Visie op begeleiden
Hfdst 3: Ter Horst - Ontologisch-antropologische visie
DEEL 1 - Ontologisch-antropologische visie
Deel 1
Ontologisch-antropologische visie
1/ De werkelijkheid in meerdere lagen (Ontologisch)
2/ De persoon deel van de werkelijkheid (Antropologisch)
3/ De persoon tegenover de werkelijkheid: de dialoog (Antropologisch)
4/ De persoon onderscheiden van de werkelijkheid (Antropologisch)
1/ Ontologie
= hoe kijk je naar de wereld
= wereldbeeld
Ontologie
o Ook wel wereldbeeld genoemd (zijnsleer).
o Wijze waarop werkelijkheid, het zijn in elkaar steekt.
o Vragen binnen de ontologie:
• Hoe moeten we alles opvatten?
• Wat is de werkelijkheid?
• Wat betekent het woord bestaan?
• Is het niets ook iets?
2/ Antropologie
= Studie van de mens
= mensbeeld
Antropologie
o Ook wel mensbeeld genoemd.
o Over de mens, het verhaal over de mens.
o Nooit af, steeds gekleurd door de bril van de verteller.
o Vragen binnen de antropologie:
• Wie of wat is de mens?
• Wat maakt een mens tot mens?
• …
Pagina 1 van 12
, Visie op begeleiden
Hfdst 3: Ter Horst - Ontologisch-antropologische visie
3/ Ontologische kijk Ter Horst
1/ De werkelijkheid in meerdere lagen
! Ontologisch-concept
= wereldbeeld van Ter Horst = werkelijkheid in 5 lagen
o Een doorsnede van de werkelijkheid toont vijf (of vier)
verschillende bestaanswijzen.
o Te ordenen van minder naar meer complex.
o Geen onafhankelijke ‘lagen van de werkelijkheid’ maar
onderling verbonden.
“Een steen is geen plant, een plant is geen dier, een dier is geen mens.”
Eigenschappen
o “Het rijk der dingen”
o Mineraal of anorganisch
o Hoeveelheid, uitgebreidheid, beweging, kracht, gewicht, stoffen …
Fysische en chemische eigenschappen (vorm, geur, kleur; belangrijke gegevens zoals relatieve dichtheid; viscositeit;
kookpunt; smeltpunt; vlampunt; ontvlambaarheid; zelfontbrandingstemperatuur; explosiegrenzen; relatieve
dampdichtheid; dampspanning; oplosbaarheid in water …).
2/ Biotisch
Eigenschappen
o “Het rijk der planten.”
o Hier is sprake van leven.
o Deze bestaanswijze staat niet los van het fysisch-chemische, maar wordt erdoor gefundeerd.
o Wel eigen kenmerken: Leven, bloei, groei, vruchtdragend, voortplanting, organen, dood …
Pagina 2 van 12
, Visie op begeleiden
Hfdst 3: Ter Horst - Ontologisch-antropologische visie
3/ Animaal
Eigenschappen
o “Het rijk der dieren”
o Gefundeerd door het fysisch-chemische en het biotische.
o Wel eigen kenmerken: gedrag, bewustzijn, leren, modificatie, driften, reflexen, lusten,
gevoelens, ...
o Minder afhankelijk van omgeving dan plant.
4/ Humaan
Eigenschappen
o “Rijk der mensen”
o Gefundeerd door het fysisch-chemische, biotische en animale maar kan er niet uit verklaard of
begrepen worden.
o Moeilijk te onderscheiden overgang met het animale maar wil niet zeggen dat er geen verschil
is.
o Wel eigen kenmerken: vrijheid, betekenissen, zelfbewustzijn, verantwoordelijkheid, geweten,
handelen, perspectief, eigenheid …
5/ Transcendentaal
Eigenschappen
o Laag van de werkelijkheid?
o Kenmerken: geloof, overtuiging, God, sacrament, Schepping, bidden, openbaring, …
Verklaren van een verschijnsel
Theorieën kunnen
1. Metaforisch
2. Reducerend en
3. Accuraat gebruikt worden.
1/ Reducerende verklaring:
o Een verschijnsel verklaren uit een hogere bestaanswijze a.d.h.v. theorieën uit een lagere
bestaanswijze.
2/ Metaforische verklaring:
o Een verschijnsel verklaren uit een lagere bestaanswijze a.d.h.v. theorieën uit een hogere
bestaanswijze. = omgekeerd, van laag naar hoog
Bv. verklaring is mirakel = Transcendentaal
Bv. plant ziet zielig uit = animaal of humaan > je geeft een emotie aan een verwelkte plant.
3/ Accurate verklaring:
o Een verschijnsel verklaren uit een bestaanswijze a.d.h.v. theorieën binnen deze bestaanswijze.
= in dezelfde laag
Bv. appel valt uit de boom > Newton = Fysisch-Chemisch
Pagina 3 van 12
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Shera. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.28. You're not tied to anything after your purchase.