden slecht door slechte wer omstandigheden, onvolwaardige voeding en
rappe behuizing. lcoholmisbrui groot probleem.
Zuigelingsterfe was hoog, moeders moesten wer en.
Eind negentende, begin twintgste eeuw verbeterde woon- en wer situate. Zuigelingsterfe
daalde door verbeterde hygiine en verbeterde mel .
Uitvinding ele trische oel ast minder voedselinfectes.
1880 binnenlandse graanhandel stort in door meri aanse import, oo veeteelt en de op omst
van margarine-industrie. Boeren ander wer zoe en. 1900 geheel andere landbouw, meer
samenwer ing fabrie en en machines. Groente en fruit wam in plaats van graan. Landbouw
steeds intensiever en grootschaliger. Gebrui unstmest en bestriidingsmiddelen, alles
fabrie smatger (bio-industrie). Overheid riigt een grotere rol.
Groei van steden zorgde voor meer afstand tussen producte en consumpte conserveren werd
belangrii er. De industrie nam grote delen van de voedselbewer ing over en paste nieuwe
technie en toe. Nadeel dat voedsel industrieel werd bewer t andere smaa , leur en geur snel
weer op peil door het toevoegen van chemische stofen.
Factor tid werd steeds belangrii er en vraagt om snel en ma elii bereiden.
Weg van producent naar consument werd langer en onoverzichtelii er. Door concurrente werd er
veel met voedsel ge noeid Keuringsdiensten wamen. Voedingsmiddelenindustrie zorgde voor
ontstaan mer art elen die werden geregistreerd en voorzien van een her enbare verpa ing
waliteit werd beter gewaarborgd.
Na Tweede Wereldoorlog eerste supermar t, leine win els verdwenen.
Controle waliteit strafen opleggen wanneer er spra e was van toevoegen van gifige stofen.
1919 Warenwet van racht. Tweede helf 20 ste eeuw regelgeving Europees verband steeds
belangrii er.
,1.4 Het huidige voedingspatroon
Hoorcollege 1, 2, 3, 4
Enorm verscheidenheid te oop. Hoeveelheid dierlii en gerafneerde voedingsmiddelen ster
toegenomen. Gebrui alcohol ster gestegen vanaf begin iaren 60. Deze verschuiving in
voedingspatroon hebben hogere opname van energie, verzadigd vet, sui er en zout, en een lagere
opname van voedingsvezels en bepaalde vitamines en mineralen tot gevolg toename
welvaartsziekten oo door bewegingsarmoede.
Relatie voeding en welvaartsziekten
- Te hoge energieopname en te weinig lichaamsbeweging overgewicht, diabetes, hart- en
vaatzie ten, bepaalde vormen van an er.
- Te hoge opname verzadigd vet hart- en vaatzie ten, bepaalde vormen van an er
- Frequent gebrui van sui ers en zure voedingsmiddelen tandcariis en tanderosie
- Te lage opname van voedingsvezels (groente, fruit, vol oren producten)
darmfunctestoornissen (obstpate), bepaalde vormen van an er
- Te hoog zoutgebrui hypertensie, nierfunctestoornissen
- Te hoog alcoholgebrui hypertensie, levercirrose, mond-, eel-, slo darm an er
Traditonele voedingspatroon drie maaltiden, twee eer brood en één eer warm, verschillende
dran en met tussendoorties.
Duidelii e verschuivingen treden op.
Maaltiden worden minder belangrii . Overal automaten. Verschil tussen maaltiden en
tussendoorties is aan het verdwiinen snacken of grazen meer eten dan nodig, en minder
gezond. Weinig meer eten met ie familie door sport, hobby en wer , door ant-en- lare maaltiden is
het mogelii om op verschillende tidstppen te eten.
Voedselbereiding verschuif naar professionele bereiding eten halen of laten brengen.
Steeds meer onderdelen van de maaltid die ziin voorbewer t.
Veel diverser eten buitenlands eten.
Steeds va er buiten de deur eten. Snelle hap in een fastood eten. Steeds groter aandeel van de
voedselconsumpte vindt niet thuis plaats maar elders.
Brede belangstelling voor biologische voeding en producten vanuit directe omgeving oo in
restaurants.
Sociale en culturele factoren die van invloed ziin op verandering van voedingspatroon:
- Individualisering meer mensen die alleen wonen, maar oo in zinsverband gaan mensen
meer hun eigen gang.
- ndere tidsbesteding minder tid aan huishoudelii e za en, meer voorbewer t voedsel
eten, ant-en- laar of buiten de deur.
- Multculturele samenleving stigen aantal immigranten, aanbod buitenlandse gerechten
en producten in de win el en op de mar t is toegenomen.
Eerste helf 20ste eeuw mogelii heden voor verdere efciency in voedselproducte oneindig.
Intensieve voedselproducte ent oo ziin eerziide gebrui bestriidingsmiddelen leidde tot
milieuvervuiling. Grootschalige producte in veeteelt leidde tot mestoverschot en meer rite op
, dierenleed. Eind 20ste en begin 21ste ernstge crisissen in de veeteelt waardoor wetsbaarheid van
grootschalige producte steeds duidelii er werd.
Tot begin 21ste eeuw leine groep gebrui van biologische producten, voor meer ecologische
gedachte dat er een natuurlii evenwicht is tussen de mens en omgeving dat niet verstoord mag
worden afhan elii van el aar.
Efecten van onze voedselconsumpte op het milieu enorm toegenomen. Niet alleen milieu, maar oo
smaa en gezondheid ziin tegenwoordig belangrii e moteven om te iezen voor biologische
voedingsmiddelen.
Biologische/ecologische landbouw, volgende enmer en:
- fomstg uit biologische landbouw geen unstmest, geen chemisch-synthetsch
bestriidingsmiddelen, diervriendelii .
- Geen genetsch gemodificeerde organismen
- Geen chemisch-synthetsche geur-, en leur- en smaa stofen en conserveringsmiddelen.
Vroeger alleen te oop in speciale win els, nu in de supermar t.
Duurzaam voedsel gepubliceerd voor producent en consument zo weinig mogelii belastng
van milieu en zorgvuldig omgaan met natuurlii e hulpbronnen. Nog geen harde criteria waaraan
duurzaam voedsel moet voldoen.
Duurzaam voeding duurzame ontwi eling is een ontwi eling waarbii de huidige
wereldbevol ing in haar behoefen voorziet zonder de omende generates te beper en om in hun
behoefen te voorzien verwiist naar opra en van natuurlii e hulpbronnen en aantasten van het
milieu. Producent en consument unnen hier verandering in brengen. Biologische voeding helpt
hierbii, maar is niet hetzelfde als duurzame voeding. Biologische voeding heef duidelii e criteria.
De nota heef geleid tot veel initateven begrip duurzaamheid is opgenomen in de voorlichtng
aan consument.
2009 Platorm Verduurzaming Voedsel opgericht waarin producenten, handel, distribute en de
overheid samenwer en aan verduurzaming. Drie aandachtsgebieden verminderen milieubelastng
en afval, het vergroten van dierenwelziin en het bevorderen van eerlii e handel.
Initateven voedselverspilling terugdringen.
30% verloren voordat het bii de consument terecht omt, consumenten gooien zelf ongeveer 8-11%
van hun voedsel weg. Totaal dus minstens 40% van het geproduceerde voedsel dat wordt verspild.
Op zoe naar nieuwe oplossingen van gezondheidsproblemen efecten van het
paleodieet/oervoeding op moderne mensen zo veel mogelii eten zoals voorouders dat deden.
Efect op de veranderde voeding bestuderen. Genen passen zich heel langzaam aan terwiil ons
voedselpatroon snel is veranderd.
Eerste verandering van iagers en verzamelaars naar boersamenlevingen met veel graan
Tweede verandering industriile revolute.
Vergele en met het voedselpatroon van de iagers/verzamelaars bevat ons voedsel nu meer
verzadigd vet, meer linolzuur, minder visvetzuren, meer gerafneerde oolhydraten, minder vezels,
minder vitamines, mineralen en bioacteve stofen, meer zout en meer alcohol. Naast voeding wordt
gewezen op het belang van beweging en stressvermindering.
1.5 Alternatieve voeding
Hoorcollege 1, 5
lternatef euze tussen twee of meer. Het aantal mensen dat regelmatg speciale ‘alternateve
producten’ oopt en gebrui t, is veel groter en neemt de laatste iaren ster toe.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller bentebrandsma. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.77. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67866 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now