Samenvatting van het boek team op vleugels van Martijn Vroemen. De samenvatting bevat alle hoofdstukken inclusief de plaatjes uit het boek. Duidelijke samenvatting.
SAMENVATTING TEAM OP VLEUGELS
Gids voor geïnspireerd samenwerken - Martijn Vroemen
Esther Slotman
,Inhoud
Hoofdstuk 1 Hongerig naar het geheim van teamwerk .......................................................................... 2
Hoofdstuk 2 Teams in soorten en smaken .............................................................................................. 2
Hoofdstuk 3 Motieven voor werken in teams......................................................................................... 7
Hoofdstuk 4 Succesfactoren voor teamwerk .......................................................................................... 9
Hoofdstuk 5 Teamtrubbels en valkuilen ............................................................................................... 14
Hoofdstuk 6 Het ideale teamlid (bestaat niet) ...................................................................................... 18
Hoofdstuk 7 Leidinggeven aan teams en (zelf)sturing .......................................................................... 23
Hoofdstuk 8 Ontwikkeling en ontwikkelen van teams .......................................................................... 27
Hoofdstuk 9 Vliegles voor teams: vaardigheden................................................................................... 31
Hoofdstuk Team: Organiseren op basis van teams ............................................................................... 35
1
Samenvatting Team op vleugels ESTHER SLOTMAN
,Hoofdstuk 1 Hongerig naar het geheim van teamwerk
Ganzenvlucht voorbeeld van samenwerken. Van doelgerichtheid, gezamenlijke verantwoordelijkheid
en communicatie.
Team: verwant aan het woord toom, en dat is span, dus meestal twee, van dezelfde diersoort. In de
Engelse paardensport is een team een aantal ingespannen paarden.
Synergie: ook wel bekend als het bizarre rekensommetje 1 + 1 = 3. Van teamwerk wordt vaak
beweerd dat, als het goed gebeurt, deze magische uitkomst het resultaat is. Het is een kwestie van
de juiste ingrediënten bij elkaar doen.
Synergie wordt soms beschreven als het halen van schaalvoordelen, maar deze begrippen komen uit
twee compleet verschillende werelden.
Schaalvoordelen: wie over schaalvoordelen praat, heeft het over efficiency van de grote
hoeveelheid.
Synergie treedt pas op in een situatie waarin mensen hun hele talentenpakket aan elkaar wagen, met
alle risico’s, onvoorspelbaarheden en mogelijkheden van dien.
Teamwerk wordt vaak dwingend voorgeschreven, het is iets wat op veel plekken moet. We poetsen
tegengestelde belangen weg en schrijven teamwerk voor. Zo kan teamwerk een vervelende en
monotone boodschap worden.
‘In plaats van op de rug van een gans, kunnen we ook meevliegen met een zeemeeuw’. Jonathan
Livingstone werd beroemd omdat hij zijn eigen dromen wilde leven.
Leon de Caluwe zegt het volgende over teamwerk:
- Geslaagd teamwerk is iets presenteren wat je alleen niet kunt. Een team stijgt uit boven de
individuele competenties. En bovendien vullen de competenties van de teamleden elkaar
aan.
- De kracht van een goed team is dat mensen leren van elkaar. Je zou een team kunnen zien
als een leer-werkgemeenschap.
- Moeten hoort niet. Een team is in essentie vrijwillig. Je kunt mensen niet dwingen samen te
werken en ook niet om van elkaar te leren.
- Wat maakt een team succesvol? Allereerst moet er een overeenstemming zijn over doelen.
De kenmerken van de meer geslaagde teams zijn verder een veilige sfeer, werkbare relaties
tussen de mensen en dat men het ziet zitten.
- Wat niet werkt is: angst, onzekerheid en verborgen agenda’s.
Hoofdstuk 2 Teams in soorten en smaken
Elke groep kan in principe samen aan een taak werken maar daarmee is het nog geen team.
2.1 Verzamelingen en groepen
Verzameling: elementen met gemeenschappelijke kenmerken.
Groep: sommigen vinden dat het husje mensen bij een bushalte al een groep is. Anderen vinden dat
er meer gemeenschappelijke beïnvloeding moet zijn.
Een groep wordt vaak opgeheven als het doel bereikt is.
2
Samenvatting Team op vleugels ESTHER SLOTMAN
,Kenmerken van een groep in de sociologische betekenis:
- Er is interactie tussen de groepsleden.
- De deelnemers worden door zichzelf gedefinieerd als groepslid.
- Er zijn gemeenschappelijke normen, waarden en overtuigingen.
- De leden van de groep beïnvloeden elkaar.
- Groepsleden vervullen een geheel van samenhangende rollen.
- De groepsleden hebben een belang bij lidmaatschap van de groep.
- Er is een herkenbare wijze van optreden naar de buitenwereld toe.
Een groep is dynamisch: zij ontwikkeld en verandert.
Soorten groepen:
- Groepen in de privésfeer.
- Groepen in (werk)organisaties.
- Informele groepen: vriendengroepen/rokers.
- Inerorganisationeel samenwerken: groepen tussen organisaties → winkeliersvereniging.
- Leer- en trainingsgroepen.
o T-groups: trainingsgroepen/sensitivity training groups (jaren 40)
o Encounter groups (jaren 60): mensen leerden er over groepsdynamiek, menselijk
gedrag en over de eigen rol.
2.2 Zelfsturend of resultaatverantwoordelijk?
2 vormen teams:
- Projectteams voor tijdelijke opdrachten.
- Managementteams van hen die leidinggeven.
Coördinatieteams: ligt de nadruk op afstemming en kennisoverdracht → alliantieteams,
overlegplatforms, netwerkteams en vakgroepen.
3
Samenvatting Team op vleugels ESTHER SLOTMAN
,In de praktijk neemt de invloed van teamleden als volgt toe:
- Eerste invloed op het werkproces: zeggenschap over de taak (throughput).
- Invloed op de randvoorwaarden: zeggenschap over middelen (input).
- Invloed op de resultaten: zeggenschap over de doelen (output).
Groepen:
- Autonome taakgroep: vooral gebruikt in productieomgevingen als autofabrieken.
Productieproces en de targets zijn behoorlijk dringend. Taken worden altijd uitgevoerd.
Nieuw: zeggenschap over eigen planning en randvoorwaarden.
- Zelfsturende teams: leiderschap is grotendeels in het team zelf belegd. Echter kwam men
hiervan terug omdat al die zelfsturing niet altijd werkte.
- Het resultaatverantwoordelijke team: wordt vaak gebruikt om de nadruk te leggen op het
(moeten) behalen van resultaat. Leidinggevende op afstand of meewerkend. (RTV).
Toelichting:
- Projectteam: meest voorkomende ‘echte’ teams die we kennen. (Probleemoplossing teams).
- Verbeterteams: innovatieteams: staan meestal naast de dagelijkse productielijn.
- Netwerkteams: sterk in opkomst. Gelegenheidsteams van vertegenwoordigers van
verschillende organisaties.
- Vakgroepen: zie je vooral aan het werk in een professionele omgeving. Handicap= dat ze de
individuele professie belangrijker vinden dan het groepsresultaat.
4
Samenvatting Team op vleugels ESTHER SLOTMAN
, - Routineteam: cabin crew: voor de duur van 1 vlucht moeten ongeveer 10 mensen intensief
samenwerken binnen vaste kaders en protocollen.
- Capaciteitsgroep: callcenter: vertegenwoordigen mensen een hoeveelheid productie en ze
zijn makkelijk vervangbaar.
Groepen hebben kans op succes als:
- Het product concreet en niet abstract is.
- Er een zekere tijdsdruk of tijdelijkheid is.
- De teamleden behoorlijk wat ruimte hebben voor eigen invulling.
- De verschillen tussen de mensen en de taken redelijk groot zijn.
- Er onderlinge afhankelijkheid is.
2.3 Projectteam, managementteam en virtueel team
Project: niet iets improviserend en ook niet routinematig. Als het een belangrijk doel is waarvan je
graag met enige zekerheid wil weten dat het er komt. Kenmerk: er wordt een zorgvuldig gekozen
methodiek gebruikt.
Kenmerken projectteams:
- Er wordt eerst goed nagedacht over het op te leveren resultaat.
- Er is een heldere relatie met een opdrachtgever.
- Het werkt wordt verdeeld in fasen.
- Tijdens het werk is er bewaking op een aantal aspecten: tijd, geld, informatievoorziening en
specificaties van kwaliteit.
- Op afgesproken tijden worden er beslissingen genomen.
In een goed management team: MT: worden de verhalen van de divisies, afdelingen of portefeuilles
bij elkaar gelegd. Organisatiebelangen convergeren. Er wordt strategie/visie ontwikkeld.
Kenmerken managementteams:
- Kan ook een politieke arena zijn.
- Omdat het MT een knooppunt van macht is wordt er zelden luchtig of onverschillig gedaan
over de beslissingen die genomen moeten worden.
- Samenwerken gaat onder hoge druk.
- Er moet zorgvuldig worden omgegaan met communicatie naar buiten.
- Ze moeten luisteren naar de werkvloer.
- Er moet vertrouwen zijn.
Virtuele teams: in opkomst. Je kan de meest geschikte mensen online bij elkaar zoeken. Je wordt
niet gehinderd door locatie/tijd. Kan onpersoonlijk zijn, moeilijk om een vertrouwensband te
ontwikkelen.
Tips werken in een virtueel team:
- De startbijeenkomst 1 keer fysiek. Vertrouwen kweken.
- Zorg dat je zeer veel gebruik maakt van de snelle communicatiemiddelen die er zijn. Probeer
bijna dagelijks contact te hebben.
- Creëer focus: duidelijke deadlines en centrale sturing.
- Zorg dat de leden op hun eigen locatie een thuisbasis hebben. Anders kan het gevoel van
eenzaamheid groot worden.
- Virtuele teams hebben de neiging om meer taakgericht dan mensgericht te zijn. Let hier op.
5
Samenvatting Team op vleugels ESTHER SLOTMAN
, 2.4 Randvoorwaarden voor prettig teamwerk
De figuur laat de randvoorwaarden van teamwerk zien. Hoe meer randvoorwaarden er aanwezig zijn,
hoe groter de kans dat er verbinding en samenhang in het team ontstaat.
- Een herkenbaar gezamenlijk belang: teamleden hebben er allen baat bij dat de
teamdoelstellingen gehaald worden. Iedere individuele bijdrage is nodig.
- Het team beschikt over de juiste middelen: zowel materiële voorzieningen als tijd, geld,
mensen en materialen en immateriële middelen als bevoegdheid, informatie en steun.
- Teamleden hebben voldoende ruimte voor eigen invulling.
- Er is regelmatig contact tussen de teamleden.
- De teamleden hebben onderlinge taakafhankelijkheid: de werkzaamheden hangen serieel
samen.
- De werkzaamheden in het team zijn verschillend.
- Teamleden kunnen elkaar vervangen.
- De omvang van het team is beperkt: minimaal 3 maximaal 15. Daarna kans op subgroepen.
- De teamleden zijn gemotiveerd om als team te werken.
- De teamleden beschikken over enkele teamvaardigheden.
2.5 Misverstanden over werken in teams
Veel gehoorde misvattingen zijn:
- In een team telt het individu niet meer → ieder teamlid moet invloed hebben. Individueel
belang en teambelang moeten met elkaar in evenwicht zijn.
- In een team ben je vrienden van elkaar → je hoeft elkaar niet aardig te vinden maar het
helpt wel. Voorwaarde is dat je solidair en loyaal bent naar elkaar.
- In een team moet je alles tegen elkaar zeggen → er moet voldoende openheid zijn om echte
problemen bespreekbaar te maken.
- In een team moet je het altijd met elkaar eens zijn → in het team zullen er verschillen in
inzicht zijn. Ze moeten productief gemaakt worden.
- In een team heb je geen leiding nodig → elk team heeft leiding, coördinatie of afstemming
nodig. Maar de leiding hoeft niet de baas te zijn.
Miniview met Edu Feltmann. Hij zegt het volgende:
- Definitie teamwerk: de aanwezigheid van twee of meer mensen die contact hebben en die
aandacht voor elkaar hebben.
- Kan een team zonder leider: het gaat om gelijkwaardigheid. Sturing is nodig maar hiërarchie
niet.
6
Samenvatting Team op vleugels ESTHER SLOTMAN
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller estherslotman. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.75. You're not tied to anything after your purchase.
