Set geschiedenis H5 t/m H10
5.1 Het mens en wereldbeeld van de renaissance en de hernieuwde oriëntate op de
klassieke oudheid.
- Rond de 15e eeuw veranderede het mens en wereld beeld van de mens. Door rijkdom
zagen zij meer in de plezierige kant van het leven. De blik was niet meer zo strak gericht op
God, maar meer op het hedendaagse leven op aarde.
- Humanisten waren kritsch en nieuwsgierig en wilden de theorieën van oude Griekse
flosofen nog een keer onderzoeken, gingen deze vertalen en maakten ze zo toegankelijk
voor alle mensen. (Erasmus)
- Uomo Universalis = ideale mens, op vele terreinen ontplooid. Door boekdrukkunst werden
deze ideeën verspreidt over de rest van Europa zo ontstond de nieuwe manier van denken.
- Kunstenaars wilden de werkelijkheid zo echt mogelijk weergeven. Breder
onderwerpskeuze, oude klassieke zuilen terug. Naakt schilderijen van Michel Angelo. De
anonieme kunstenaar veranderde in een zelfewuste kunstenaar die zijn werk signeerde.
- In het klassieke erfgoed herkenden de mensen uit de tjd van de renaissance hun eigen kijk
op het leven. Er was sprake van herleving van waarde en normen =
renaissance(wedergeboorte).
5.2 Het begin van de Europese overzeese expansie.
- Een groot deel van de aarde was onbekend voor de Europeanen en ze waren erg
nieuwsgierig naar wat de wereld hen nog meer te brengen had.
- Europeanen wilden graag naar Indië en China vanwege gewilde handelsproducten, de veel
opbrachten. Vanwege de val van Constantnopel konden er via het land geen handelswaar
vervoerd worden, ze moesten het dus zelf gaan halen en aangezien ze dit niet via het land
konden doen moesten ze zeeroutes bedenken.
De Portugezen, Vasco da Gama en Bartholomeo Diaz naar India via Kaap de Goede Hoop.
De Spanjaarden, Columbus en Americo Vespucci naar Amerika.
5.3 De splitsing van de kerk in West- Europa.
- Humanist Erasmus wegbereider van de Hervorming, ontdekte grote fouten in de
Bijbelvertaling; hij had ook kritek op het functoneren van de RK- Kerk. Pleite voor zuiver
geloof. Te veel macht voor de paus, vaak slecht kwaliteit pastoors, bisschoppen en andere
geestelijken. Veel onwetendheid en bijgeloof.
- Maarten Luther ging veel verder dan Erasmus, de zondige mens kan de genade van god niet
krijgen door het kopen van afaten. Het kan alleen als je echt in god geloofd. Hij stchte een
eigen kerk door de hervorming en dat werd e Protestantse kerk. Later kwam ook de
calvinistsche kerk.
, 5.4 Het ontstaan van de Nederlandse staat.
- Er ontstonden problemen omdat Karel V en Filips ll meer invloed in de gewesten wilden
hebben. Ook gingen ze centraal belastngen heeen en vervolgden ze protestanten.
- Gewesten en belangrijke edelen ( W van Oranje) verzeten zich tegen de groter wordende
macht van de landsheer. Er brak een opstand uit. Landvoogdes Margaretha van Parma
moest de Nederlanden besturen.
- Beelden storm protestanten vernielen kerken. Troepen van de Hertog van Alva kwam de
orde het herstellen.
- Nederlandse opstand verandert in een 80 jarige oorlog
- 1581 Braken zeven Nederlanden met Filips ll en daarna ontstond de Republiek.
6.1 De ontwikkeling van handelskapitalisme en de wereld economie.
- In de 17e eeuw kwam het handelskapitalisme tot bloei: koopman-ondernemers hielden
zich met handel en nijverheid bezig en investeerde een deel van de winst in de
onderneming. Multnatonals zoals de VOC waren typerend.
- VOC (Cornelis Houtman), handelsmonopolie voor heel Azie aangezien de concurrente
tussen Nederlandse bedrijven moordend was en zo de reizen niet winstgevend. VOC deed
vanuit gebouwde handelsposten in Azie mee met de al bestaande handel tussen
verschillende delen van Azie. De wereldeconomie: handelsrelates die Europa aanknoopte
buiten Europa. (Jan Pieters – Zoon Coen, Batvia)
- WIC zat in zuid Amerika, tegenhouden zilvervloot Spanje.
(Slavenhandel)
6.2 De bijzondere plaats en de bloei van de Nederlandse Republiek.
- De Republiek had een overkoepelend overheidsorgaan: de Staten-Generaal waar regenten
vanuit elk gewest naartoe gestuurd werden om deze te vertegenwoordigen. Voor de rest
had elk gewest zijn eigen regels, weten, bestuurders etc.
- De Republiek had geen vorst. De republiek was voor zijn tjd erg vrij en tolerant. Vele
geleerde kwamen naar De Republiek om boeken te drukken. Verder gold er
gewetensvrijheiden en was er veel Godsdienstvrijheid.
- Economische bloei: Door de vele handel over zee, handelsnederzetngen gestcht.
Amsterdam was de belangrijkste stapelmarkt van Europa en de economie en welvaart in de
Republiek bloeide volop (Goude Eeuw).
- Culturele bloei: Kunst (Rembrandt)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller juulvdbroek19. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.74. You're not tied to anything after your purchase.