1. Over Boccaccio’s Decamerone
Er bestaat al een decamerone, die van Boccaccio (14e eeuw) → gaat over de pest, vluchten naar een
eiland voor de pest te ontvluchten→ vgl. met corona → de collectieve behoefte om te vluchten
→ doet ons nadenken als we alleen met ons zelf zijn → filosoferen in de zin van ‘ken jezelf’ → indruk
iedereen gaat filosoferen
Corona vb:
Advies van Boccasio’s:
=het stedelijke leven ontvluchten – hoewel niet in ruimtelijke zin – en de tijd die tot de
invoering van de eerste lockdown bezet was met sociale plichten nu te gebruiken voor
intellectuele bezigheid.
2. Filosofen over zelf-kennis
Zijn zo daar niet mee bezig want de zelf kennis van ons = gezond verstand/common sense
Zij zoeken dat verder en heeft een politieke dimensie → zoeken in de polis/stad
Filosofie in de zin van zelfkennis in beginsel niks te maken heeft met de kennis van wat ik
inderdaad ben.
3. De vier Kantiaanse vragen
De vraag naar: welk boek moeten we beginnen om deze zelfkennis te bereiken? En ook: moeten we
alles lezen om te weten wie we eigenlijk zijn.
Vatten het veld van de filosofie samen
Kans heeft ooit in zijn colleges over logica vier vragen opgesomd die volgens hem het veld
van de filosofie- hij zegt “de filosofie in wereldburgerlijke zin – samenvatten:
1. Wat kan ik kennen?
a. Zeker en vast niet alles maar alleen wat nodig is voor de zelfkennis
2. Wat moet ik doen?
3. Wat mag ik hopen?
4. Wat is de mens?
, Hoofstuk 1
Heraclitus en de idoten
1. Heraclitus’ Over de natuur
Boek: Over de natuur
Heraclitus (Efese) en de idioten, over de natuur
• Vermoedelijk een boek van hem want we hebben dat boek niet
o Veel boeken kregen die naam als da iets met natuur te maken zou hebben
• Fragmenten: betekent da echt Heraclitus zijn woorden zijn
• Vraagt zich af wat we bedoelen met alle substantieven (zomer, haat,.) betekenissen zijn niet
vanzelfsprekend voor hem
Als je met de definitie van filosofie begint, wordt je eigenlijk automatische blind voor de diversiteit
die inherent is aan de filosofie.
➔ We definiëren zaken omdat we bang zij voor ‘dwaling’ of de waarheid
+ zorgt voor een vertekend en gereproduceerd beeld v/d realiteit
Probleem: mensen zijn tevreden met deze kennis ( echte realiteit X hun ware realiteit)
-> mensen leven alsof ze een ‘eigen wijsheid’ hebben -> geen nood meer aan filosoferen
samenvatting van Heraclitus en Hegel over realiteit: ‘De realiteit is constante instabiliteit, beweging,
verandering, en dus in beweging’
De ‘velen’ is NIET de massa MAAR zijn individuele, zelfbewuste belichamingen van de macht en
waarheid v/h gezond verstand
We moeten gwn rustig blijven, niet alles in vraag stellen maar aan de andere kant wel goed kritisch te
zijn (vb. racisme)
Hegel:
• We hebben vrees iets verkeerds te doen
vrees voor dwaling maar eigenlijk hebben we bang voor de waarheid
• Als we een definitie krijgen van bv racisme, vrouw, … zoeken we wel een beetje info daarond
maar volgens Hegel hebben we gewoon bang om de volledige waarheid te weten
• Ze zeggen dat we een methode nodig hebben om iets te onderzoeken, maar Hegel zegt begin
gewoon geen bang hebben van de waarheid
Het is een illusie da alles zo blijft bestaan, want alles veranderd.
De taal laat ons onnatuurlijk praten, ik zal je nooit verlaten ja wie weet, verschil tussen de taal van de
idioten en de taal van de logos
Bv. Bios zeggen is dood en leven betekenis, hera
, Heraclitus: Realiteit volgens Heraclitus
Mensen denken dat ze weten wat de realiteit is. Met andere woorden ze denken dat ze al weten wat
de betekenis van het woord “zijn” is. Daarom voelen ze geen behoefte om te filosoferen meer nog, ze
denken dat dit weten hun eigen is, dat ze daar vrij over hebben gedacht.
We leven volgens Heraclitus in een imaginaire wereld (droom) waar alles wat is gedefinieerd wordt
en vastgehecht wordt aan een woord en zijn definitie
Ze denken dat ze wakken zijn maar slapen
volgens Heraclitus is wakken zij: =
➔ Je bent wakker als je beseft dat de realiteit een eenheid uitmaakt volgens een bijzondere wet
-> de logos die alle dingen gemeen hebben (alles en één) -> gaat over alle tegengestelden die
de realiteit constitueren
Vb. dag en nacht, goed en slecht, leven en dood
De ware realiteit is een constant veranderingsproces waarin elke zijnde zijn tegengestelde wordt
Vb. dag dat nacht wordt
➔ De identiteit tussen alles en één is niet eenvoudig maar dialectisch
Vb. A= -A -> ‘=’ de logos, de wet
+ de wet die de logos is kan je alleen ‘luisteren’
Citaat:
“niet naar me maar naar de wet luisteren blijkt wijs om het er eens over te zijn dat één alles is.”
-> Heraclitus
! natuurfilosofie was voor Heraclitus nonsens
Alles wat natuurfilosofen Pytagoras en Xenopanes over natuur zeggen vat Heraclitus samen is één
woord : “veelweterij” oftewel geneuzel dat tot geen inzicht leidt.
Hij bedoelt met de term natuur = het onzichtbare wezen, de logica van de zichtbare realiteit
Zijn object is iets wat alleen voor het denken bestaat → de logica (logos) + ‘oerstoffen’ zijn hierbij
momenten
Door naar de logos te luisteren krijgt men nieuwe oren en ogen om de nieuwe realiteit in haar
‘echtheid’ te herontdekken en zo de onwaarheid van anderen te ontmaskeren
Fysieke realiteit = het zichtbare moment van de onzichtbare harmonie
De harmonie = de logische ontplooiing v/d universele wet in de dialectische circulariteit die de logos
aan het zijn oplegt
➔ De zichtbare realiteit is de materialiteit v/e dialectisch opgebouwd clustersysteem van concepten
‘alles is één en één is alles’ = wat vergaat blijft bestaan alhoewel in zijn tegenovergestelde
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper --19. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor $9.17. Je zit daarna nergens aan vast.
