Sociaal emotionele ontwikkeling als inspiratiebron voor begeleiden
1 Wederzijdse emotionele beschikbaarheid
Overzicht cursus
1/ aanknopend op wat vooruitging
Het doel van agogisch handelen: QOL
Belangrijkste werkinstrument bij agogisch handelen: de relatie
OPB zijn vs. voor OPB studeren
2/ Wederzijdse emotionele beschikbaarheid
Sensitieve responsiviteit
Delen van plezier en positieve perspectieven
Erkennen van goede bedoelingen
Lichamelijke en basale zorg
Spiegelen en empathisch reageren
Mentaliseren over negatieve emoties en stress
Bijsturen van verkeerde afstemming
Sensitief responsief omgaan met splitting en projectieve identificatie
Structureren
Eigen ruimte en vluchtheuvel
Gepaste dagstructuur
Holding : emotionele houvast
Integratie tussen houvast en grenzen
Niet-intrusiviteit
Ruimte voor eigenheid
Tegengif tegen aangeleerde hulpeloosheid en afhankelijkheid
Loslaten en ruimte om te circuleren
Veranderen moet niet
Niet alles willen weten
Niet-vijandigheid
Negatieve emoties van ouders of begeleiders leiden tot achtervolgen, irritatie, cynisme
Belang van mildheid en herstel van de relatie
Responsiviteit van cliënt
Contactinitiatief van client
Pagina 1 van 23
,1/ aanknopend op wat vooruitging
Inleiding
Hoe woordkeuze een visie verraadt…
o Doelgroep: Bijzondere jeugdzorg & handicapten zorg overlappen elkaar
o Došen: ‘kader’ over emotionele ontwikkeling was oorspronkelijk voor mensen met een
verstandelijke beperking, maar gaat over iedereen. (Wij, zij, ik, jij …)
o Alles wat geldt voor ons, geldt ook voor mensen met een verstandelijke beperking – Stil bij staan
o Praktijk, gebeurtenis zien, zelf leren denken vanuit een kader, en kader kunnen toepassen.
We grijpen terug naar 3 thema’s uit orthopedagogie
1. QOL Uitgangspunt 1
2. De relatie Uitgangspunt 2
3. De begeleider Uitgangspunt 3
Het doel van agogisch handelen: QOL
Het doel van (Ortho)agogisch handelen is “het verbeteren van het welzijn van individuen of groepen …”
Waarbij we “welzijn” kunnen concretiseren a.d.h.v. de domeinen van Schalock.
m.a.w. het doel van agogisch handelen in “kwaliteit van leven”
De 8 domeinen
o Zijn universeel en gelden voor alle mensen
o De invulling is heel subjectief en heeft voor ieder persoon een ander betekenis
o De verhouding van elk domein is subjectief (welk domein belangrijker is dan de andere)
QOL als doel heeft verregaande implicaties
Beheersmatige visie
Bv. wanneer we geconfronteerd worden met ‘probleemgedrag’
Er is een probleem, doel is dus om dat probleem weg te nemen
Om het probleemgedrag op te lossen (verminderen, laten verdwijnen) stellen we deze voorop. Het
vooropstellen van het probleemgedrag als probleem = defectdenken
Pagina 2 van 23
, De aanpak wordt gestuurd door ‘het onder controle’ krijgen van het probleem. (Afblokken)
o Bv. slaat zichzelf > doel ‘slaat zichzelf niet’ > oplossing; vastbinden! Probleem op alle domeinen van QOL.
Consequenties: een beheersmatige visie gaat voor bij aan
1. De plaats of betekenis van het gedrag (in het licht van QOL)
2. De ongewenste effecten die de gekozen aanpak heeft op QOL van cliënt
Agogische begeleiding
Heeft steeds kwaliteit van leven met al zijn facetten voor ogen en laat zich niet vernauwen tot
‘beheersing’
Dit wil niet zeggen dat vrijheidsbeperkende maatregelen niet mogelijk zijn (bv. cliënt beschadigt
zichzelf). Deze zijn soms onvermijdelijk. Maar ze worden steeds geëvalueerd in wat ze betekenen voor
de QOL van die persoon. Op die manier wordt de keuze van de te nemen maatregelen bepaald.
Begeleiden = op weg naar betere QOL ! (Soms is beheersen nodig)
Docent zegt
Emotionele ontwikkeling, niet enkel emotionele welzijn ! Is niet zo vanzelfsprekend
Licht verstandelijke beperking > er is niets ‘licht’ aan een verstandelijke beperking als je beseft dat je niet als de
anderen bent.
Te onthouden PPT
UITGANGSPUNT 1
Doel van agogisch handelen: verbetering van het welzijn van individuen en groepen = QOL
Emotioneel welbevinden / Interpersoonlijke relaties / Persoonlijke ontplooiing / Lichamelijke welbevinden /
Zelfbepaling / Sociale inclusie (er bij horen) / Materieel welbevinden / Rechten
Kwaliteitsvolle zorg is gericht op verbetering van kwaliteit van leven
Charter Emotionele Ontwikkeling (SENvzw, 2015): “Emotioneel welbevinden is een centraal domein in de kwaliteit
van bestaan van elk mens. Emotionele ontwikkeling is een even belangrijke dimensie in de persoonlijkheid van
personen met een verstandelijke beperking als lichamelijke ontwikkeling, cognitieve ontwikkeling en ontwikkeling
van vaardigheden. (…)”
Belangrijkste werkinstrument bij agogisch handelen: de relatie
o Elk agogisch handelen stelt zich per definitie in een relatie.
o Als we cliënt willen versterken is de verbinding tussen cliënt en begeleider een noodzakelijke
voorwaarde.
o Wanneer verbinding of dialoog tussen cliënt en zijn omgeving verstoord is, faalt elke vorm van
hulpverlening (ter horst, herstel van het gewone leven)
o Heel uiteenlopende situaties kunnen de verbinding / dialoog tussen OPB en cliënt verstoren
Bv. gedrag dat afstand schept
̵ Agressie
̵ Zelfisolatie
̵ Afwijzing van goedbedoelde hulp
Pagina 3 van 23
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Shera. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.43. You're not tied to anything after your purchase.